نعمان بن ابراهیم نخعی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | نعمان بن ابراهیم بن مالک اشتر نخعی |
| نسب | تیره نخع از قبیله مذحج |
| خویشان سرشناس | مالک اشتر |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
نعمان بن ابراهیم نخعی، فرزند ارشد ابراهیم بن مالک اشتر است و به همین سبب مردم، بیشتر ابراهیم را ابونعمان می‌خواندند.
منابع تاریخی نعمان را فردی شجاع دانسته‌اند که همچون دیگر نخعیان در تحولات سیاسی نظامی عصر امویان نقش داشت و سرانجام نیز در درگیری با نیروهای اموی، در حالیکه در لشکر یزید بن مَهلب بود و سالاری دو قبیله مذحج و اسد را به عهده داشت، کشته شد.
اصل و نسب
نسب کامل وی چنین است: نعمان بن ابراهیم بن مالک اشتر بن حارث بن عبد یغوث بن سلمة (مسلمه) بن ربیعه. [۱]
فرزند ارشد
وی فرزند بزرگ ابراهیم بود؛ ازاین‌رو کنیه ابراهیم، ابونعمان بود و مردم بیشتر او را ابونعمان می‌خواندند و به این کنیه شهرت داشت. [۲]
ایفای نقش در تحولات نظامی
منابع تاریخی نعمان را همانند پدر و جدش از شجاعان دانسته و از رؤسا قلمداد کرده‌اند. وی تا اوائل سده دوم ه.ق، در قید حیات بود و همچون دیگر نخعیان در تحولات سیاسی نظامی عصر امویان نقش داشت.
هنگامی که «یزید بن مهلب بن ابی‌صفره» ضد امویان به‌پاخاست و «یزید بن عبدالملک بن مروان» (١٠5-١٠١ ه. ق) را از خلافت خلع کرد و بر بخش‌هایی از عراق تسلط یافت، نعمان در لشکر او بود؛ چنان‌که در حمله «مسلمة بن عبدالملک» به عراق، یزید بن مَهلب، نعمان بن ابراهیم بن اشتر را به سالاری دو قبیله مذحج و اسد، منصوب کرد. [۳]
فرجام
نعمان سرانجام در درگیری میان طرفداران دو نیروی متخاصم؛ امویان و سپاه یزید بن مهلب، جزو نخستین کسانی بود که به قتل رسید. [۴]
مطابق قول دیگر، پس از قتل یزید بن مهلب و هزیمت یارانش، خاندان مهلب در بصره گرد آمدند و سپس سوار کشتی شدند و با عبور از دریا به کرمان رفتند. با گرد آمدن طرفداران آل‌مهلب، آنان «مفضل بن مهلب» را به ریاست برگزیدند و با «مدرک بن ضب کلبی» که از سوی مسلمة بن عبدالملک به تعقیب آنان فرستاده شده بود، جنگیدند که نعمان بن ابراهیم نخعی در این نبرد کشته شد. [۵]
پانویس
منابع
- الفتوح، ابن اعثم کوفی، تحقیق: علی شیری، چاپ اول، بیروت، دارالاضواء، ١٩٩١م.
- الکامل فی التاریخ، ابن اثیر جزری، عزالدین، تصحیح: محمد یوسف دقاقه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ١4١5ه. ق١٩٩5/م.
- الطبقات الکبری، ابن سعد، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، چاپ اول، بیروت، دارالکتب العلمیة، ١4١٠ه. ق١٩٩٠/م.
- تاریخ ابن خلدون، عبدالرحمن بن خلدون، بیروت، دارالفکر، 1406 ه.ق.