ابوعلی غلام الهراس
ابوعلی غلام الهَرّاس (۳۷۴ق - ۴۶۸ق) ملقب به امام الحرمین (م.۴۶۸ق.)، از استادان فن قرائت قرآن کریم. وی اهل واسط از شهرهای عراق بود که به مکه رفت و به جهت برتری علمی بر هم‌عصرانش در مکه و مدینه، به امام الحرمین مشهور شد.
زندگی‌نامه
ابوعلی حسن بن قاسم واسطی، مشهور به غلام الهّراس و امام الحرمین از استادان فنّ قرائت قرآن کریم در سال ۳۷۴ق. در واسط، از شهرهای عراق، زاده شد.[۱] وی برای آموختن قرائت و ملاقات با استادان این فن، سفرهای فراوان به بغداد، مصر، دمشق و نیز مکه داشت.[۲] او برای دستیابی به دیگر معارف قرآنی بسیار کوشید و بر پایه نقلی، کسی به پایه او نرسید و دیگران برای آموختن نزد او می‌آمدند.[۳]
استاد فن قرائت و امام الحرمین
ابوعلی الهراس از دانشوران مشهور در علم قرائت بود و کتاب‌هایی در این زمینه تألیف کرد.[۴] از او با عنوان مُقْری (استاد فنّ قرائت) اهل عراق[۵]، مُحدّث و علامه یاد کرده‌اند.[۶] غالب شرح‌حال‌نگاران از وی نام برده‌اند؛ ولی تنها به تخصص وی در قرائت و تجوید اشاره کرده‌اند. بر پایه گزارشی، او را که در حرم سکونت داشت، به دلیل برتری علمی بر معاصران خود در مکه و مدینه «امام الحرمین» خواندند.[۷] در منابع اشاره‌ای به هنگام رفتن او به مکه و مدت اقامتش در آن‌جا نشده است.
نابینایی و وفات
ابوعلی غلام الهراس أعْوَر (یک چشم) بود و در پایان عمر بینایی خود را از دست داد[۸] و در سن نود و اندی[۹] به سال ۴۶۸ق. در واسط درگذشت.[۱۰]
پانویس
- ↑ تاریخ دمشق، ج۱۳، ص۳۵۰؛ تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۲۵۰-۲۵۲.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۲۵۱.
- ↑ الانساب، ج۱۰، ص۱۰۰؛ تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۲۵۱.
- ↑ شذرات الذهب، ج۵، ص۲۹۱.
- ↑ لسان المیزان، ج۲، ص۲۴۵.
- ↑ الکامل، ج۱۰، ص۱۰۱.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۲۵۱-۲۵۲؛ الوافی، ج۱۲، ص۱۲۷.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۲۵۱.
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۴۷.
- ↑ الانساب، ج۱۰، ص۱۰۰؛ تاریخ دمشق، ج۱۳، ص۳۵۰.
منابع
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل [ ابوعلی غلام الهراس].
- الانساب: عبدالکریم السمعانی (م.۵۶۲ق.)، به کوشش عبدالرحمن، حیدرآباد، دائرة المعارف العثمانیه، ۱۳۸۲ق
- تاریخ الاسلام: الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۱۰ق
- تاریخ مدینة دمشق: ابن عساکر (م.۵۷۱ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق
- سیر اعلام النبلاء: الذهبی (م.۷۴۸ق)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق
- شذرات الذهب فی اخبار من ذهب: عبدالحی بن عماد (م.۱۰۸۹ق.)، به کوشش الارنؤوط، بیروت، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق
- الکامل فی التاریخ: ابن اثیر علی بن محمد الجزری (م.۶۳۰ق)، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق
- لسان المیزان: ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، بیروت، اعلمی، ۱۳۹۰ق
- الوافی بالوفیات: الصفدی (م.۷۶۴ق.)، به کوشش الارنؤوط و ترکی مصطفی، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.