افاضه از عرفات به مشعرالحرام

به باور بیشتر فقیهان امامی،^[۱] حنفی،^[۲] شافعی^[۳] و حنبلی^[۴] زمان افاضه از عرفات، پس از غروب آفتاب روز عرفه است و افاضه از عرفات پیش از غروب آفتاب جایز نیست. در این میان، مالکیان وقوف در عرفات در بخشی از شب را نیز رکن حج قلمداد کرده‌اند و از این‌رو، افاضه پیش از غروب را موجب بطلان حج دانسته‌اند.^[۵]

کفاره

دیدگاه مشهور فقیهان امامی، کفاره بیرون آمدن از عرفات پیش از غروب آفتاب، قربانی (بدنه) و در صورت ناتوانی از انجام آن، 18 روز روزه گرفتن است.^[۶] ^[۷] البته اگر افاضه پیش از غروب آفتاب، به سبب ناآگاهی یا اشتباه صورت گیرد یا حج‌گزار پیش از غروب آفتاب به عرفات بازگردد، کفاره از عهده او برداشته می‌شود.^[۸]

بر پایه فقه حنفی^[۹] و حنبلی^[۱۰] نیز افاضه پیش از غروب آفتاب کفاره دارد و در صورت بازگشت به عرفات پیش از غروب، از عهده فرد برداشته می‌شود. فقیهان شافعی پرداخت کفاره را در این فرض مستحب شمرده‌اند.^[۱۱]

آداب

فقها برای افاضه از عرفات به مشعرالحرام آدابی برشمرده‌اند. از جمله ا. استغفار^[۱۲] که در آیه 199 بقره/2 و احادیث^[۱۳] سفارش شده است. ب. رعایت وقار و آرامش.^[۱۴] ج. خواندن دعاهای ویژه.^[۱۵] د. با هم خواندن نماز مغرب و عشا در مزدلفه. به باور فقیهان امامی^[۱۶] و اهل سنت^[۱۷] تاخیر ادای نماز مغرب از اول وقت و به جا آوردن آن در مزدلفه همراه با نماز عشا، سنت و مستحب است، حتی اگر تا رسیدن به مزدلفه یک چهارم شب گذشته باشد؛ چنان‌که امامیان بدان تصریح کرده‌اند.^[۱۸] (← جمع بین صلاتین)

جستارهای وابسته

پانویس

↑ النهایه، طوسی، ص251؛ السرائر، ج1، ص521.
↑ نک: المبسوط، سرخسی، ج4، ص18؛ بدائع الصنائع، ج2، ص154.
↑ فتح العزیز، ج7، ص357-359؛ الحاوی الکبیر، ج4، ص174.
↑ الروض المریع، ج1، ص187-188.
↑ حاشیة الدسوقی، ج2، ص37.
↑ النهایه، طوسی، ص251؛ مختلف الشیعه، ج4، ص245.
↑ الکافی، ج4، ص68؛ مختلف الشیعه، ج4، ص245؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص188.
↑ منتهی المطلب، ج11، ص59؛ النخبه، ص168؛ ارشاد الاذهان، ج1، ص328.
↑ بدائع الصنائع، ج2، ص127.
↑ المغنی، ج3، ص436.
↑ فتح العزیز، ج7، ص364؛ المجموع، ج8، ص119.
↑ المقنعه، ص415؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص193.
↑ نک: الکافی، ج4، ص469؛ التهذیب، ج5، ص187.
↑ الحاوی الکبیر، ج4، ص174؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص193؛ المجموع، ج8، ص123.
↑ السرائر، ج1، ص588؛ سداد العباد، ص341؛ مستند الشیعه، ج12، ص231.
↑ تذکرة الفقهاء، ج8، ص194؛ جامع المقاصد، ج2، ص25.
↑ المغنی، ج3، ص437-438؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص44.
↑ المقنعه، ص416؛ السرائر، ج1، ص199؛ جامع المقاصد، ج2، ص25.

منابع

[1] النهایه، طوسی، ص251؛ السرائر، ج1، ص521.

[2] نک: المبسوط، سرخسی، ج4، ص18؛ بدائع الصنائع، ج2، ص154.

[3] فتح العزیز، ج7، ص357-359؛ الحاوی الکبیر، ج4، ص174.

[4] الروض المریع، ج1، ص187-188.

[5] حاشیة الدسوقی، ج2، ص37.

[6] النهایه، طوسی، ص251؛ مختلف الشیعه، ج4، ص245.

[7] الکافی، ج4، ص68؛ مختلف الشیعه، ج4، ص245؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص188.

[8] منتهی المطلب، ج11، ص59؛ النخبه، ص168؛ ارشاد الاذهان، ج1، ص328.

[9] بدائع الصنائع، ج2، ص127.

[10] المغنی، ج3، ص436.

[11] فتح العزیز، ج7، ص364؛ المجموع، ج8، ص119.

[12] المقنعه، ص415؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص193.

[13] نک: الکافی، ج4، ص469؛ التهذیب، ج5، ص187.

[14] الحاوی الکبیر، ج4، ص174؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص193؛ المجموع، ج8، ص123.

[15] السرائر، ج1، ص588؛ سداد العباد، ص341؛ مستند الشیعه، ج12، ص231.

[16] تذکرة الفقهاء، ج8، ص194؛ جامع المقاصد، ج2، ص25.

[17] المغنی، ج3، ص437-438؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص44.

[18] المقنعه، ص416؛ السرائر، ج1، ص199؛ جامع المقاصد، ج2، ص25.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]