نگاه کردن در آينه (فتاوای مراجع)

مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام نگاه کردن در آينه است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله نگاه کردن در آينه.

چگونگی

نگاه کردن در آینه

امام خمینی: [از محرمات احرام است:] نگاه کردن در آینه. [م* ۱]

مراجع دیگر:
  1. آیت‌الله بهجت: در صورتی که برای عذری، از قبیل مرض نباشد، که صدق تزین نمی‌کند.
    • آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: نگاه کردن در آینه جهت زینت بر مُحرم حرام است.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: نگاه کردن در آینه بدون قصد زینت؛ مانند راننده و امثال آن، اشکال ندارد.
    • آیت‌الله زنجانی: نگاه کردن در آینه و همچنین در دیگر اجسامی که عکس محرم در آنها پیداست اگر برای آرایش یا در معرض آرایش باشد حرام است؛ اما نگاه کردنی که هیچ ارتباطی با آرایش ندارد مانند نگاه کردن راننده برای دیدن اطراف، اشکال ندارد.
    • آیت‌الله سبحانی: مقصود این است که انسان در آینه نگاه کند تا چهره خود را ببیند و یا خود را بیاراید ولی مثلاً اگر برای رفع خون از بینی و صورت می‌نگرد و همچنین اگر راننده برای آگاهی از پشت سر به آینه می‌نگرد اشکالی ندارد.
    • آیت‌الله مکارم: در صورتی که برای تزیین خود و اصلاح سر و وضع خود باشد.

حکم

مسئله *

امام خمینی: در این حکم فرقی بین زن و مرد نیست.

مراجع دیگر:


مسئله 364

امام خمینی: نگاه کردن به اجسام صاف صیقل داده شده که عکس در آن پیداست و نگاه کردن در آب صاف اشکال ندارد. [م364 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله خامنه‌ای: نگاه کردن در آب صاف یا در اجسام صیقلی که تصاویر در آن دیده می‌شود نیز همانند نگریستن در آینه است، اگر برای زینت باشد، جایز نیست.
    • آیت‌الله زنجانی: مگر به منظور آرایش یا در معرض آرایش باشد.
    • آیت‌الله سبحانی: اگر به قصد آرایش باشد حرام است.
    • آیت‌الله سیستانی: اجسام صیقلی دیگری که خاصیت آینه را داشته باشند حکم آینه را دارند.
    • آیت‌الله مکارم: هرگاه برای تزیین و اصلاح خود باشد اشکال دارد.


مسئله 365

امام خمینی: عینک زدن اگر زینت نباشد [م365 ۱]اشکال ندارد، ولی اگر زینت محسوب شود [م365 ۲]جایز نیست. [م365 ۳]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: اگر به قصد زینت نباشد بنا بر اقوی عیبی ندارد.
    • آیت‌الله فاضل: و به قصد زینت استفاده کند.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: احتیاط واجب اجتناب از هر چیزی است که عرفاً زینت محسوب می‌شود.
    • آیت‌الله سیستانی: در صورتی که عینک زدن عرفاً زینت باشد، احوط پرهیز از آن است.


مسئله 366

امام خمینی: در نظر کردن به آینه کفاره نیست، لیکن مستحب است که بعد از نگاه کردن لبیک بگوید. [م366 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله تبریزى: کفاره‌اش بنا بر احتیاط استحبابی یک گوسفند است.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: احتیاط واجب است.
    • آیت‌الله خویی: کفاره‌اش بنا بر احتیاط یک گوسفند است.
    • آیت‌الله سبحانی: اگر کسی عمداً برای زینت به آینه نگاه کند، باید لبیک بگوید؛ ولی جاهل و ناسی و مانند این دو لازم نیست تلبیه را تکرار کند.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: کفاره‌اش استغفار است.


مسئله 367

امام خمینی: اگر در اطاقی که ساکن است آینه باشد و بداند که گاهی چشم او سهواً به آینه می‌افتد اشکال ندارد، لیکن احتیاط آن است [م367 ۱]که آن را بردارد یا چیزی روی آن بیندازد.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله خامنه‌ای: اما بهتر آن است.
    • آیت‌الله سبحانی: و برای جلوگیری از احتمال حرام پارچه‌ای روی آن بیاندازد.


مسئله 368

امام خمینی: احتیاط آن است که به آینه نگاه نکند، اگرچه برای زینت نباشد. [م368 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، خویی، سیستانی، مکارم: نگاه به آینه بدون قصد زینت اشکال ندارد.
    • آیت‌الله زنجانی: نگاه کردن در آینه و همچنین در دیگر اجسامی که عکس محرم در آنها پیداست اگر برای آرایش یا در معرض آرایش باشد حرام است؛ اما نگاه کردنی که هیچ ارتباطی با آرایش ندارد مانند نگاه کردن راننده برای دیدن اطراف، اشکال ندارد.
    • آیت‌الله سبحانی: مقصود از حرمت این است که در آینه نگاه نکند تا چهره خود را ببیند و یا خود را بیاراید.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: نظر در آینه مطلقاً جایز نیست، چه به قصد زینت باشد و چه نباشد.

جستار وابسته

منبع

این مقاله برگرفته از صفحه 206 تا 208 کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.