بحث:خطبه روز عرفه

آن حضرت پیش از ظهر روز عرفه، در وسط وادی عرفات برای مردم سخنرانی کرد.[۷۰] برخی از موضوعات این خطبه [یادداشت ۱۴][۷۱] چنین است:‌

خلافت دوازده نفر پیشوا از قریش،[۷۲] ضرورت توجه امت به کتاب خدا و اهل بیت پیامبر، سفارش به تقوا و تلاش برای رضای خدا، اشاره به نزدیکی درگذشت خود، تأکید بر حرمت مال و جان و ناموس مسلمانان بر یکدیگر، تأکید بر امانت داری، یادآوری حرمت ربا و باطل اعلام کردن رباها و خون‌فداها و عناوین عهد جاهلیت مگر پرده‌داری و آبرسانی به حاجیان، سفارش به مساوات و برادری، سفارش به حفظ حقوق زنان و خوشرفتاری با آنان، تأکید بر بطلان ارزش‌های جاهلیت و اینکه ملاک برتری تقواست، یادآوری مسئله دیه و ارث و حرمت انتساب زاده زنا به زناکار.[۷۳] بر پایه روایاتی، در عرفات فرمان خداوند درباره نزدیک شدن درگذشت پیامبر(ص) و دستور معرفی رسمی امام علی(ع) به عنوان جانشین حضرت محمد(ص) به پیامبر(ص) رسید؛ ولی او که از واکنش تند و بازگشت به جاهلیتِ قریشیان نگران بود، از خداوند ایمنی از این خطرات را خواست و منتظر تأیید خداوند شد.[۷۴] حضرت محمد(ص)، نماز ظهر و عصر را با هم به جا آورد و تا غروب آفتاب، رو به قبله و ایستاده مناجات کرد.[۷۵] او به هنگام غروب، خطاب به مردم از منت خدا بر آنها و آمرزش افراد نیکوکار و پذیرش شفاعت آنها در حق بدکاران خبر داد.[۷۶] از او مواعظ، دعاها[۷۷] و پاسخ به سؤالات حاجیان نیز، در عرفه یاد شده است.[۷۸]

السیره النبویه، ابن هشام، ج2، ص206؛ تاریخ الأمم و الملوک، ج‏3، ص 151؛ الروض الأنف، ج‏7، ص 462.

احادیث اسماعیل بن جعفر، ج1، ص423.
مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص93.
تحف العقول، ص30؛ البدایة و النهایة، ابن کثیر، ج‏5، ص 171.
روضه الواعظین، ج1، ص90؛ الاحتجاج، ج1، ص57.
صحیح مسلم، ج4، ص39؛ سنن دارمی، ج1، ص86.
الکافی، ج4، ص257؛ ثواب الاعمال، ص71؛ کنز العمال، 5، ص188.
الکافی، ج4، ص464؛ السنن الکبری، ج7، ص255؛ المصنّف، ج4، ص473.
حجة الوداع کما رواها اهل البیت، ص183.