تقصیر در عمره (فتاوای مراجع)

این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام تقصیر است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله تقصیر.

این مقاله فتوای مراجع درباره تقصیر، برگرفته از کتاب مناسک حج، ص۱۶۶ است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم فقهی این مقاله را بخوانید← تقصیر

چگونگی

مسئله 884
امام خمینی: واجب است بعد از آنکه سعي کرد، تقصير کند؛ يعني قدري از ناخن‌ها يا قدري از موي سر يا شارب يا ريش را بزند و بهتر آن است که اکتفا به زدن ناخن نکند و از موي قدري بزند، بلکه موافق احتياط است^{[م884 ۱]} و تراشيدن سر در تقصير کفايت نمي‌کند بلکه حرام است.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله زنجانی: بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، براي تقصير، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.

احکام

مسئله 889
امام خمینی: اين عمل نيز از عبادات است و بايد با نيت پاک و خالي از قصد غير اطاعت خدا بياورد و اگر ريا کند ^{[م889 ۱]} موجب باطل شدن عمره‌اش مي‌شود مگر آنکه جبران کند.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله زنجانی: باطل مي‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند عمره‌اش تبديل به حج افراد مي‌شود و بايد مطابق ذيل مسئله 891 عمل نمايد.

مسئله 890
امام خمینی: اگر تقصير را فراموش کند تا وقتي که احرام حج را ببندد عمره‌اش صحيح است و مستحب است فديه يک گوسفند^{[م890 ۱]} و احتياط آن است که فديه بدهد.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله سبحاني: حکم آن در ذيل سؤال 905 آمده، مگر آنکه وقت براي تدارک تقصير او باقي باشد که بايد تدارک کند.

مسئله 891
امام خمینی: اگر عمداً^{[م891 ۱]} تقصير را ترک کند تا احرام بستن به حج، عمره او باطل مي‌شود بنا بر اقوي و ظاهراً حج او حج افراد شود، و احتياط واجب آن است که پس از تمام کردن حج افراد، عمره مفرده به جا آورد^{[م891 ۲]} و در سال بعد حج را اعاده کند.^{[م891 ۳]}
مراجع دیگر: ↑ امام خامنه‌ای: يا از روی ندانستن مسئله. ↑ آيات عظام بهجت، تبريزي، خويي، صافي، گلپايگاني: لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد. آیت‌الله زنجانی: و بايد پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سيزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره تمتع او استحبابي باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفايت از حج افراد مي‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفايت از حجة الاسلام نمي‌کند. آیت‌الله سیستانی: در صورت تمکن، بعد از حج افراد بايد عمره مفرده به جا آورد. به احتياط واجب حج را در سال ديگر نيز اعاده کند. ↑ امام خامنه‌ای:و اگر حج او حج واجب بوده بايد در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.

مسئله 892
امام خمینی: در عمره تمتع طواف نساء واجب نيست و اگر بخواهد احتياط کند طواف و نماز آن را رجائاً^{[م892 ۱]} به جا آورد.
مراجع دیگر: ↑ امام خامنه‌ای:' قبل از تقصير.

مسئله 893
امام خمینی: بعد از آنکه شخص محرم تقصير کرد، حلال مي‌شود بر او به ‌غير از تراشيدن سر^{[م893 ۱]} هرچه حرام شده بود بر او به واسطه احرام، حتي نزديکي با زن.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله سبحانی: آیت‌الله بهجت: ظاهر عدم حرمت احرامي آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفير محل تأمّل است. آیت‌الله تبریزی، آيت الله خويي:اگر عمره تمتع در ماه شوال انجام داده شود، تراشيدن سر تا سي روز بعد از عيد فطر جايز است، ولي بعد از آن بنا بر احتياط واجب، نبايد سر تراشيده شود، و اگر از روي علم و عمد باشد، بنا بر احتياط يک گوسفند کفاره دارد. آیت‌الله زنجانی: بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، سر نتراشد و از ماشين‌کردني که مثل تراشيدن است پرهيز کند؛ ولي هيچ‌کدام کفاره ندارد. آیت‌الله سبحانی: بين عمره تمتع و حج نبايد حلق کند و يا موي سر را با ماشين ته‌زن بزند، ليکن اگر چنين کرد فقط معصيت کرده و کفاره ندارد و به عمره و حج او ضرر نمي‌زند. آیت‌الله سیستانی: سر تراشيدن نيز حلال مي‌شود. اگرچه احتياط مستحب ترک آن است پس از گذشت سي روز از عيد فطر و احتياط مستحب اين است که در صورت انجام آن از روي علم و عمد يک قرباني کفاره بدهد. آیت‌الله فاضل: تراشيدن سر بين عمره تمتع و حج تمتع مانعي ندارد.

