ابجد: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۱۰۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۱۷
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} ابجَد: از حاکمان افسانه‌ای مکه ==حکومت ابجدی== روایت‌های تاریخی...» ایجاد کرد)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۱۵]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Abazar  }}
'''أبْجَد''' از حاکمان اسطوره‌ای شهر [[مکه]] یا جایی در اطراف [[حجاز]]. بنابر قولی دیگر، ابجد و کلمن پادشاهان [[مصر]] بودند که بر اثر تکذیب [[حضرت شعیب(ع)]] نابود شدند.
ابجَد: از حاکمان افسانه‌ای مکه


==حکومت ابجدی==
همچنین أبجد نخستین صورت از صور هشت‌گانه دستگاه ابجدی است که بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه - از اقوام متمدن آسیای غربی - مرتب شده است. سپس این دستگاه به [[زبان عربی]] نیز وارد شده است.
روایت‌های تاریخی، ریشه‌یابی‌های اسطوره‌ای مختلفی از ابجد داشته‌اند، به ویژه در شش شکل نخست. بر اساس معروف‌ترین آن‌ها ترکیب ابجد (اباجاد<ref>البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>) تا قَرَشَت را نام پادشاهانی دانسته‌اند که با شعیب(ع) هم‌نسب و از فرزندان مَحْض/مَحْضَر/ محصن بن جَنْدل بن یعْصُب بن مَدینْ بن ابراهیم۷ بوده‌اند.<ref> تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref>
==واژه‌شناسی==
روایت‌های تاریخی، ریشه‌یابی‌های اسطوره‌ای مختلفی از ابجد داشته‌اند، به ویژه در شش شکل نخست. بر اساس معروف‌ترین آن‌ها ترکیب ابجد (اباجاد<ref>البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>) تا قَرَشَت را نام پادشاهانی دانسته‌اند که با [[حضرت شعیب(ع)]] هم‌نسب و از فرزندان مَحْض/مَحْضَر/ محصن بن جَنْدل بن یعْصُب بن مَدینْ بن [[ابراهیم(ع)]] بوده‌اند.<ref> تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref>


برخی منابع، بدون پرداختن به جزئیات، ابجد را حاکم مکه یا جایی اطراف حجاز<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۱۳۴؛ مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>؛ هَوَّز و حُطّی را پادشاهان دیار «وج»، مکانی با فاصله ۱۲فرسخی مکه در حومه طائف<ref>معجم البلدان، ج۴، ص۹.</ref>؛ و کَلِمَن و سَعْفَص و قَرَشَت را از حاکمان مَدْین، شمال غربی حجاز، دانسته‌اند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ الفهرست، ص۷؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۶۴۱-۶۴۲.</ref>
برخی منابع، بدون پرداختن به جزئیات، ابجد را حاکم [[مکه]] یا جایی اطراف [[حجاز]]<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۱۳۴؛ مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>؛ هَوَّز و حُطّی را پادشاهان دیار «وج»، مکانی با فاصله ۱۲فرسخی مکه در حومه [[طائف]]<ref>معجم البلدان، ج۴، ص۹.</ref>؛ و کَلِمَن و سَعْفَص و قَرَشَت را از حاکمان [[مدین|مَدْین]]، شمال غربی حجاز، دانسته‌اند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ الفهرست، ص۷؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۶۴۱-۶۴۲.</ref>


در نقلی دیگر، اینان پادشاهان مصر بودند و کلمن بر مدین یا بر سراسر این منطقه پادشاهی داشته و بر اثر تکذیب شعیب۷ عذاب بر منطقه حکومت او نازل گشت و همه نابود شدند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۶.</ref> ابن خلدون با اشاره به گزارش مسعودی، در این که ابجد از حاکمان مکه بوده باشد، تردید کرده است.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> در برخی منابع تفسیری نیز ذیل آیه نخست سوره بقرهو سخن از حرف مقطّعه، ابجد از حاکمان مکه معرفی شده است.<ref>التحریر و التنویر، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۴.</ref>
در نقلی دیگر، اینان پادشاهان [[مصر]] بودند و کلمن بر مدین یا بر سراسر این منطقه پادشاهی داشته و بر اثر تکذیب شعیب(ع) عذاب بر منطقه حکومت او نازل گشت و همه نابود شدند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۶.</ref> [[ابن خلدون]] با اشاره به گزارش [[مسعودی]]، در این که ابجد از حاکمان مکه بوده باشد، تردید کرده است.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> در برخی منابع تفسیری نیز ذیل آیه نخست [[سوره بقره]] و سخن از حرف مقطّعه، ابجد از حاکمان مکه معرفی شده است.<ref>التحریر و التنویر، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۴.</ref>
[[پرونده:ابجد و اعداد.jpg|بندانگشتی|200px|معادل عددی دستگاه أبجدی]]


