ستون وفود

استوانه وفود، محل ديدار پيامبر با نمايندگان قبايل عرب در مسجدالنبي

محل ستون وفود

اين ستون، موازي ستون‏هاي مَحْرَس و سَرير قرار دارد و به ضريح مطهّر پيامبر پيوسته است.^[۱] برخي آن را پشت ستون محرس از سوي شمال و سومين ستون از سوي قبله معرفي کرده‌اند.^[۲]

ستون وفد، محل دیدارها و عهود قبایل با پیامبر

وفد به معناي نماينده است و به کسي که از سوي شخصي يا گروهي به حضور صاحب‌منصبي مي‌رسد، «وافد» گويند. وافد پيش از قوم و مردم خود، نزد مقام عالي‌رتبه مي‌رود.^[۳] به هيئت نمايندگي اعزامي از سوي قبايل، وفود (جمع وفد) گفته مي‌‏شد و از اين رو، ستون ياد شده به اين نام خوانده شده است.^[۴]

در پي فتح مکه به سال هشتم ق. و فروريختن بزرگ‌ترين پايگاه شرک، پيوسته وفدهايي از قبايل دور و نزديک جزيره العرب براي اعلان اسلام آوردن خود يا بستن پيمان با دولت اسلامي مدينه بدين شهر روانه مي‌شدند. به اين سبب، در منابع سيره و تاريخ، سال نهم ق. به «عام الوُفود»٭ شهرت يافت.^[۵] رسول خدا کنار همين ستون با اين تازه‌واردان ديدار مي‌کرد و به گفت‌وگو مي‏نشست.^[۶] نام وفدهاي بسيار در منابع سيره آمده است.^[۷]

ستون قلاده

اين استوانه اکنون نيز به همين نام خوانده مي‌شود. «ستون قلاده» يا «مجلس قلاده» نام ديگر استوانه وفود است؛ زيرا برجستگان صحابه^[۸] پيرامون آن حلقه مي‌زده و همچون قلاده يعني گردن‌بند، آن را در ميان مي‏گرفته‏اند.^[۹] البته نام مشهورش كه اكنون نيز بر آن نقش بسته، همان «اسطوانه الوفود» است.

ستون الوفاده

الوفاده نام ديگر اين ستون است^[۱۰] که گويا براي اختصار به کار مي‌رفته است.^[۱۱]

پانویس

↑ المعالم الاثيره، ص۴۳.
↑ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵.
↑ مجمع البحرين، ج۴، ص۵۲۵، «وفد».
↑ المعالم الاثيره، ص۴۳.
↑ نک: السيره النبويه، ج۴، ص۹۸۵.
↑ الدره الثمينه، ص۲۹۸؛ التعريف بما آنست الهجره، ص۳۱.
↑ نک: السيره النبويه، ج۳، ص۵۹۱؛ ج۴، ص۹۲۵، ۹۶۴؛ الطبقات، ج۱، ص۲۲، ۱۱۶، ۱۶۴.
↑ التعريف بما آنست الهجره، ص۳۱؛ المغانم، ج۱، ص۴۰۳؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۶.
↑ اخبار المدينه، ص۱۰۳؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵؛ المعالم الاثيره، ص۴۳.
↑ کتاب في احوال الحرمين الشريفين، ص۹۵؛ موسوعه مكه المكرمه، ج۲، ص۴۴۲.
↑ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۴۰.

منابع

اخبار المدينه، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزيز، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۴ق؛

التعريف بما آنست الهجره، محمد المطري (م.۷۴۱ق.)، بيروت، المکتبه العلميه، ۱۴۰۲ق؛

الدره الثمينه، محمد محمود النجاري (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدين، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۶ق؛

السيره النبويه، ابن هشام (م.۲۱۳/۲۱۸ق.)، به كوشش محمد محيي الدين، مصر، مكتبه محمد علي صبيح، ۱۳۸۳ق؛

الطبقات الكبري، ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، بيروت، دار صادر؛

کتاب في احوال الحرمين الشريفين، ناشناس، مکه، مکتبه نزار مصطفي الباز، ۱۴۱۸ق؛

مجمع البحرين، الطريحي (م.۱۰۸۵ق.)، به كوشش الحسيني، تهران، فرهنگ اسلامي، ۱۴۰۸ق؛

المعالم الاثيره، محمد محمد حسن شراب‏، ترجمه: شيخي، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ المغانم

المطابه، محمد الفيروزآبادي (م.۸۱۷ق.)، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۳ق؛

موسوعه مکه المکرمه و المدينه المنوره، احمد زکي يماني، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛

وفاء الوفاء، السمهودي (م.۹۱۱ق.)‏، به کوشش السامرائي، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۲ق.

[1] المعالم الاثيره، ص۴۳.

[2] وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵.

[3] مجمع البحرين، ج۴، ص۵۲۵، «وفد».

[4] المعالم الاثيره، ص۴۳.

[5] نک: السيره النبويه، ج۴، ص۹۸۵.

[6] الدره الثمينه، ص۲۹۸؛ التعريف بما آنست الهجره، ص۳۱.

[7] نک: السيره النبويه، ج۳، ص۵۹۱؛ ج۴، ص۹۲۵، ۹۶۴؛ الطبقات، ج۱، ص۲۲، ۱۱۶، ۱۶۴.

[8] التعريف بما آنست الهجره، ص۳۱؛ المغانم، ج۱، ص۴۰۳؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۶.

[9] اخبار المدينه، ص۱۰۳؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۵؛ المعالم الاثيره، ص۴۳.

[10] کتاب في احوال الحرمين الشريفين، ص۹۵؛ موسوعه مكه المكرمه، ج۲، ص۴۴۲.

[11] موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۴۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]