مسجد روحاء
مسجد رُوحاء در ۷۴ کیلومتری جنوب غربی مدینه قرار دارد. مسجد روحاء به نام مسجد شرف الروحاء نیز شناخته شده است. پیامبر(ص) در روحاء نماز خوانده و از آن حضرت نقل شده که حضرت موسی(ع) در این مکان نماز خوانده است. در اوایل قرن 14 قمری اشاره ای به وجود دو مسجد روحاء در این منطقه شده است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مسجد شرف الروحاء، مسجد غزاله |
| اطلاعات جغرافیایی | |
| مکان | جنوب غربی مدینه، در وادی روحاء. |
| ویژگی‌های جغرافیایی | آب و هوای خوش و معتدل. |
| باورها و آیین‌ها | |
| ویژگی یاد شده در متون مذهبی | از پیامبر نقل شده که حضرت موسی(ع) در این وادی نماز خوانده و گفته شده هفتاد پیامبر در این محل نماز خوانده‌اند. |
| وقایع تاریخی | نمازخواندن پیامبر(ص) در روحاء |
مکان ویرایش
مسجد رُوحاء در وادی‌ای به همین نام، در ۷۴ کیلومتری جنوب غربی مدینه قرار داشته است.[۱] این وادی، به سبب وجود چاه‌های پرشمار[۲] و نیز داشتن هوای مناسب[۳] از منزلگاه‌های (محل استراحت و اقامت) کاروان‌ها در مسیر مکه و مدینه بوده است.[۴]
نام ویرایش
امروزه وادی روحاء به نام وادی بنی سالم شناخته می‌شود[۵] و مسجد روحاء به نام مسجد شرف الروحاء نیز شناخته شده.[۶] برخی نام مسجد غزاله را نیز مطرح کرده‌اند.[۵] امروزه مسجدی با نام مسجد غزاله در چند صد متری غرب منطقه روحاء وجود دارد.[۷]
ویژگی‌های مکان ویرایش
واقدی (م.۲۰۷ق)، به نمازخواندن پیامبر(ص) در روحاء تصریح کرده است.[۸] از پیامبر نقل شده که حضرت موسی(ع) در این وادی نماز خوانده و گفته شده هفتاد پیامبر در این محل نماز خوانده‌اند.[۹] مسلمانان بعدها، همین‌جا یا جایی در نزدیکی آن را به مسجد شرف الروحاء تبدیل کردند.[۱۰]
سه مسجد روحاء در یک منطقه ویرایش
ایوب صبری پاشا، محقق مدینه (متوفی 1308قمری) اشاره‌ای به وجود دو مسجد در این منطقه کرده. او مسجد روحاء را بزرگ و مسجد شرف الروحاء را کوچک و محل نماز پیامبر(ص) توصیف کرده است.[۶] تطبیق آنچه او نقل کرده با مساجد روحاء امروزی ممکن نیست زیرا امروزه سه مسجد روحاء شناخته شده در نزدیک هم وجود دارد.[۱۱]
در طرف راست جاده ای که از مدینه خارج می‌شود، چاه تاریخی روحاء قرار دارد و در اطراف آن دو مسجد جای گرفته است. یکی مسجد تازه تاسیس شده با دو مناره است که در نزدیک جاده قرار دارد، دیگری مسجدی قدیمی و نزدیک‌تر به چاه است. در طرف چپ جاده، مسجدی بزرگ با معماری جدید در میان منطقه مسکونی روحاء با یک مناره قرار دارد.[۱۱]
تصاویر ویرایش
-
مسجد قدیمی روحاء در سمت راست جاده -
مسجد جدید در سمت راست جاده با دو مناره -
مسجد روحاء در سمت چپ جاده -
تصویر هوایی سه مسجد روحاء
پانویس ویرایش
- ↑ اسد الغابه، ج1، ص232، 618، «پاورقی»؛ سبل الهدی، ج3، ص175؛ معالم الاثیرة، ص131.
- ↑ وفاء الوفا، ج3، ص165؛ موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص814.
- ↑ وفاء الوفا ج4، ص90.
- ↑ سفرنامه سیف الدوله، ص139، «پاورقی»؛ سفرنامه میرزا محمد حسین، فراهانی، ص218.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ المدينة المنورة بين الأدب والتاريخ، ص۹۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ۴، ص۳۷۲.
- ↑ موقعیت مسجد روحاء در مقایسه با مسجد غزاله در غرب آن.
- ↑ المغازی، ج1، ص46-47؛ امتاع الاسماع، ج1، ص92.
- ↑ إثارة الترغيب والتشويق، ج1، ص141؛ الروض المعطار فی خبر الاقطار، ب2، ص277.
- ↑ وفاء الوفاء، ج4، ص83-84؛ موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص814.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ تصاویر و اطلاعات جغرافیایی گوگل مپ
منابع ویرایش
- إثارة الترغيب والتشويق (ويليه زيارة بيت المقدس لابن تيمية)، محمد بن اسحاق الخوارزمی، مکه، مکتبه نزار، 1418ق.
- المدينة المنورة بين الأدب والتاريخ، عاصم حمدان، مدینه، نادی المدینه، 1412ق.
- روض المعطار فی خبرالاقطار، محمد بن عبدالمنعم حمیری، بیروت، مکتبة لبنان، 1984م.
- موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ایوب صبری پاشا، قاهره، دارالآفاق العربیه، 1424ق.
- اسد الغابه فی معرفه الصحابه، علی بن محمد ابن الاثیر، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
- سبل الهدی و الرشاد فی سیره خیر العباد، محمد بن یوسف الشمس الشامی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق.
- المعالم الاثیرة، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۱ق.
- وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
- سفرنامه فرهاد میرزا (ه‍دای‍ه ال‍س‍ب‍ی‍ل و ک‍ف‍ای‍ه ال‍دل‍ی‍ل)، فرهاد میرزا معتمد الدوله، تهران، علمی، ۱۳۶۶ش.
- سفرنامه میرزا محمد حسین فراهانی، محمد حسین فراهانی، تهران، فردوسی، ۱۳۶۲ش.