عقد ازدواج (فتاوای مراجع)

چگونگی

عقد کردن زن
امام خمینی: [از محرمات احرام است:] عقد کردن زن از برای خود یا غیر، چه آن غیر، احرام بسته باشد یا نبسته باشد و مُحِلّ باشد.

حکم

مسئله 325
امام خمینی: جایز نیست^{[م325 ۱]} شخص محرم شاهد شود برای عقد، گرچه آن عقد برای غیر محرم باشد.
مراجع دیگر: ↑ آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: شاهد شدن بر عقد، بنا بر قول مشهور، بر محرم حرام است و این قول موافق احتیاط است. آیت‌الله مکارم، آیت‌الله نوری: احتیاط واجب.

مسئله 326
امام خمینی: احتیاط آن^{[م326 ۱]} است که شهادت ندهد بر عقد، اگرچه شاهد عقد شده باشد، در حال محرم نبودن، اگرچه جایز بودن آن خالی از قوت نیست.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله بهجت، آیت‌الله مکارم: احتیاط واجب این است که محرم. آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: شهادت بر عقد جایز نیست، اگرچه پیش از احرام شاهد شده باشد.

مسئله 327
امام خمینی: اقوی آن است که خواستگاری کردن در حال احرام جایز است و احتیاط^{[م327 ۱]} در ترک است.
مراجع دیگر: ↑ آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم، نوری: بنا بر احتیاط واجب محرم نباید خواستگاری نماید. آیت‌الله سبحانی: خواستگاری در حال احرام مکروه است.

مسئله 328
امام خمینی: رجوع کردن به زنی که طلاق رجعی داده است مانع ندارد.

مسئله 329
امام خمینی: اگر زنی را در حال احرام برای خود عقد کند، با علم به مسئله، آن زن بر او حرام دائمی می‌شود.^{[م329 ۱]}
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله سبحانی: چه آن زن محرم باشد یا نباشد و خواه عالم به مسئله باشد یا نباشد.

مسئله 330
امام خمینی: اگر زنی را با جهل به مسئله برای خود عقد کند، عقدی که کرده است باطل است، لیکن حرام دائمی نمی‌شود،^{[م330 ۱]} ولی احتیاط آن است که آن زن را نگیرد؛ خصوصاً اگر با او نزدیکی کرده باشد.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله بهجت: اگر جاهل بود حرام ابدی نمی‌شود، اگرچه دخول بنماید، بنا بر اظهر و اشهر. آیت‌الله سبحانی: و بعداً می‌تواند او را برای خود عقد کند. آیت‌الله نوری: در صورت عدم دخول، و در صورت دخول حرام دائمی می‌شود.

مسئله 331
امام خمینی: ظاهراً فرقی بین زن عقدی و صیغه‌ای نیست در احکامی که ذکر شد.

مسئله 332
امام خمینی: احتیاط آن است که زن اگر احرام بسته باشد و مرد محرم نباشد و او را عقد کند، با او نزدیکی نکند و او را طلاق دهد، و در صورت علم به مسئله، او را طلاق دهد و با او هیچ وقت ازدواج نکند^{[م332 ۱]}
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله بهجت: احوط اتحاد حکم مرد و زن است بلکه خالی از وجه نیست. آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: در صورتی که زن محرم باشد و مردی که محرم نیست او را به عقد خود درآورد، این عقد باطل است و چنانچه زن عالم به حکم بوده است موجب حرمت ابدی هم می‌شود. (آیت‌الله سیستانی حکم اخیر مبنی بر احتیاط است). آیت‌الله زنجانی: در احکامی که در مسائل پیشین گفته شد بین مرد و زن محرم فرقی نیست. آیت‌الله سبحانی: اگر یکی از آنان از حکم مسئله آگاه باشد و بداند که عقد در حال احرام حرام است چنین عقدی باطل و آن زن برای آن مرد حرام ابدی می‌شود. آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: اگر زوجه محرم، عالم به حرمت عقد باشد و مرد محرم نباشد و عقد کند، احتیاط واجب آن است که دیگر با او ازدواج نکند، بلکه عدم جواز خالی از قوت نیست. آیت‌الله فاضل: اگر زنی احرام بسته باشد و مردی که محرم نیست او را به عقد خود درآورد، این عقد باطل است و چنانچه زن عالم به حکم بوده، عقد باطل است و برای همیشه بر یکدیگر حرام می‌شوند.