مسئله 894
امام خمینی: در تقصير، کندن مو کافي نيست بلکه ميزان کوتاه کردن است به هر وسيله‌اي باشد و اکتفا به کوتاه کردن موي زير بغل و نحو آن مشکل است^{[م894 ۱]} و احوط در تقصير، گرفتن ناخن يا چيدن ريش يا شارب يا موي سر است.^{[م894 ۲]}
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله زنجانی: بلکه نبايد براي تقصير، موي زير بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلي تقصير از غير موي سر و ريش و شارب، کفايت نمي‌کند، بلکه حرام است و در صورت علم و عمد، کفاره دارد. ↑ آیت‌الله سبحانی: به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگيرد، پس از کوتاه کردن مو باشد. آیت‌الله سیستانی: در تقصير بنا بر احتياط واجب بايد موي سر يا ريش يا سبيل خود را کوتاه کند و بنا بر احتياط واجب گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بلکه احتياط واجب اين است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد. آیت‌الله صافی: آية الله گلپايگاني: اقوي است. آیت‌الله فاضل: احتياط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند. آیت‌الله مکارم: گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بنا بر احتياط واجب.

استفتاآت

مسئله 895
امام خمینی: س ـ آيا کسي که تقصير او محکوم به بطلان است و بعد از آن محرمات احرام را به جا آورده و جاهل به مسئله بوده کفاره دارد يا خير؟ ج ـ با جهل کفاره ندارد مگر در صيد؛ ^{[م895 ۱]} به تفصيلي که در کتب ذکر شده است.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله زنجانی: در صيد و ماليدن روغن. به ذیل مسئله 1320 مراجعه شود.

مسئله 896
امام خمینی: س ـ کسي که بعد از سعي در عمره تمتع تقصير کرد، بعد به شک افتاد که آيا تقصيري که کردم صحيح است يا نه، آيا اشکال دارد يا نه؟ ج ـ اگر در حال عمل عالم به مسئله و ملتفت بوده، اشکال ندارد ^{[م896 ۱]}
مراجع دیگر: ↑ آيات عظام تبريزي، خامنه‌اي، خويي، زنجاني، سبحاني: در صورتي که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند. آیت‌الله سيستاني: به هر حال اشکال ندارد. آیت‌الله مکارم: بايد بنا را بر صحت بگذارد.

[1] 
آیت‌الله زنجانی: بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، براي تقصير، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.

[2] آیت‌الله زنجانی: بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، براي تقصير، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.

[2] 
آیت‌الله زنجانی: باطل مي‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند عمره‌اش تبديل به حج افراد مي‌شود و بايد مطابق ذيل مسئله 891 عمل نمايد.

[4] آیت‌الله زنجانی: باطل مي‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند عمره‌اش تبديل به حج افراد مي‌شود و بايد مطابق ذيل مسئله 891 عمل نمايد.

[3] 
آیت‌الله سبحاني: حکم آن در ذيل سؤال 905 آمده، مگر آنکه وقت براي تدارک تقصير او باقي باشد که بايد تدارک کند.

[6] آیت‌الله سبحاني: حکم آن در ذيل سؤال 905 آمده، مگر آنکه وقت براي تدارک تقصير او باقي باشد که بايد تدارک کند.

[4] 
امام خامنه‌ای: يا از روی ندانستن مسئله.

[8] امام خامنه‌ای: يا از روی ندانستن مسئله.

[5] 
آيات عظام بهجت، تبريزي، خويي، صافي، گلپايگاني: لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.

آیت‌الله زنجانی: و بايد پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سيزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره تمتع او استحبابي باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفايت از حج افراد مي‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفايت از حجة الاسلام نمي‌کند.

آیت‌الله سیستانی: در صورت تمکن، بعد از حج افراد بايد عمره مفرده به جا آورد. به احتياط واجب حج را در سال ديگر نيز اعاده کند.

[10] آيات عظام بهجت، تبريزي، خويي، صافي، گلپايگاني: لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.

[11] آیت‌الله زنجانی: و بايد پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سيزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره تمتع او استحبابي باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفايت از حج افراد مي‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفايت از حجة الاسلام نمي‌کند.

[12] آیت‌الله سیستانی: در صورت تمکن، بعد از حج افراد بايد عمره مفرده به جا آورد. به احتياط واجب حج را در سال ديگر نيز اعاده کند.

[6] 
امام خامنه‌ای:و اگر حج او حج واجب بوده بايد در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.

[14] امام خامنه‌ای:و اگر حج او حج واجب بوده بايد در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.

[7] 
امام خامنه‌ای:' قبل از تقصير.

[16] امام خامنه‌ای:' قبل از تقصير.

[8] 
آیت‌الله سبحانی:

آیت‌الله بهجت: ظاهر عدم حرمت احرامي آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفير محل
تأمّل است.
آیت‌الله تبریزی، آيت الله خويي:اگر عمره تمتع در ماه شوال انجام داده شود، تراشيدن سر تا سي روز بعد از عيد فطر جايز است، ولي بعد از آن بنا بر احتياط واجب، نبايد سر تراشيده شود، و اگر از روي علم و عمد باشد، بنا بر احتياط يک گوسفند کفاره دارد.

