مجموعه آثار فاجعه منا(کتاب)

فاجعه منا در سال 1394 شمسی در منطقه منا و در خیابان 204 رخ داد و چند هزار نفر از حاجیان در میان راه جمرات متوقف و بر اثر فشار جمعیت و گرمی هوا به شهادت رسیدند.

بعثه مقام معظم رهبری بر پایه منویات رهبر انقلاب و نیز رسالت ذاتی خویش و همچنین خواست خانواده های شهدا و با هدف فراموش نشدن این فاجعه در سال 1398 پروژه جمع آوری اسناد، مدارک و محتواهای تولید شده در ارتباط با این واقعه را با عنوان «مجموعه آثار فاجعه منا»در دستور کار خود قرار داد.

از جمله اهداف تهیه این مجموعه جلوگیری از تحریف تاریخ و نیز اطلاع ملت های اسلامی و غیر مسلمان از عمق فاجعه و سوء مدیریت‌ها و سهل انگاری های کشور میزبان است.

از زمان انتشار خبر این واقعه، شبکه های اجتماعی و رسانه های داخلی و خارجی به سرعت به پوشش خبری و انعکاس آن پرداختند. اخبار، گزارشها، گفتگوها، روایت‌ها،مقالات و متون ادبی و حماسی بسیاری درباره ابعاد این رو یداد در رسانه ها و شبکه های اجتماعی تا مدت‌ها منتشر می شد. همچنین همایش ها، نشست ها و مراسم هایی در سطح ملی و بین المللی درباره آن برگزار شد.

از طرفی با گذشت زمان و مشخص شدن ابعاد این حادثه ، کتاب ها و فیلم های مستندی با تحلیل‌ها و بررسی‌های جامعتر درباره آن منتشر گردید. روابط عمومی بعثه نیز با تعداد ز یادی از زائران ایرانی حاضر در این حادثه مصاحبه هایی انجام داد.

کلان پروژه «مجموعه آثار فاجعه منا» برای ساماندهی تمامی اسناد و محتواهای تولید شده در ارتباط با این واقعه، حکم اثری مرجع و زیربنایی دارد. در این مجموعه، متون و محتوای تولید شده اعم از منتشرشده و منتشر نشده در انواع قالب کتاب، پایان‌نامه، مقالات، روایت‌ها، گزارش‌ها و اخبار مندرج درمجلات، روزنامه‌ها، فضای مجازی و...جمع‌آوری، بررسی، تدوین و در نهایت به مجموعه‌ای هجده جلدی تبدیل شد.

جلد اول

نخستین جلد این مجموعه شامل دو بخش است: بخش اول شامل «روزشمار اخبار» مربوط به این حادثه از اولین ساعات انتشار خبر در رسانه‌ها تا روز دهم حادثه است. تمامی اخبار و گزارشهای خبری که در ارتباط با این حادثه در خبرگزاری‌های مهم کشور منتشر شده، از پایگاه‌های اینترنتی خبرگزاری‌ها استخراج، و بر اساس ساعت انتشار اخبار، تنظیم و بازنشر شده است. این روزشمار، نمایی از فضای رسانه‌ای کشور در ارتباط با حادثه و نیز فعالیت‌ها، اقدامات و پیگیری‌های نهادهای مربوط را نشان می‌دهد؛ بخش دوم این جلد شامل «بیانیه‌ها و پیام‌های» منتشر شده از سوی مقامات نظام، نهادها و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی، انجمن‌ها، احزاب و جریانات سیاسی، فرهنگی و هنری است.

جلد دوم تا ششم

جلد دوم تا ششم این مجموعه، با عنوان «روایت شاهدان عینی» شامل خاطرات و گزارش‌های شاهدان عینی واقعه است. در جلد دوم، خاطرات و روایت‌هایی آمده که در کتب و منابع مختلف منتشر شده اند.

اما مجلدات سوم تا ششم، روایتهای زائران شهرهای مختلف کشور است که بعثه مقام معظم رهبری آنها را تهیه کرده و برای نخستین بار منتشر می‌شود.

