احمد بن ابراهیم مجاب(ع)
احمد بن ابراهیم مجاب(ع) یکی از چهار فرزند ابراهیم مجاب و از نوادگان امام موسی کاظم(ع) در حومه شهر سیرجان، قرار دارد که بین اهالی به کمال‌الدین مشهور است.
| احمد بن ابراهیم مجاب(ع) | |
|---|---|
 نمایی از بقعه امامزاده احمد(ع) در سیرجان | |
| نام | احمد بن ابراهیم مجاب(ع) |
| کنیه | ابوجعفر |
| مدفن | ایران _ سیرجان |
| لقب(ها) | کمال‌الدین |
| پدر | ابراهیم مجاب(ع) |
| مادر | خدیجه بنت علی بن احمد بن امام موسی کاظم(ع) |
| فرزند(ان) | ابوعبدالله جعفر، ابومحمد حمزه، ابویحیی محمد، ابوالفضل احمد، ابومحمد عبدالله |
بنابر نقل مورخان انگیزه مهاجرت سیداحمد به سیرجان به همراه برادرش علی، تبلیغ دین و ارشاد مسلمانان بوده است. قبر احمد بن ابراهیم در حومه شهر سیرجان قرار دارد و مورد توجه شیعیان است. سیداحمد دارای هفت فرزند به نام‌های ابوعبدالله جعفر، ابومحمد حمزه، ابویحیی محمد جد سادات آل جابر ، ابوالفضل احمد و ابومحمد عبدالله و حسین جد سادات قارونی و نجم الدین حسن جد سادات ابی رغیف بود.
معرفی اجمالی
احمد، مکنّی به ابوجعفر و به زاهد مشهور بود.[۱] «ضامن بن شدقم حسینی» درباره او می‌نویسد: امّه خدیجة بنت عمه علی بن احمد. کان صیناً خیراً وجیهاً، له ولد منتشر بالحائر وغیره، یعرفون ببنی احمد.[۲] مادرش خدیجه، دخترِ عمویش علی بن احمد بن امام موسی کاظم(ع) است. او مردی خویشتن‌دار، دین‌مدار، نیکوکار و محترم بود. فرزندان او در حائر و غیر از آن، به «بنی‌احمد» مشهورند.
«ابوسعیده موسوی»، احمد را نقیبی سرشناس و عابدی زاهد معرفی می‌کند. «یکنی السید احمد بابی جعفر، کان نقیباً وجیهاً وعابداً زاهداً».[۳] «صاحب الشجرة المبارکة» از سکونت احمد در سیرجان خبر می‌دهد.[۴] «ابوطالب مروزی»، از علمای انساب قرن هفتم هجری نیز با صراحت می‌نویسد: «احمد بالسیرجان، عقبه ببغداد والکوفة»؛ «احمد در سیرجان سکونت داشت و نسلش در بغداد و کوفه پراکنده بودند».[۵]
دیدگاه علما
«سلطان الواعظین شیرازی»، انگیزه مهاجرت احمد به سیرجان را به همراه برادرش علی، تبلیغ دین و ارشاد مسلمانان می‌داند.[۶] در حومه شهر سیرجان، آرامگاه باشکوهی به امامزاده احمد بن ابراهیم المجاب منسوب است که بین اهالی به کمال‌الدین مشهور است.[۷]
«آیت‌الله شیخ محمد رحمتی» که خود اهل سیرجان و از علمای انساب است، در این‌باره می‌نویسد: قبری در حومه متصل به سیرجان به نام امامزاده احمد داریم که قابل انطباق بر احمد بن ابراهیم المجاب است. بی‌مناسبت نیست که یکی دو برادر با هم به سیرجان هجرت کرده و بقیه بعداً به آنان پیوسته‌اند.[۸]
آرامگاه منسوب در عراق
با وجود آنکه ورود احمد بن ابراهیم به سیرجان مسلم بوده و در سیرجان قبری به او منسوب است، ابن عنبه او را از مهاجران به قصر ابن هبیره ذکر می‌کند و قبر وی را در آنجا می‌داند.[۹] دیگر علمای انساب پس از ابن عنبه نیز همین دیدگاه را پذیرفته‌اند.[۱۰]
گویند قبری در نواحی «مسیّب» از توابع استان کربلا به او منسوب است که پیش از این، به «قصر بن هبیره» شهرت داشته است.[۱۱] با این‌حال، این ادعا صحیح به‌نظر نمی‌رسد؛ زیرا قبر موجود در نواحی مسیب از آنِ ابوجعفر احمد بن ابراهیم بن محمد بن حمزة بن احمد بن ابراهیم مجاب بن محمد عابد بن امام موسی کاظم(ع) است که در نام پدر و جد با احمد مورد بحث ما تشابه اسمی و نسبی دارد.[۱۲] این شخص مدتی نقابت حائر را برعهده داشته است.[۱۳]
فرزندان
سیداحمد بن ابراهیم مجاب شش فرزند دارد که عبارتند از:
الف) ابوعبدالله جعفر: به گفته «ابن شدقم»، سیدی جلیل‌القدر، عالمی فاضل، دانشمندی کامل و نیکوخصال بود. «تلعکبری» در سال 360 از وی سماع حدیث و اجازه روایت کسب کرده است. برخی بزرگان شیعه روایت او را حَسَن می‌دانند و باکی از نقل آن ندارند.
ب) ابومحمد حمزه: او سیدی جلیل‌القدر و بزرگوار بود که به نقل از برخی پژوهشگران در روستای تکیه چهارگنبد از توابع سیرجان مدفون است و به حمزة بن موسی(ع) شهرت دارد سادت از نسل او در کربلا سکونت دارند.