آیت‌الله زنجانی: بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، سر نتراشد و از ماشين‌کردني که مثل تراشيدن است پرهيز کند؛ ولي هيچ‌کدام کفاره ندارد.

آیت‌الله سبحانی: بين عمره تمتع و حج نبايد حلق کند و يا موي سر را با ماشين ته‌زن بزند، ليکن اگر چنين کرد فقط معصيت کرده و کفاره ندارد و به عمره و حج او ضرر نمي‌زند.

آیت‌الله سیستانی: سر تراشيدن نيز حلال مي‌شود. اگرچه احتياط مستحب ترک آن است پس از
گذشت سي روز از عيد فطر و احتياط مستحب اين است که در صورت انجام آن از روي علم و عمد يک قرباني کفاره بدهد.
آیت‌الله فاضل: تراشيدن سر بين عمره تمتع و حج تمتع مانعي ندارد.

[18] آیت‌الله سبحانی:

[19] آیت‌الله بهجت: ظاهر عدم حرمت احرامي آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفير محل

[20] آیت‌الله تبریزی، آيت الله خويي:اگر عمره تمتع در ماه شوال انجام داده شود، تراشيدن سر تا سي روز بعد از عيد فطر جايز است، ولي بعد از آن بنا بر احتياط واجب، نبايد سر تراشيده شود، و اگر از روي علم و عمد باشد، بنا بر احتياط يک گوسفند کفاره دارد.

[21] آیت‌الله زنجانی: بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، سر نتراشد و از ماشين‌کردني که مثل تراشيدن است پرهيز کند؛ ولي هيچ‌کدام کفاره ندارد.

[22] آیت‌الله سبحانی: بين عمره تمتع و حج نبايد حلق کند و يا موي سر را با ماشين ته‌زن بزند، ليکن اگر چنين کرد فقط معصيت کرده و کفاره ندارد و به عمره و حج او ضرر نمي‌زند.

[23] آیت‌الله سیستانی: سر تراشيدن نيز حلال مي‌شود. اگرچه احتياط مستحب ترک آن است پس از

[24] آیت‌الله فاضل: تراشيدن سر بين عمره تمتع و حج تمتع مانعي ندارد.

[9] 
آیت‌الله زنجانی: بلکه نبايد براي تقصير، موي زير بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلي تقصير از غير موي سر و ريش و شارب، کفايت نمي‌کند، بلکه حرام است و در صورت علم و عمد، کفاره دارد.

[26] آیت‌الله زنجانی: بلکه نبايد براي تقصير، موي زير بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلي تقصير از غير موي سر و ريش و شارب، کفايت نمي‌کند، بلکه حرام است و در صورت علم و عمد، کفاره دارد.

[10] 
آیت‌الله سبحانی: به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگيرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.

آیت‌الله سیستانی: در تقصير بنا بر احتياط واجب بايد موي سر يا ريش يا سبيل خود را کوتاه کند و بنا بر احتياط واجب گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بلکه احتياط واجب اين است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.

آیت‌الله صافی: آية الله گلپايگاني: اقوي است.

آیت‌الله فاضل: احتياط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.

آیت‌الله مکارم: گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بنا بر احتياط واجب.

[28] آیت‌الله سبحانی: به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگيرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.

[29] آیت‌الله سیستانی: در تقصير بنا بر احتياط واجب بايد موي سر يا ريش يا سبيل خود را کوتاه کند و بنا بر احتياط واجب گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بلکه احتياط واجب اين است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.

[30] آیت‌الله صافی: آية الله گلپايگاني: اقوي است.

[31] آیت‌الله فاضل: احتياط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.

[32] آیت‌الله مکارم: گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بنا بر احتياط واجب.

[11] 
آیت‌الله زنجانی: در صيد و ماليدن روغن. به ذیل مسئله 1320 مراجعه شود.

[34] آیت‌الله زنجانی: در صيد و ماليدن روغن. به ذیل مسئله 1320 مراجعه شود.

[12] 
آيات عظام تبريزي، خامنه‌اي، خويي، زنجاني، سبحاني: در صورتي که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.

آیت‌الله سيستاني: به هر حال اشکال ندارد.

آیت‌الله مکارم: بايد بنا را بر صحت بگذارد.

[36] آيات عظام تبريزي، خامنه‌اي، خويي، زنجاني، سبحاني: در صورتي که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.

[37] آیت‌الله سيستاني: به هر حال اشکال ندارد.

[38] آیت‌الله مکارم: بايد بنا را بر صحت بگذارد.

[م884 ۱]

[م889 ۱]

[م890 ۱]

[م891 ۱]

[م891 ۲]

[م891 ۳]

[م892 ۱]

[م893 ۱]

[م894 ۱]

[م894 ۲]

[م895 ۱]

[م896 ۱]