==دستگاه ابجدی==
==دستگاه ابجدی==
ابجد نخستین صورت از صور هشت‌گانه دستگاه ابجدی است. ترتیب این صور بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه است که از اقوام متمدن آسیای غربی بوده‌اند.<ref>لغت نامه، ج۱، ص۲۲۴، «ابجد».</ref> مردم فنیقیه ۲۲ حرف خود را در شش گروه گنجانده بودند: «اَبْجَد» «هَوَّز» «حُطِّی» «کَلِمَن» «سَعْفَص» و «قَرَشَت». با ورود این دستگاه به زبان عربی، اَعراب «ثَخِّذ» و «ضَظَغ» را نیز بر آن افزودند تا ۲۸ حرف عربی را در ا ین دستگاه بگنجانند و به این دو قسم اخیر «روادف» گفتند<ref>تاج العروس، ج۴، ص۳۴۲، «ابجد»؛ الفهرست، ص۷.</ref>.
ابجد نخستین صورت از صور هشت‌گانه دستگاه ابجدی است. ترتیب این صور بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه است که از اقوام متمدن آسیای غربی بوده‌اند.<ref>لغت نامه، ج۱، ص۲۲۴، «ابجد».</ref> مردم فنیقیه ۲۲ حرف خود را در شش گروه گنجانده بودند: «اَبْجَد» «هَوَّز» «حُطِّی» «کَلِمَن» «سَعْفَص» و «قَرَشَت». با ورود این دستگاه به [[زبان عربی]]، اَعراب «ثَخِّذ» و «ضَظَغ» را نیز بر آن افزودند تا ۲۸ حرف عربی را در ا ین دستگاه بگنجانند و به این دو قسم اخیر «روادف» گفتند.<ref>تاج العروس، ج۴، ص۳۴۲، «ابجد»؛ الفهرست، ص۷.</ref>


دستگاه ابجدی دارای ارزش عددی ویژه است و در برابر هر حرف یک عدد قرار می‌گیرد. ارتباط اعداد و حروف در این دستگاه و استفاده پیشگویان و ساحران از آن، این حروف را مرموز و اسرارآمیز جلوه داده است.<ref>نک: مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> بر پایه برخی روایت‌های ابجد، صورت‌های شش‌گانه نام روزهای هفته‌اند<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۲۸؛ البدایة و النهایه، ج۱، ص۱۶.</ref>.
دستگاه ابجدی دارای ارزش عددی ویژه است و در برابر هر حرف یک عدد قرار می‌گیرد. ارتباط اعداد و حروف در این دستگاه و استفاده پیشگویان و ساحران از آن، این حروف را مرموز و اسرارآمیز جلوه داده است.<ref>نک: مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> بر پایه برخی روایت‌های ابجد، صورت‌های شش‌گانه نام روزهای هفته‌اند<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۲۸؛ البدایة و النهایه، ج۱، ص۱۶.</ref>.
==پیوند به بیرون==
* [http://teeteel.ir/abjad.html کاربرد حروف ابجد در شخصیت شناسی]
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/430222/%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81-%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%AF-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C حروف ابجد و کاربرد آن در ادبیات فارسی]
* [http://portal.nlai.ir/daka/Wiki%20Pages/%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%AF.aspx دایرة المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی، مدخل ابجد]
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/441715/%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81-%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86 حروف ابجد و الفبای لاتین]
* [http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=30761 تاریخچه ابجد و حساب جمل در فرهنگ اسلامی]
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/183095/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%28%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81-%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%86%29?q=%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%AF&score=11.247336&rownumber=21 ماده تاریخهایی ارزنده و شگفت انگیز (حروف ابجد و اقسام آن)]


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۱: خط ۴۰:


محمد وحیدی
محمد وحیدی
[[رده:حاکمان مکه]]
۶۲۸

ویرایش