خانه آدم(ع) (مکه)

خانه آدم(ع)

اطلاعات اوليه
بنيانگذار	به نقلی، مادر مقتدر عباسی
تأسیس	سده چهارم قمری
مکان	مکه، عرفات، پای جبل الرحمة
نام‌های دیگر	مطبخ آدم(ع)
مشخصات
وضعیت	از میان رفته

خانه آدم(ع)، یا مطبخ آدم زیارتگاهی منسوب به حضرت آدم(ع) است که در نزدیکی مکه، در عرفات، پای کوه رحمت، وجود داشته است. برخی آن را سقایة الحاجی دانسته‌اند که به دستور مادر مقتدر عباسی (حک:295-320ق) ساخته شده است.

مکان

پیش‌تر در نزدیکی مکه، پای کوه رحمت، زیارتگاهی منسوب به حضرت آدم(ع) وجود داشته است. به گمان، ابن جبیر (م.۶۰۴ق)، نخستین کسی است که به این زیارتگاه اشاره، و جای دقیق آن را پایین کوه رحمت، سمت چپ کسی که رو به قبله ایستاده، تعیین کرده است. محیی لاری (م.۹۳۳ق)، جای آن را در شمال کوه رحمت دانسته‌ است.

پیشینه

فاسی (۸۳۲ق) تاریخ‌نگار مالکی، با استناد به سنگ‌نوشته‌ای که تا زمان وی بر دیوار سمت قبله خانه آدم وجود داشته، ساخت این بنا را به دستور مادر مقتدر عباسی (خلافت: 295-320ق) دانسته است.

ویژگی‌

ابن جبیر (م.۶۰۴ق) این بنا را خانه‌ای قدیمی، که بالای آن اتاق‌هایی طاق‌دار وجود داشته، توصیف کرده است. محیی‌ لاری (م.۹۳۳ق)، بدون اشاره به کارکرد و علت نامگذاری این بنا، از آن به نام «مطبخ آدم» یاد کرده است. فاسی (۸۳۲ق)، با استناد به سنگ‌نوشته‌ای که تا زمان وی بر دیوار سمت قبله خانه آدم وجود داشته، ماهیت بنا را یک «سقایة الحاج» دانسته است.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه احمد خامه‌یار، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، شماره ۱۰۴، تابستان ۱۳۹۷، صفحه ۱۱۱-۱۳۴ است.

• رحلة ابن جبیر، ، محمد بن احمد بن جبیر، بیروت، دار صادر.
• شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، محمد بن احمد فاسی، تحقیق ایمن فؤاد سید و مصطفی محمد الذهبی، مکه، مکتبة النهضة الحدیثة، ۱۹۹۹م.
• فتوح الحرمین، محیی لاری، تصحیح رسول جعفریان، قم، انصاریان، ۱۳۷۳.