مسجد مختفی

مسجد مُخْتفی تا چند ده سال پیش، مسجدی در پشت خانه رسول الله(ص) در شعب ابوطالب بود که آن را مسجد مختفی می‌‌‌‌نامیدند. این مکان تا قبل از خراب شدنش در زمان روی کار آمدن ملک عبدالعزیز سعودی، بنای کوچکی داشته است.

موقعیت مسجد

به نقل از فاکهی، خانه ابولهب در کنار خانه خدیجه و پیامبر(ص) بوده و ابولهب همراه همسرش به آن حضرت آزار می‌‌‌‌رساندند.

فاکهی می‌‌‌‌نویسد: در خانه خدیجه سنگی خارج از خانه بوده که بنا به نقل سلیم بن مسلم یا فردی دیگر از مردم مکه، رسول خدا(ص) در وقتی که مخالفان از خانه عدی بن حمراء و خانه ابولهب سنگ به خانه آن حضرت می‌‌‌‌ریختند، در پشت آن سنگ مخفی می‌‌‌‌شد.‌ اندازه این سنگ یک ذراع و یک وجب بوده است. این محل به عنوان مسجد مختفی شهرت داشته و تا قبل از خراب شدنش در زمان روی کار آمدن ملک عبدالعزیز سعودی، بنای کوچکی داشته است.

فاسی از آن با عنوان مسجد المختبی یاد کرده و نوشته است: مسجدی در سوق اللیل، در نزدیکی مولد النبی(ص) هست که آن را مسجد مختبی گویند و مردم در ایام سالگرد تولد آن حضرت به آنجا می‌‌‌‌روند.

مسجدی در شعب ابی‌طالب

این هم گفتنی است که در زمان فاکهی؛ یعنی قرن سوم هجری، در شعب علی بن ابی‌طالب که همان شعب ابی‌طالب است، مسجدی بوده که آثاری از رسول خدا(ص) در آن وجود داشته است. فاکهی پس از نقل این خبر می‌‌‌‌نویسد: معراج از شعب ابی‌طالب بوده است. (گفتنی است که بر اساس نص قرآن، معراج از مسجد الحرام بوده است.) اکنون، در تابلوی‌های نصب شده، این شعب به نام شعب علی شناسانده می‌‌‌‌شود که مقصود امام علی بن ابی طالب(ع) است.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد مُخْتفی»، ج1، ص149-150، است.

• اخبار مكة فاكهى، ابوعبدالله محمد بن اسحاق الفاكهى، تصحيح عبدالملك بن دهيش، 1994.

• الزهور المقتطفة من تاريخ مكة المشرفة، تقى الدين ابوالطيب محمد بن احمد بن على الحسنى الفاسى (٨٣٢- ٧٧۵)، مكة المكرمة، مكتبة نزار مصطفى الباز، 1997.

• العقد الثمين فى اخبار البلد الامين، محمد بن احمد الفاسى، قاهره، وزارة الثقافة، 1398ق.