جلد هفتم

هفتمین جلد، با عنوان «زندگینامه شهدا»، معرفی 464 شهید این حادثه و نیز یازده شهید واقعه سقوط جرثقیل است. مصاحبه‌ها و گفتگوهایی با خانواده و دوستان برخی شهدا توسط رسانه‌ها انجام شده بود که این موارد گردآوری، و پس از معرفی شهدا بازنشر شده است.

جلد هشتم

جلد هشتم شامل ديدگاه‌ها و نظرات کارشناسان و تحليلگرانی است که در مصاحبه و گفتگو با رسانه‌ها یا سخنرانی در محافل علمی بیان شده و در نشریات و فضای مجازی منتشر شده است.

جلد نهم

جلد نهم شامل نظرات کارشناسان و چهره‌های سیاسی، فرهنگی و علمی است که در قالب یادداشت، سرمقاله و گزارشهای مکتوب در مجلات، روزنامه‌ها و سایت‌های خبری منتشر شده است؛ قریب به چهارصد نوع از این موارد گردآوری شده است. دیدگاه‌ها و نظرات مقامات نظام، مسئولان دولتی و غیره

جلد دهم و یازدهم

جلدهای دهم و یازدهم این مجموعه، بازنشر دولتی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی ومسئولان استانی است که در قالب سخنرانی یا مصاحبه در رسانه‌های مختلف منتشر شده است.

جلد دوازدهم

جلد دوازدهم گزارشی از بازتاب فاجعه در رسانه‌های خارجی است که در خبرگزاری‌های ایران منتشر شده است. رسانه‌های داخلی علاوه بر پوشش خبری حادثه، اخبار و گزار‌ش‌ها و تحلیل‌هایی که در ارتباط با این واقعه در رسانه‌های خارج کشور منتشر می‌شد را ترجمه و منتشر می‌کردند. در این گزارش‌ها وا کنش مقامات، شخصیتها و نهادهای خارج از کشور و نیز روایت زائران خارجی که در حادثه حضور داشته‌اند بیان شده است.

جلد سیزدهم

جلد سیزدهم شامل مقالات و تحلیل‌های علمی است که پس از واقعه در ارتباط با ابعاد این واقعه در نشریات علمی و نیز آثار برخی مرا کز پژوهشی منتشر شده است. در این مقالات «فاجعه منا» از منظرهای فقهی، حقوقی، سیاسی، اجتماعی، مدیریتی، روانشناسی و... بررسی و تحلیل شده است.

جلد چهاردهم و پانزدهم و شانزدهم

جلدهای چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم گزارش پانزده پایان‌نامه دانشگاهی است که ابعاد مختلف این واقعه را بررسی کرده‌اند. تصویر صفحات این پایان نامه‌ها با کسب اجازه از دانشگاه‌ها در قالب چاپ افست آمده است. در این رساله‌ها ابعاد فقهی، حقوقی، سیاسی، رسانه‌ای و دیگر ابعاد این حادثه بررسی و تحلیل شده است.

جلد هفدهم

جلد هفدهم، گزارش واکنش شعرا و هنرمندان است. در بخش اول این جلد، اشعار و متون ادبی که توسط شعرا و ادبا در ارتباط با «فاجعه منا» به رشته تحریر درآمده، بازنشر شده است. در بخش دوم، ابتدا واکنشها و دیدگاه‌های هنرمندان و در ادامه گزارشی از آثار و تولیدات ایشان در ارتباط با این واقعه آمده‌است.

جلد هیجدهم

جلد هیجدهم و پایانی این مجموعه، گزارش تصویری از رویدادها و وقایع مربوط به این حادثه است. گزارش‌های تصویری از حادثه، امدادرسانی، مجروحان، ارسال جنازه شهدا، مراسمهای استقبال و تشییع شهدا در شهرهای مختلف، مراسم‌های ترحیم و یادبود، تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی مردم، همایش‌ها و نشست‌های علمی، دلجویی مسئولان از خانواده شهدا و... در این جلد آمده است.