مسجد الثنایا يا قبة الثنایا یکی از مسجدهاي قديمي شهر مدینه بود که در جايگاه شکسته شدن دندان‌هاي پيامبر(ص) در جنگ احد، ساخته شده بود. اين مسجد در شمال مقبرة الشهدا، در نزدیکی کوه احد واقع بوده که اکنون، اثري از آن بر جاي نمانده است.

مسجد ثنايا
اطلاعات اوليه
نام‌های دیگر قبة الثنايا
مکان شهر مدینه شمال مقبرة الشهداء
کاربری مسجد
تاریخ بنا
رویدادها دندان رباعي پیامبر(ص) در جنگ احد، در اين مکان شکسته شد.
وضعیت فعلی
وضعیت بنا از بين رفته

موقعیت

این مسجد کوچک در دامنه کوه احد و به فاصله 150 قدم بعد از مرقد حضرت حمزه سید الشهدا(ع)، در مسير راه عبوري به کوه احد قرار داشته است.[۱]

داستان مسجد ثنايا

این مسجد در محل شکسته شدن دندان رباعي پیامبر(ص) در غزوه احد و زخمي شدن ايشان [۲] ساخته شده است.

سرگذشت مسجد ثنايا

 
تصویر قدیمی مسجد ثنایا

درباره اين مسجد، در متون قديمي‌تر، سخني به ميان نيامده است.

بنابر گزارشي از سال 1303ق. مسجدي به اين نام وچود داشته که توسط حاج رامز پاشا، داماد سليم بيگ ماينجي، تجديد بنا شده است. [۳]

بنابر گزارش سید احمد یاسین خیاری (1321 - 1380ق)، اين مسجد در ابتدا گنبد داشته، لکن در زمان نگارش کتاب تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، گنبد آن از بین رفته و تنها بقاياي ساختمان آن وجود داشته است.[۴] اين مسجد دارای صحن کوچک و گنبدی بوده و در فاصله 500 قدمی مقبرة الشهدا، در جهت شمال، بالاتر از مرقد حضرت حمزه سید الشهدا(ع)، واقع بوده است.[۵]

در گزارش آقای رسول جعفریان در روز شنبه 25 ذی‌قعده 1416ق. (5 فروردین ماه 75) از منطقه احد، آمده است: در حال حاضر مسجدی با اين نام وجود ندارد... پس از تخریب این مسجد توسط وهابی‌ها، بعید است کسی جرات بازسازی آن را یافته باشد. بنابراین، باید گفت مسجد یاد شده از میان رفته است.


پانویس

  1. پنجاه سفرنامه حج قاجاري، ج3، ص 738.
  2. السيره النبويه، ج2، ص80.
  3. رسائل في تاريخ المدينه، ص14.
  4. تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، صص 192 - 191.
  5. سفرنامه مکه، حسام السلطنه، ص١54.

منابع

  • تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، سید احمد یاسین خیاری، رياض، الامانة العامة للاحتفال بمرور مائة عام علي تاسيس المملکة العربية السعودية، 1419 / 1999م.
  • سفرنامه مکه، حسام السلطنة، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، 1374.
  • السيره النبويه، ابن هشام، تحقيق مصطفى السقا و ابراهيم الأبيارى و عبدالحفيظ شلبى، بيروت، دارالمعرفة، بى‌تا.
  • به سوی‌ام القری، رسول جعفریان، تهران، مشعر، 1373.
  • الکافی، ثقةالاسلام کلینی، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه.