مقام خضر الياس(ع)

مقام خضر الياس(ع) که به خاطر عقاید قدیمی مردم عراق به این نام نامیده شده است، در سمت غربی بغداد قرار دارد. البته برخی وجود چنین مقامی را انکار می‌کنند. به عقیده‌ برخی دیگر از علما این مقام متعلق به دو تن از فرزندان امام علی(ع) است.

مقام خضر الیاس
اطلاعات اوليه
کاربری زیارتگاه
مکان بغداد

موقعیت جغرافیایی ویرایش

اين مقام در سمت غربى بغداد، در ساحل رود دجله واقع است و مقابل آن، سمت شرقى بغداد، «مدينة الطب» (شهرك پزشكى) قرار دارد.[۱] بر اساس باور عاميانه رايج در شمال عراق كه حضرت خضر و الياس پيامبر(ع) را يك شخصيت مى‌پندارند و به نام خضر الياس(ع) مى‌شناسند، اين مقام نيز به مقام خضر الياس(ع)، شهرت يافته است.

اقوال در مورد این مقام ویرایش

در منابع تاريخى كهن، اشاره‌اى به مقام خضر(ع)، به چشم نمى‌خورد. به عقيده سيد عبدالستار حسنى، محل كنونى مقام خضر(ع)، منطبق بر محل زيارتگاه از بين رفته‌اى منسوب به عون و معين، فرزندان امام على(ع) است[۲]كه در متون تاريخى قرن ششم و هفتم هجرى، به آن اشاره‌شده (ازجمله، ر.ك:[۳]) و مجاور آن، مقبره سلجوقى خاتون، دختر قليج ارسلان سلجوقى و همسر خليفه عباسى، الناصرلدين الله و متصل به اين مقبره، رباط (خانقاه) موسوم به اخلاطيه، وجود داشته است. الناصر عباسى، اين مقبره را در سال (۵٨۴ ه.ق)، در محله رمله بنا كرد. (ر.ك:[۴]) به عقيده مصطفى جواد و احمد سوسه، موقعيت محله رمله، همان محله خضر الياس امروزى است[۵]كه مى‌تواند مؤيد نظر سيد عبدالستار حسنى باشد.

پانویس ویرایش

  1. دليل العتبات والمراقد في العراق، ص١٠١؛ الأمالي الحسنية.
  2. الأمالي الحسنية.
  3. رحلة ابن جبير، ص٢٠٢؛ تاريخ ابن الساعي، الجزء التاسع، ص٢۵۵.
  4. الكامل فى التاريخ، ج١٢، ص٢۶؛ معجم الادباء، ج ۵، ص٢٢۶٢.
  5. دليل خارطة بغداد المفصّل، ص١٨۵.

منابع ویرایش

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «مقام خضر الیاس(ع)»، ج1، ص349، است.
  • دليل العتبات والمراقد في العراق ، عادل الحسني، ط ١، بيروت، دار المؤرخ العربي، ١۴٣١ه.ق - ٢٠١٠م.
  • تاريخ ابن الساعي - الجزء التاسع، علي بن انجب البغدادي (ابن الساعي)، تحقيق: محمد عبدالله القدحات، ط١، عَمّان، دار الفاروق، ١۴٣١ه.ق - ٢٠١٠م.
  • الكامل في التاريخ ، عزالدين علي بن محمد الشيباني (ابن الاثير الجزري)، بيروت، دار صادر، ١٣٩٩ه.ق - ١٩٧٩م.
  • دليل خارطة بغداد المفصّل في خطط بغداد قديماً وحديثاً ، مصطفي جواد و احمد سوسة، بيروت، مكتبة الحضارات، ١۴٣٢ه.ق - ٢٠١١م.
  • الأمالي الحسنية .