زیارت اربعین

زیارت اربعین، به زیارت امام حسین در روز اربعین (بیستم صفر) گفته می‌شود. در برخی از روایات، به زیارت امام حسین در این روز سفارش شده است. در روایتی از امام حسن عسکری(ع)، زیارت اربعین یکی از نشانه های مؤمن بیان شده است. از امام صادق(ع) هم زیارتنامه‌ای برای زیارت امام حسین(ع) در این روز نقل شده است که به زیارتنامه اربعین مشهور است.

شیعیان از زمان ائمه این روز را مهم می‌شمارند و برای زیارت امام حسین راهی کربلا می‌شوند. بر پایه روایاتی که بر زیارت امام حسین با پای پیاده تأکید می‌کنند، بسیاری از شیعیان هر سال در اربعین حسینی با پای پیاده عازم کربلا می‌شوند.

فضیلت زیارت اربعین

اربعین حسینی (بیستم صفر) به معنای چهلمین روز شهادت امام حسین(ع) است. در روایتی از امام صادق(ع)، به زیارت امام حسین در این روز، سفارش و زیارتنامه‌ای بیان شده است.

امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین را از نشانه‌های مؤمن دانسته است. شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد، با استناد به این روایت، نوشته است: «زیارت امام حسین(ع) در این روز مستحب است و آن، همان زیارت اربعین است.»

پس از شیخ طوسی، بسیاری از علما نیز به استناد این دو روایت، قائل به استحباب و فضیلت زیارت اربعین شده‌اند.

جابر بن عبدالله انصاری، نخستین زائر اربعین

بر اساس برخی منابع، نخستین زائران اربعین امام حسین(ع)، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر(ص) و عطیه عوفی بوده‌اند. عطیه عوفی ماجرای این زیارت را چنین بیان کرده است:

«به همراه جابر بن عبدالله انصاری، به منظور زیارت قبر امام حسین(ع)، وارد کربلا شدیم. جابر نزدیک شریعه فرات رفت. غسل کرد و لباس‌های نیکو پوشید... . سپس [با پای پیاده] به طرف قبر مطهر، حرکت کردیم. جابر هیچ قدمی برنمی‌داشت، مگر اینکه ذکر خدا می‌گفت تا نزدیک قبر رسیدیم. سپس به من گفت: «مرا به قبر برسان». من دست او را روی قبر گذاشتم. جابر روی قبر افتاد و غش کرد. من مقداری آب به صورتش پاشیدم. وقتی به هوش آمد، سه بار گفت: «یا حسین». سپس گفت: «حَبِیبٌ لَا یُجِیبُ حَبِیبَه»؛ «ای دوست، چرا جواب دوستت را نمی‌دهی؟» بعد به خودش گفت: «چگونه می‌توانی جواب دهی، درحالی‌که رگ‌های گلوی تو را بریده‌اند و بین سر و بدنت جدایی افتاده است. شهادت می‌دهم که تو فرزند خاتم‌النبیین و سیدالمؤمنین... و پنجمین فرد از اصحاب کساء هستی... درود و سلام و رضوان الهی بر تو باد....»

پیاده‌روی در زیارت اربعین

در منابع روایی شیعه، بابی مخصوص استحباب پیاده‌روی برای زیارت امام حسین ع وجود دارد؛ از جمله حُرِّ عامِلی در وسائل‌الشیعة شش روایت را در یک باب گرد آورده است. محدث نوری نیز در کتاب مستدرک الوسائل، بخشی را به این موضوع اختصاص داده و دو روایت نقل کرده است. بر پایه روایتی از کامل‌الزیارات، کسی که پیاده به زیارت امام حسین می‌رود، به‌ازای هر گام، ثوابی برای او نوشته می‌شود و گناهی از او بخشوده می‌شود و درجه‌ای بر درجاتش افزوده می‌شود.

شیعیان به ویژه شیعیان عراق از زمان ائمه، همواره در برخی از مناسبت‌های سال، خصوصاً اربعین، با پای پیاده عازم زیارت امام حسین(ع) می‌شده‌اند.

منابع

{{برگرفتگی | پیش از لینک = کتاب | منبع = پیاده روی اربعین، فرصت ها، آسیب ها و توصیه ها. | پس از لینک = حافظ نجفی، مشعر ، قم ۱۳۹۸ ش