تبار

كميل بن زياد بن نهيك صهبانى نخعى، مكنى به «ابن عبدالله» و «ابن عبدالرحمن»[۱] بوده، شجره‌نامه او را اینگونه گفته‌اند: كميل بن زياد بن نهيك بن هيثم بن سعد بن مالك بن الحارث بن صهبان بن سعد بن مالك بن النّخع بن مذحج النخعى الصّهبانى الكوفى.[۲] کمیل بن زیاد، از نَخَعيانى[۲] بود كه ساليان دراز در كوفه اقامت داشتند.[۳] آنان گروهى منشعب از قبيله «مذحج» ، از طايفه «نخع» بودند[یادداشت ۱] كه از بزرگ‌ترين و مشهورترين طوايف يمن به شمار مى‌آمدند.[یادداشت ۲][۵] حضرت محمد(ص) با اعزام مبلغانى به يمن، زمينه پذيرش عمومى اسلام را در اين منطقه فراهم آورد. به گزارش واقدى، با حضور امام على(ع) در يمن، گروهى از قبيله مذحج اسلام آوردند. پيامبر(ص) قبیله نخع را ستايش گفته و از خدا خواست در آن قبیله برکت قرار دهد.[۶][۷] مهم‌ترين طوايف نخع عبارتند از: صهبان، جذيمه، حارثه، سعد بن مالك، كليب و بنوالهيه. کمیل بن زیاد از قبیله از صبهان بود؛ از این روی، به صهبانی خوانده شده است.[۸]


كميل بن زياد از مشاهير تابعين و يكى از رؤساى شيعى است.

[۹]

پانوشت

  1. ابن حجر عسقلانى، الاصابه فى تمييزالصحابه، ج٨، ص ۴٠٢.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ تاريخ مدينۀ دمشق، ج۵٠، ص ٢۴٧.
  3. سمعانى، الانساب، ج ۵، ص ۴٧٣.
  4. ابن دريد، الاشتقاق، ص٢۴٢.
  5. صفة جزيرة العرب، تحقيق محمد بن على الاكوع؛ ص ١٧۶ - ١٧٨.
  6. اللهمّ بارك فى النّخع!
  7. نويرى، نهاية الأرب فى فنون الأدب، ج١٨، ص ١٠٩.
  8. ابن دريد، الاشتقاق، ص٢۴٢.
  9. ابن عساكر، تاريخ مدينۀ دمشق، ج۵٠، ص ٢۵١.
  1. مهم‌ترين طوايف نخع عبارتند از: «صهبان» ، «جذيمه» ، «حارثه» ، «سعد بن مالك» ، «كليب» و «بنوالهيه» . از اين رو «صبهانى» منسوب به صبهان كه قبيله‌اى نخعى بودند و كميل بن زياد ، از آن قبيله است.[۴]
  2. سكونتگاه نخستين اين قبيله، منطقه ميان جران تا صنعا بوده است.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله ابعاد شخصیتی کمیل نخعلی، احمد نبوى، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سیزدهم، زمستان ۱۳۹۱ش، ص50 است.