مسئله 333
امام خمینی: اگر کسی عقد کند زنی را برای محرمی و محرم دخول کند، پس اگر هر سه عالم به حکم^{[م333 ۱]} باشند بر هر یک آنها یک شتر کفاره است و اگر دخول نکند کفاره نیست و در این حکم فرق نیست بین آنکه زن و عاقد مُحِلّ باشند یا مُحرم و اگر بعضی از آنها حکم^{[م333 ۲]} را می‌دانند و بعضی نمی‌دانند؛ بر آنکه می‌داند کفاره است.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله بهجت: و نیز عالم به موضوع در موردی که محلّی برای جهل آن هست. آیات عظام زنجانی، سیستانی، فاضل: عالم به حکم و موضوع (یعنی اینکه بدانند مرد مُحرم است) باشند. آیت‌الله سبحانی: البته در مورد زنی که محرم نیست علاوه بر آگاهی از حکم شرعی به موضوع یعنی محرم بودن زوج نیز آگاهی داشته باشد و اگر برخی از حکم شرعی آگاه بوده و برخی نبودند کفاره تنها بر کسانی واجب است که حکم شرعی را می‌دانسته‌اند. ↑ آیت‌الله زنجانی: و موضوع.

[1] 
آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: شاهد شدن بر عقد، بنا بر قول مشهور، بر محرم حرام است و این قول موافق احتیاط است.

آیت‌الله مکارم، آیت‌الله نوری: احتیاط واجب.

[2] آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: شاهد شدن بر عقد، بنا بر قول مشهور، بر محرم حرام است و این قول موافق احتیاط است.

[3] آیت‌الله مکارم، آیت‌الله نوری: احتیاط واجب.

[2] 
آیت‌الله بهجت، آیت‌الله مکارم: احتیاط واجب این است که محرم.

آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: شهادت بر عقد جایز نیست، اگرچه پیش از احرام شاهد شده باشد.

[5] آیت‌الله بهجت، آیت‌الله مکارم: احتیاط واجب این است که محرم.

[6] آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: شهادت بر عقد جایز نیست، اگرچه پیش از احرام شاهد شده باشد.

[3] 
آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم، نوری: بنا بر احتیاط واجب محرم نباید خواستگاری نماید.

آیت‌الله سبحانی: خواستگاری در حال احرام مکروه است.

[8] آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم، نوری: بنا بر احتیاط واجب محرم نباید خواستگاری نماید.

[9] آیت‌الله سبحانی: خواستگاری در حال احرام مکروه است.

[4] 
آیت‌الله سبحانی: چه آن زن محرم باشد یا نباشد و خواه عالم به مسئله باشد یا نباشد.

[11] آیت‌الله سبحانی: چه آن زن محرم باشد یا نباشد و خواه عالم به مسئله باشد یا نباشد.

[5] 
آیت‌الله بهجت: اگر جاهل بود حرام ابدی نمی‌شود، اگرچه دخول بنماید، بنا بر اظهر و اشهر.

آیت‌الله سبحانی: و بعداً می‌تواند او را برای خود عقد کند.

آیت‌الله نوری: در صورت عدم دخول، و در صورت دخول حرام دائمی می‌شود.

[13] آیت‌الله بهجت: اگر جاهل بود حرام ابدی نمی‌شود، اگرچه دخول بنماید، بنا بر اظهر و اشهر.

[14] آیت‌الله سبحانی: و بعداً می‌تواند او را برای خود عقد کند.

[15] آیت‌الله نوری: در صورت عدم دخول، و در صورت دخول حرام دائمی می‌شود.

[6] 
آیت‌الله بهجت: احوط اتحاد حکم مرد و زن است بلکه خالی از وجه نیست.

آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: در صورتی که زن محرم باشد و مردی که محرم نیست او را به عقد خود درآورد، این عقد باطل است و چنانچه زن عالم به حکم بوده است موجب حرمت ابدی هم می‌شود. (آیت‌الله سیستانی حکم اخیر مبنی بر احتیاط است).

آیت‌الله زنجانی: در احکامی که در مسائل پیشین گفته شد بین مرد و زن محرم فرقی نیست.

آیت‌الله سبحانی: اگر یکی از آنان از حکم مسئله آگاه باشد و بداند که عقد در حال احرام حرام است چنین عقدی باطل و آن زن برای آن مرد حرام ابدی می‌شود.

آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: اگر زوجه محرم، عالم به حرمت عقد باشد و مرد محرم نباشد و عقد کند، احتیاط واجب آن است که دیگر با او ازدواج نکند، بلکه عدم جواز خالی از قوت نیست.

آیت‌الله فاضل: اگر زنی احرام بسته باشد و مردی که محرم نیست او را به عقد خود درآورد، این عقد باطل است و چنانچه زن عالم به حکم بوده، عقد باطل است و برای همیشه بر یکدیگر حرام می‌شوند.

[17] آیت‌الله بهجت: احوط اتحاد حکم مرد و زن است بلکه خالی از وجه نیست.

[18] آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: در صورتی که زن محرم باشد و مردی که محرم نیست او را به عقد خود درآورد، این عقد باطل است و چنانچه زن عالم به حکم بوده است موجب حرمت ابدی هم می‌شود. (آیت‌الله سیستانی حکم اخیر مبنی بر احتیاط است).

[19] آیت‌الله زنجانی: در احکامی که در مسائل پیشین گفته شد بین مرد و زن محرم فرقی نیست.

[20] آیت‌الله سبحانی: اگر یکی از آنان از حکم مسئله آگاه باشد و بداند که عقد در حال احرام حرام است چنین عقدی باطل و آن زن برای آن مرد حرام ابدی می‌شود.

[21] آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: اگر زوجه محرم، عالم به حرمت عقد باشد و مرد محرم نباشد و عقد کند، احتیاط واجب آن است که دیگر با او ازدواج نکند، بلکه عدم جواز خالی از قوت نیست.

[22] آیت‌الله فاضل: اگر زنی احرام بسته باشد و مردی که محرم نیست او را به عقد خود درآورد، این عقد باطل است و چنانچه زن عالم به حکم بوده، عقد باطل است و برای همیشه بر یکدیگر حرام می‌شوند.

[7] 
آیت‌الله بهجت: و نیز عالم به موضوع در موردی که محلّی برای جهل آن هست.

آیات عظام زنجانی، سیستانی، فاضل: عالم به حکم و موضوع (یعنی اینکه بدانند مرد مُحرم است) باشند.

آیت‌الله سبحانی: البته در مورد زنی که محرم نیست علاوه بر آگاهی از حکم شرعی به موضوع یعنی محرم بودن زوج نیز آگاهی داشته باشد و اگر برخی از حکم شرعی آگاه بوده و برخی نبودند کفاره تنها بر کسانی واجب است که حکم شرعی را می‌دانسته‌اند.

[24] آیت‌الله بهجت: و نیز عالم به موضوع در موردی که محلّی برای جهل آن هست.

[25] آیات عظام زنجانی، سیستانی، فاضل: عالم به حکم و موضوع (یعنی اینکه بدانند مرد مُحرم است) باشند.

[26] آیت‌الله سبحانی: البته در مورد زنی که محرم نیست علاوه بر آگاهی از حکم شرعی به موضوع یعنی محرم بودن زوج نیز آگاهی داشته باشد و اگر برخی از حکم شرعی آگاه بوده و برخی نبودند کفاره تنها بر کسانی واجب است که حکم شرعی را می‌دانسته‌اند.

[8] 
آیت‌الله زنجانی: و موضوع.

[28] آیت‌الله زنجانی: و موضوع.

[م325 ۱]

[م326 ۱]

[م327 ۱]

[م329 ۱]

[م330 ۱]

[م332 ۱]

[م333 ۱]

[م333 ۲]