ابوعبدالله سالم بن معقل
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابوعبدالله سالم بن معقل مشهور به سالم مولی ابوحذیفه |
| کنیه | ابوعبدالله |
| زادگاه | ایران |
| دین | اسلام |
| تاریخ درگذشت | سال 12 هجری قمری |
| مشخصات دینی | |
| حضور در جنگ‌ها | نبرد یمامه، غزوه تبوک |
| دلیل شهرت | صحابه ایرانی رسول‌الله(ص) |
| نقش‌های برجسته | از اصحاب عقبه و از حمله‌کنندگان به خانه حضرت فاطمه(س) و از نخستین بیعت‌کنندگان با ابوبکر |
| دیگر فعالیت‌ها | قاری قرآن |
ابوعبدالله سالم بن معقل، مشهور به سالم مولی ابوحذیفه، یکی از صحابه ایرانی رسول‌خدا(ص) بود که بنابر نقل منابع شیعی، او یکی از اصحاب عقبه و از کسانی است که پس از وفات پیامبر(ص) به منزل حضرت فاطمه(س) هجوم بردند. وی سرانجام در سال دوازدهم هجری قمری در «نبرد یمامه» کشته شد.
معرفی اجمالی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
«ابوعبدالله سالم بن معقل» از اهل «اصطخر» (از شهرهای قدیم فارس) و بنده‌ای آزاد شده بود.[۱] برخی او را از ایرانیان اهل کرمه و از سابقین در اسلام و در زمره مهاجران و همچنین انصار دانسته‌اند.[۲]
قاری قرآن[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سالم خوش‌صوت بود و قرآن تلاوت می‌کرد. براساس نقل قولی رسول‌خدا(ص) درباره او فرمود: «سالم بسیار خدا دوست است».[۳] نقل کرده‌اند که رسول خدا(ص) او را از چهار نفری می‌دانستند که شایسته است، قرائت از آنان آموخته شود.[۴]
سالم در منابع شیعی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
درباره «سالم» در منابع شیعی، روایات دیگری نیز آمده است که چهره وی را مخدوش می‌سازد؛ از جمله آنکه او را از اصحاب عقبه دانسته‌اند.[۵] اصحاب عقبه، کسانی بودند که قصد داشتند، رسول خدا را در بازگشت از «غزوه تبوک» در گردنه‌ای با رم دادن شترش به قتل برسانند. منابع شیعی همچنین وی را از کسانی دانسته‌اند که پس از وفات پیامبر(ص) به منزل حضرت فاطمه(س) هجوم بردند.[۶]
بیعت با ابوبکر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سالم از نخستین بیعت‌کنندگان با ابوبکر بود.[۷] شاید ازاین‌رو بود که «عمر بن خطاب» او را از کسانی می‌دانست که شایسته عهده‌داری خلافت هستند.[۸]
وفات[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سرانجام سالم در سال دوازدهم در «نبرد یمامه» که با مرتدان در گرفت، همراه مولایش «ابوحذیفه» و درحالی‌که پرچم مسلمانان در دستش بود، کشته شد.[۹]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ الاستیعاب، ج٢، ص١٣5؛ اسدالغابه، ج٢، ص٣٨٢.
- ↑ الاستیعاب، ج٢، ص56٩؛ اسد الغابه، ج٢، ص١٣4.
- ↑ مسند احمد، ج٧، ص٢٣٧.
- ↑ صحیح بخاری، ج4، ص6٢؛ الاستیعاب، ج٢، ص56٩.
- ↑ بحارالانوار، ج٢٨، ص١٠١.
- ↑ بحارالانوار، ج٢٨، ص١٠١.
- ↑ شرح نهج‌البلاغه، ج6، ص١٨.
- ↑ ر. ک: رویدادهای تاریخ اسلام، ج١، ص4٧؛ تاریخ المدینة المنوره، ج4، ص٨٨١؛ بحارالانوار، ج٢٨، ص٣٨٣.
- ↑ اسد الغابه، ج٢، ص١٣4.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- الاستيعاب فى معرفة الاصحاب، ابن عبدالبر، تحقيق: على محمد البجاوى، بيروت، دار الجيل، ١٩٩٢م.
- اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، علی.
- مسند احمد، حنبلی، احمد بن محمد.
- صحیح بخاری، بخاری، محمد بن اسماعیل.
- بحارالانوار، محمدباقر المجلسی، ط ٢، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ه. ق - ١٩٨٣م.
- شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، ١4٠4ه. ق.
- رویدادهای تاریخ اسلام، عبدالسلام ترمانینی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول تابستان 1385ه.ش.
- تاريخ مدينه منوره، ابن شبه، ترجمه حسين صابرى، به تحقیق علی محمد دندل و یاسین سعدالدین بیان، انتشارات دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۷ ه. ق.