بقيع الغرقد في دراسة شاملة (کتاب)
کتاب «بقیع الغرقد فی دراسة شاملة» تألیف شیخ محمد امین امینی، اثری پژوهشی به زبان عربی درباره قبرستان بقیع و جایگاه آن در تاریخ مدینه منوره است. این اثر از منابع جامع و مهم در حوزه تاریخ و جغرافیای مدینه و بررسی جایگاه بقیع بهشمار میآید و اطلاعات گستردهای در زمینه شخصیتهای مدفون، آداب زیارت، و تحولات تاریخی این مکان ارائه میدهد.
ساختار و محتوا ویرایش
کتاب شامل مقدمه، ده بخش اصلی و فهرستها است.
- در مقدمه، نویسنده به معرفی بقیع و شرافت آن پرداخته و با استناد به آیات و روایات، اهمیت این مکان را توضیح میدهد.
- بخش اول به معناشناسی واژه «بقیع» و کاربردهای مختلف آن در صدر اسلام (مانند بقیعالخیل، بقیعالمصلى و...) میپردازد.
- بخش دوم جایگاه بقیع بهعنوان گورستان مسلمانان در زمان پیامبر(ص) را بررسی کرده و نخستین مدفون در آن، شرافت این مکان، و اهتمام مسلمانان به زیارت آن را توضیح میدهد.
- بخش سوم ارتباط پیامبر(ص) با بقیع و زیارتهای مکرر ایشان را گزارش میکند.
- در بخشهای دیگر، حضور اهلبیت(ع) در بقیع، جایگاه صحابه، معرفی ائمه چهارگانه مدفون در این قبرستان (امام حسن مجتبی، امام سجاد، امام باقر و امام صادق علیهمالسلام) و نیز سایر شخصیتها و خاندان پیامبر(ص) مورد بررسی قرار گرفته است.
- بخشهای پایانی کتاب به گزارش اماکن موجود در بقیع، وقایع تاریخی مرتبط، اشعار عربی درباره این سرزمین و بحثهایی همچون محل دفن حضرت زهرا(س) اختصاص دارد.
ویژگیها ویرایش
- استفاده گسترده از منابع حدیثی و تاریخی معتبر.
- ارائه زندگینامه و شرح احوال بسیاری از شخصیتهای مدفون در بقیع (بیش از ۱۲۳ نفر).
- پرداختن به موضوعاتی مانند آداب زیارت، کیفیت زیارت و فضیلت آن.
- ضمیمه شدن عکسها و فهرستهای متنوع شامل آیات، احادیث، اشعار، اسامی، اماکن و حوادث.
اهمیت ویرایش
این کتاب از مهمترین مراجع پژوهشی درباره قبرستان بقیع است و بهسبب جامعیت مطالب، هم برای پژوهشگران تاریخ اسلام و هم برای علاقهمندان به مدینه و اماکن مقدس آن اهمیت ویژه دارد.
پانویس ویرایش
منابع ویرایش
- پایگاه رسمی پژوهشکده حج و زیارت
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
- کتابخانه تخصصی حج و زیارت.
- دوازده گفتار درباره دوازدهمين حجت خدا حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف).