|
|
| خط ۲۰: |
خط ۲۰: |
|
| |
|
| ==موضوع آیه== | | ==موضوع آیه== |
| این آیه در شمار آیات غزوه تبوک است و به پناهنده شدن رسول خدا به غار ثور و برخورداری او از نصرت الهی هنگام هجرت اشاره دارد و از همین رو به «آیه غار» معروف شده است.<ref>سلسلة مؤلفات الشیخ المفید، ج8، ص125؛ شرح المنام، ص25؛ مناقب، ج1، ص304؛ المیزان، ج9، ص294.</ref>
| | آیه در شمار آیات غزوه تبوک است و به پناهنده‌شدن رسول خدا به غار ثور و برخورداری او از نصرت الهی هنگام هجرت اشاره دارد. از همین رو به «آیه غار» معروف شده است.<ref>سلسلة مؤلفات الشیخ المفید، ج۸، ص۱۲۵؛ شرح المنام، ص۲۵؛ مناقب، ج۱، ص۳۰۴؛ المیزان، ج۹، ص۲۹۴.</ref> در پی گردهمایی سران قریش در دار الندوه و تصمیم بر قتل پیامبر و آگاهی‌دادن خداوند به پیامبرش درباره توطئه مشرکان<ref>الطبقات، ج1، ص176؛ المنتظم، ج3، ص45.</ref> (انفال/8، 30) پیامبر به امام علی دستور داد تا آن شب در بسترش بخوابد.<ref>الکامل، ج۲، ص۱۰۳؛ المنتظم، ج۳، ص۴۷؛ البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۱۶.</ref> سپس خود شبانه از خانه خارج شد و بر اساس گزارش‌ها، همراه ابوبکر به غار ثور پناه برد.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۷۷؛ البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۱۹.</ref> |
| آیه غار درباره لحظات حساس هجرت رسول خدا و پناهندگی او به غار ثور است. در پی گردهمایی سران قریش در دار الندوه و تصمیم بر قتل پیامبر9 و آگاهی دادن خداوند به پیامبرش درباره توطئه مشرکان<ref>الطبقات، ج1، ص176؛ المنتظم، ج3، ص45.</ref> (انفال/8، 30) ایشان به علی7 دستور داد تا آن شب در بسترش بخوابد.<ref>الکامل، ج2، ص103؛ المنتظم، ج3، ص47؛ البدایة و النهایه، ج3، ص216.</ref> سپس خود شبانه از خانه خارج شد و بر اساس گزارش‌ها، همراه ابوبکر به غار ثور پناه برد.<ref>الطبقات، ج1، ص177؛ البدایة و النهایه، ج3، ص219.</ref> برخی گزارش‌ها حکایت دارد که در آغاز حرکت به سوی غار ثور، ابوبکر با رسول خدا همراه نبوده است.<ref>تاریخ طبری، ج2، ص102؛ الصحیح من سیرة النبی، ج4، ص10.</ref> افزون بر این، گزارش‌های تاریخی درباره همراه پیامبر در این سفر یکسان نیستند.<ref>شواهد التنزیل، ج1، ص282.</ref> سُراقة بن مالک که همراه مشرکان، اثر پای ایشان را تا جلو غار ثور پی گرفته و در دهانه غار به‌گونه‌ای معجزه‌آسا با تار عنکبوت تنیده شده و تخمگذاری کبوتران روبه‌رو شده بود<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص39؛ دلائل النبوه، ج2، ص482.</ref>، به مشرکان گفت: ردّ پای پیامبر9 تا اینجا ادامه دارد. اما وی از اینجا یا به آسمان یا به اعماق زمین و یا به درون غار رفته است<ref>روض الجنان، ج3، ص252؛ البدایة و النهایه، ج3، ص222-223.</ref> و به درون غار رفتنش به دلیل تار عنکبوت و لانه کبوتران در دهانه غار منتفی است. بدین جهت مشرکان از ادامه تعقیبش نومید شدند و رسول خدا9 پس از سه روز ماندن در آنجا راهی مدینه شد.<ref>المنتظم، ج3، ص51؛ البدایة و النهایه، ج3، ص183.</ref>
| | |
| | برخی گزارش‌ها حکایت دارد که در آغاز حرکت به سوی غار ثور، ابوبکر با رسول خدا همراه نبوده است.<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۱۰۲؛ الصحیح من سیرة النبی، ج۴، ص۱۰.</ref> افزون بر این، گزارش‌های تاریخی درباره همراه پیامبر در این سفر یکسان نیستند.<ref>شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۸۲.</ref> سُراقة بن مالک که همراه مشرکان، اثر پای ایشان را تا جلو غار ثور دنبال می‌کرد،<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۹؛ دلائل النبوه، ج۲، ص۴۸۲.</ref> به مشرکان گفت: ردّ پای پیامبر تا اینجا ادامه دارد؛ اما وی از اینجا یا به آسمان یا به اعماق زمین و یا به درون غار رفته است<ref>روض الجنان، ج۳، ص۲۵۲؛ البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۲۲، ۲۲۳.</ref> و به درون غار رفتنش به دلیل تار عنکبوت و لانه کبوتران در دهانه غار منتفی است. بدین جهت مشرکان از ادامه تعقیبش نومید شدند و پیامبر پس از سه روز ماندن در آنجا راهی مدینه شد.<ref>المنتظم، ج۳، ص۵۱؛ البدایة و النهایه، ج۳، ص۱۸۳.</ref> |
|
| |
|
| ==شأن نزول== | | ==شأن نزول== |
