ستون حرس

مکان ستون حرس

اين ستون از سوي شمال، پشت ستون توبه و برابر خانه پيامبر كه اكنون مرقد مطهّر ايشان است، قرار دارد و رسول خدا از درِ برابر آن براي گزاردن نماز به مسجد وارد مي‌شد.[۱] سمهودي آن را نخستين ستون رديف سوم ستون‌ها خوانده، به اعتبار آن که رديف برابر محراب نبي، صف اول براي استوانه‌ها از مشرق به مغرب در روضه مطهره است.[۲] اکنون نيمي از اين ستون در كنار روضه مطهره و درون شبکه (پنجره) قرار گرفته و به رغم فضيلت آن، زائران از فيض نماز گزاردن كنار آن، محروم هستند.[۳]

ستون حرس، محل نگهبانی علی(ع) از پیامبر

اين ستون از آن رو بدين نام شهرت يافت که علي بن ابي‌طالب كنار آن براي نگهباني از پيامبر قرار مي‌گرفت.[۴] بر پايه گزارش‌هايي، تا هنگام نزول آيه {... و اللهُ يَعصِمُكَ مِنَ النَّاسِ...} (مائده/۵، ۶۷) نگهباني از رسول خدا ادامه داشت و پس از آن، به فرمان ايشان نگهباني پايان يافت. به ‌گزارش برخي منابع، حفاظت از رسول خدا به علي اختصاص نداشته؛ اما از اين جهت که وي به لحاظ قرابت نسبي و سببي و نيز نزديک بودن محل سکونتش به پيامبر در حفاظت از ايشان اهتمام بيشتر داشته، اقدام او نمايان‌تر بوده است.[۵]

ستون محرس

اين ستون با عنوان مَحْرَس نیز شناخته مي‌شود[۶] ؛ محرس از ريشه «ح ـ ر ـ س» به جاي نگهباني و حراست گفته مي‏شود.[۷]

ستون علی(ع)

اين ستون از آن رو که امام علي نمازها و نافله‌هاي خود را کنار آن مي‌خوانده[۸]، به «مصلي علي بن اﺑﻰ‌طالب» نيز نام‌آور است.[۹] بر پايه برخي نوشته‌ها، شهرت اين ستون به مصلّاي علي بن ابي‌طالب به اندازه‏‌اي است كه بر كسي از مردم مدينه پوشيده نيست.[۱۰] بر پايه ‌گزارش سمهودي، حکمران مدينه نماز را نزد اين ستون برپا مي‌کرد، به گونه‌اي که ستون پشت سر او قرار مي‌گرفت.[۱۱]

ستون مجلس قلاده

به اين ستون «مجلس قلاده» نيز گفته مي‌شد؛ زيرا در اين مکان برخي از بزرگان صحابه همچون گردن‌بند (قلاده) حلقه مي‌زدند.[۱۲] سمهودي اين سخن را نپذيرفته و مجلس قلاده را نامي ديگر براي استوانه وفود دانسته است.[۱۳]

فضیلت ستون حرس

تبرک جستن به ستون محرس سفارش شده است.[۱۴]

پانویس

  1. التعريف بما آنست الهجره، ص۹۲.
  2. موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۷.
  3. المعالم الاثيره، ص۴۰.
  4. التعريف بما آنست الهجره، ص۹۲؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵.
  5. موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۷.
  6. التعريف بما آنست الهجره، ص۳۱.
  7. لسان العرب، ج۶، ص۴۸، «حرس».
  8. اخبار المدينه، ص۱۰۰.
  9. المعالم الاثيره، ص۴۰؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵.
  10. وفا، الوفاء، ج۲، ص۱۸۵؛ المعالم الاثيره، ص۴۱.
  11. وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵.
  12. المعالم الاثيره، ص۴۳.
  13. وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵.
  14. الغدير، ج۵، ص۱۲۴.