مناره سلیمانیه

مناره سلیمانیه، از مناره‌های مسجدالنبی است و در سمت شمال شرقی جای‌گرفته‌است.

مناره سلیمانیه

اطلاعات اوليه
نام‌های دیگر	مناره سنجاریه
مکان	مسجدالنبی
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری	خلافت ولیدبن عبدالملک
بنیانگذار	عمربن عبدالعزیز
بازسازی کنندگان	امیر سنجر جاولی، قایتبای، سلطان سلیمان قانونی، ملک عدالعزیز، ملک فهد

این مناره در زمان ولیدبن عبدالملک توسط والی مدینه عمربن عبدالعزیز در ضلع شمال شرقی مسجدالنبی ساخته شد. پس از اولین آتش سوزی در مسجد، سمهودی از بازسازی آن مابین سال‌های 654 تا 706 قمری خبر داده‌است.

این مناره در زمان بیبرس همراه با سایر مناره بازسازی شد. در اصلاحاتی که قایتبای قبل از حریق دوم در مسجد انجام داد، پی و اساس و مصالح این مناره نوسازی صورت گرفت.

این مناره که به مناره سنجاریه نیز شهرت داشت، در زمان سلطان سلیمان قانونی، تخریب و بازسازی شد و مناره سلیمانیه نام گرفت.

این مناره در زمان ملک عبدالعزیز سعودی، باردیگر تخریب و از نو ساخته شد.

مناره شمال شرقی از زمان ساخت تا دوره ممالیک

نخستین بار مناره شمال شرقی در زمان ولیدبن عبدالملک و توسط والی وی در مدینه عمربن عبدالعزیز ساخته شد. این مناره ابعادی با پایه های 8در 8 ذراع(حدود 4در4 متر) و ارتفاع 55 ذراع(27 متر) داشت. منابع از بازسازی این مناره پس از نخستین آتش‎‌سوزی مسجد،توسط ممالیک خبر داده‌اند. اما به زمان دقیق ساخت و سازنده آن اشاره نکرده‌اند. سمهودی ساخت این مناره را مربوط به سال های بین سال 654قمری و سال 706 قمری می داند.

همچنین منابع از این مناره تحت عنوان مناره سنجاریه یاد کرده‌اند. به نظر می‌رسد این مناره از آثار امیر سنجر جاولی بوده که ساختمان‌های زیادی را در مصر و شام بنا کرد.

در دوره ممالیک و در زمان بیبرس نیز، مناره شمال شرقی به همراه سایر مناره‌های دوره قبل بازسازی شد.

در دوره اول اصلاحات قایتبای در سال‌های 879-880ه.ق، در پی و اساس مناره شمال شرقی اصلاحاتی انجام شد و مطالح و نوع خاک آن تغییر یافت.

مناره سلیمانیه

در زمان سلطان سلیمان قانونی، مناره شمال شرقی که تا پیش از این سنجاریه نیز خوانده می‌شد، تخریب و مناره جدیدی جای ساخته شد و مناره سلیمانیه نام گرفت.

اساس و پی این این مناره در عمق 13 ذراع، عرض پی 7در 7 ذراع(4/59متر) و مقطع مناره در سطح زمین 6در 6 ذراع (3/93متر) بود.

مناره سلیمانیه از سه طبقه تشکیل شده بود: طبقه اول تا بالای بام مسجد، طبقه دوم هشت ضلعی و طبقه سوم استوانه‌ای بود.طبقات دوم و سوم هر کدام به شرفه‌ای ختم می‌شدند.

همچنین در این دوره هلال‌های طلایی بر مناره‌های چهارگانه قرار گرفت.

مناره شمال شرقی در دوره سعودی

مناره سلیمانیه، در زمان ملک عبدالعزیز، تخریب و مناره جدیدی جایگزین آن شد.

جستارهای وابسته

مسجدالنبی

بازسازی مسجدالنبی

مناره‌های مسجدالنبی

مناره رئیسیه

مناره مجیدیه

منابع

• المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری،‌صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م

• عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.