نهرین

نهرین، نام دو شاخه از رود فرات است، که یک شاخه آن به نینوا در نزدیکی کربلا رسیده و به سمت شمال شرقی ادامه مسیر می‌دهد تا اینکه به یکدیگر می‌رسند. برخی محل شهادت امام حسین(ع) را کنار نهرین دانسته‌اند. نام نهرین در برخی رویدادهای تاریخی دیگر، مانند فتح حیره توسط خالد بن ولید و روی کار آمدن قرمطیان آمده است.

موقعیت

نهرین، نام دو شاخه از رود فرات است، که یک شاخه آن به نینوا در نزدیکی کربلا رسیده و به سمت شمال شرقی ادامه مسیر می‌دهد تا اینکه به یکدیگر می‌رسند.

در تاریخ

نام نهرین، در برخی رویدادهای تاریخی ذکر شده، که پاره‌ای از آنها عبارتند از:

• ابن شهر آشوب، محل شهادت امام حسین(ع) را در سرزمین کربلا، در منطقه‌ای میان نینوا و غاضریه، که در کنار نهرین قرار داشته، دانسته است. ابن کثیر نیز، از «محمد بن عمرو بن حسن» نقل کرده که وی در کنار امام حسین(ع) در نهرین بوده است.
• یحیی فرزند زید بن علی(ع)، پس از شهادت پدرش، وقتی تنها ده نفر با او باقی مانده بودند، به سوی نهرین گریخت.
• به گفته طبری، کشاورزان حیره، پس از فتح سرزمینشان توسط خالد بن ولید، پذیرفتند مالیات زیادی پرداخت کنند. خالد، برای اینکه کسی نسبت به دستوراتش نافرمانی نکند، جاسوسانی را بین مردم پخش کرد و برای تأمین امنیت، ولایت نهرین را به بشر بن خصاصه داد تا او نیز مالیات را به زور از مردم بگیرد.
• طبری، در بیان رویدادهای سال ۲۷۸ق. از تحرکات گروهک‌هایی به نام قرمطی در خاک کوفه یاد کرده که آغاز فعالیتشان هم‌زمان با ظهور شخصی در جنوب ایران و استقرارش در منطقه نهرین بوده است. این شخص، زهد زیادی داشته، لباس پشمین به تن می‌کرده و باورهایی مانند وجوب ۵۱ رکعت نماز در روز داشته است. سرانجام محل سکونت او لو رفته و دستگیر شده است.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله نهرهای کربلا در منابع تاریخی، سید عبدالحسن کلیدار، ترجمه محمدحسین خوشنویس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و هشتم، پاییز ۱۳۹۵، ص۷۴ است.

• البدایة و النهایة، ابن کثیر اسماعیل بن عمر، نشر دارالارقام، ۱۴۰۴ق.
• تاریخ الأمم الملوک، ابوجعفر محمد بن جریر طبری، بیروت، دارالتراث. ۱۴۱۵ق.
• الدرّ النظیم، جمال‌الدین شامی، ۱۳۷۲ش.
• مناقب آل ابیطالب، ابن شهرآشوب ابو جعفر محمد بن علی، داراالضواء، ۱۴۰۰ق.