ج) ابویحیی محمد: او نیز مانند دیگر برادرانش، به زهد و تقوا معروف و دارای فرزندانی بود فرزند بزرگ او یحیی است و فرزند دیگر او احمد.محمد بن احمد ابن ابراهیم مجاب به قول مشهور، در شهرک درب گنبد از توابع شهرستان کوهدشت مدفون است. بیشترین سادات از فرزندان امام موسی کاظم منتسب به او هستند ساداتی مانند سادات آل جابر _سادات ابوتاوه _سادات الشخص ، سادات ابی طبیخ و ... ابوسعیده هم درباره ی او به یقین رسیده و در کتاب خود فرزندان منتسب به او را به صورت شجره نامه در آورده است. نسل او از بن احمد تا سادات احمد المدنی ادامه پیدا کرد و سادات حا حمامی و الشخص و ابوطبیخ و... از نسل احمد المدنی هستند و یحیی پسر بزرگ سید محمد بن احمد الزاهد و برادر احمد جد سادات آل جابر در جزیره مینو از توابع خرمشهر و سادات آل متروک در بحرین و سادات آل سید مرهون در کویت و بحرین است در خاورمیانه سادات بسیار زیادی از نسل او موجود هستند.
د) ابوالفضل احمد: وی به ابوعلی مطهر نیز شهرت دارد.
و) ابومحمد عبدالله: او بدون فرزند وفات یافت.[۱۴]
پانویس
- ↑ تحفة الازهار، ج٣، ص٢٨١؛ التذکرة، ص١46.
- ↑ تحفة الازهار، ج٣، ص٢٨١.
- ↑ المشجر الوافی، ج١، ص٢٩6.
- ↑ الشجرة المبارکة، ص١٠٣.
- ↑ الفخری، ص١6.
- ↑ شبهای پیشاور، ص١٣٠.
- ↑ مزارات کرمان، ج٢، ص ١٨٨ و ١٨٩.
- ↑ انجاز العدات، ص١٢٨.
- ↑ عمدة الطالب، ص٢45.
- ↑ مناهل الضرب، ص4٧4؛ بدایع الانساب، ص١4؛ المشجر الوافی، ج١، ص4٩6؛ اختران تابناک، ج١، ص566.
- ↑ المشاهد المشرّفة، ج١، ص١١5.
- ↑ مزارات کرمان، ج٢، ص١٨٩.
- ↑ المجدی، ص٣١5.
- ↑ ر. ک: المجدی، ص٣١4 و ٣١5؛ تحفة الازهار، ج٢، ص٢٨١؛ المشجّر الوافی، ج١، ص4٩6؛ جامع الانساب، ص٢٣ و ٢4؛ التذکرة، ص١46؛ انجاز العدات، ص١٢٨ و ١٢٩؛ مزارات کرمان، ج٢، ص١٨٨ و ١٨٩؛ امامزاده محمد و سید ابوالوفاء کوهدشت، ص46. ه)حسین :طبق شجره نامه موجود و کتاب المشجر الوافی ابوسعیده موسوی به یقین رسیده که سادات قارونی و ال دعجیل که مرکزیت هر دو سادات در بحرین است از نسل حسین بن احمد الزاهد هستند. المشجر الوافی ص ۹۳تا ۹۷
منابع
- انجاز العدات في احوال السادات، محمد رحمتي،١۴٢٠ه. ق - ١٣٧٨ه. ش.
- المشاهد المشرفة، السيد حسين ابوسعيدة، ط ١، بيروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٣٣ه. ق - ٢٠١٢م.
- بدايع الانساب فى مدفن الأطياب، سيدمهدى بن مصطفى تفرشى (بدايع نگار)، تهران، چاپخانه عالى، ١٣١٩ه .ش.
- المجدي في انساب الطالبيين، علي بن محمد العلوي العمري، تحقيق: احمد المهدوي الدامغاني، ط ٢، قم، مكتبة آيةالله العظمي المرعشي النجفي العامة، ١۴٢٢ه. ق - ١٣٨٠ه. ش.
- تحفة الازهار و زلال الانهار، ضامن بن شدقم حسينى مدنى، تحقيق: كامل سلمان الجبورى، آيينه ميراث با همكارى كتابخانه تخصصى تاريخ اسلام و ايران، ١٣٧٨ه .ش.
- التذكرة فى أنساب المطهرة، جمال‌الدين ابى‌الفضل احمد ابن محمد بن مهنا حسينى عبيدلى، مكتبة آيت‌الله العظمى مرعشى نجفى، قم، ١۴٢١ه .ق.
- الشجرة المباركة فى انساب الطالبيه، امام فخر رازى، چاپ دوم، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشى، ١۴١٩ه .ق.
- عمدة الطالب فى انساب آل ابى‌طالب، جمال‌الدين احمدبن على بن الحسين بن على بن مهنا (ابن عنبه اصغرى داوودى حسينى)، لجنة احياء تراث، بيروت، منشورات دارالكتب الحياة، بى‌تا.
- مناهل الضرب فى انساب العرب، سيدجعفر الاعرجى نجفى حسينى، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشى، ١۴١٩ه .ق.
- الفخرى فى أنساب الطالبيين، عزيزالدين ابى‌طالب اسماعيل ابن الحسين بن محمدبن الحسين بن احمد المروزى الازورقاى، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشى، ١۴٠٩ه .ق.
المشجر الوافی "'سید حسین موسوی ابوسعیده