احمد بن علی نیشابوری
احمد بن علی نیشابوری(۳۶۴-۴۴۶ قمری) قاضی و امام حرمین. وی در مکه مناصب قضاوت و امامت حرمین را عهده دار بود. او پس از بازگشت به نیشابور، افزون بر قضاوت، تولیت وقف را نیز پذیرفت. از شاگردان او حاکم حسکانی را می‌توان نام برد. وی در سال‌های پایان عمر در خانه خود به بیان و املای حدیث می‌پرداخت و افراد بسیاری در آن شرکت می‌کردند.
| تولد و وفات، سکونت | |
|---|---|
| متولد ۳۶۴ق و متوفی ۴۴۶ق. ساکن مکه و نیشابور. اصالتا ایرانی. | |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | ابوبکر طرازی و معافی بن زکریا |
| مناصب | |
| مناصب | قضاوت و امامت حرمین در مکه و قضاوت و تولیت وقف در نیشابور |
اطلاعات شناسنامه‌ای ویرایش
ابوالحسن احمد بن علی بن محمد بن عبدلله بن حَمْش از نوادگان قاضی‌الحرمین عزیز بن عزیز، در سال ۳۶۴ق. در خانواده‌ای دانشمند و توانگر دیده به جهان گشود.[۱] وی در سال ۴۴۶ق. در ۸۲ سالگی درگذشت.[۲]
مناصب در مکه و نیشابور ویرایش
او پس از کسب علم از اساتیدش در نیشابور، به مکه مهاجرت کرد و همانند جدش منصب قضاوت و امامت حرمین را بر عهده گرفت. در منابع به زمان مهاجرت وی و مدت اقامتش در مکه اشاره‌ای نشده است. احمد در این مدت کمک‌های مالی خود را از طریق بازرگانان به نیشابور می‌فرستاد. وی همچنین از دوستان و همشهریان خود که به حج مشرف می‌شدند، پذیرایی می‌کرد. سرانجام او به نیشابور بازگشت و در آنجا افزون بر قضاوت، تولیت وقف را نیز پذیرفت.
اطلاعات علمی ویرایش
احمد بن علی، در خاستگاه خود، نیشابور، از محضر اساتیدی چون ابوبکر طرازی (درگذشت ۳۸۵ق.[۳] ) و معافی بن زکریا (درگذشت ۳۹۰ق.[۴] ) بهره برد.[۵] وی به نشر دانش توجه ویژه داشت. از شاگردان او می‌توان حاکم حسکانی (درگذشت ۴۹۰ق.) نویسنده شواهد التنزیل را نام برد که کتاب الفوائد او تقریر درس استادش است.[۶] وی در سال‌های پایان عمر در خانه خود به بیان و املای حدیث می‌پرداخت و بزرگانی بسیار در آن شرکت می‌کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به محمد پدر تقی الدین صیرفینی نویسنده کتاب المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور اشاره کرد.[۷]
پیوند به بیرون ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۱-۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲؛ الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۵۸.
- ↑ المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲؛ الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۵۸.
- ↑ الانساب، ج۴، ص۵۶- ۵۷.
- ↑ کشف الظنون، ج۱، ص۵۹۳؛ الذریعه، ج۹،ق اول، ص۲۸۹.
- ↑ المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲.
- ↑ المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۱-۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲.
- ↑ المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۲.
منابع ویرایش
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل [ نویسنده = سید مجتبی حسینی].
- الانساب: عبدالکریم السمعانی (درگذشت ۵۶۲ق.)، به کوشش عبدالله عمر، بیروت، دار الجنان، ۱۴۰۸ق
- تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر: الذهبی (درگذشت ۷۴۸ق.)، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۱۰ق
- الذریعة الی تصانیف الشیعه: آقا بزرگ تهرانی (درگذشت ۱۳۸۹ق.)، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق
- کشف الظنون: حاجی خلیفه (درگذشت ۱۰۶۷ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی
- المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور: ابراهیم بن محمد الصیرفینی (درگذشت ۶۴۱ق.)، به کوشش خالد حیدر، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق
- الوافی بالوفیات: الصفدی (درگذشت ۷۶۴ق.)، به کوشش الارنؤوط و ترکی مصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.