←بیعتکنندگان رضوان و ورود به بهشت
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== بیعتکنندگان رضوان و ورود به بهشت == | == بیعتکنندگان رضوان و ورود به بهشت == | ||
برخی از مفسران اهل سنت ذیل آیه رضوان روایتی از رسول خدا نقل کردهاند که هیچ یک از بیعتکنندگان پیمان رضوان یا اصحاب شجره به تعبیر مورخان، وارد جهنم نمیشود.<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۶۸.</ref> بر پایه روایتی دیگر از آن حضرت، بیعتکنندگان در پیمان رضوان بهترین افراد روی زمین هستند.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۶۶؛ الدر المنثور، ج۶، ص۶۸.</ref> از این رو، به گفته آلوسی، دوستی و تکریم بیعتکنندگان رضوان و نیز خشنودی از آنان، بر مسلمانان لازم است.<ref>روح المعانی، ج۱۴، ص۱۶۳.</ref> اما بر پایه نقل ابن عباس در تفسیر {فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِم فَأَنزَلَ السَّکینَةَ عَلَیهِم} سکینه و آرامش تنها بر آن دسته از بیعت کنندگان پیمان رضوان نازل شد که خداوند از وفای آنان به عهد و پیمانشان آگاه بود.<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۶۶.</ref> بر این اساس، روایت نقل شده از ابن عباس روایتهای پیشین را تخصیص میزند؛ بدین معنا که تنها آن دسته از بیعتکنندگان پیمان رضوان وارد جهنم نمیشوند که مشمول آرامش الهی شده باشند، نه همه آنان. دلیل این مطلب آیه ۱۰ همین سوره است که بیعت با پیامبر(ص) را به منزله بیعت با خدا، و بیعتشکنی با پیامبر(ص) را بیعتشکنی با خدا دانسته و بشارت پاداش را تنها به کسانی داده که بر پیمان خویش وفادار بمانند<ref>المیزان، ج۱۸، ص۲۹۲.</ref>: {إِنَّ الَّذِینَ یبَایعُونَک إِنَّمَا یبَایعُونَ اللهَ یدُ اللهِ فَوْقَ أَیدِیهِمْ فَمَن نَّکثَ فَإِنَّمَا ینکثُ عَلَی نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَی بِمَا عَاهَدَ عَلَیهُ اللهَ فَسَیؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا}. (فتح/۴۸، ۱۰) این آیه در چینش آیات این سوره، پیش از آیه رضوان قرار گرفته؛ اما از حیث نزول پس از آن نازل شده است. از این جهت به آن آیه شرط گفتهاند که رضایت خداوند از بیعت کنندگان را به عدم مخالفت با پیامبر و وفا به عهد و پیمانشان با ایشان مشروط میکند.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۳۱۵.</ref> نیز گفتار برخی از بیعتکنندگان رضوان مؤید این است که آنان پس از بیعت رضوان اعمالی مرتکب شدند که خود از آینده خویش در هراس بودند. براء بن عازب که یکی از آنان بود، در پاسخ کسی که او را به سبب شرکت در بیعت رضوان آسوده خاطر میپنداشت، گفت: کسی نمیداند که شرکتکنندگان در بیعت رضوان، پس از آن، چه کارهایی کردند و چه انحرافهایی در دین پدید آوردند.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۶۶.</ref> | === روایات ورود بدون قید بیعتکنندگان در رضوان به بهشت === | ||
برخی از مفسران اهل سنت ذیل آیه رضوان روایتی از رسول خدا نقل کردهاند که هیچ یک از بیعتکنندگان پیمان رضوان یا اصحاب شجره به تعبیر مورخان، وارد جهنم نمیشود.<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۶۸.</ref> بر پایه روایتی دیگر از آن حضرت، بیعتکنندگان در پیمان رضوان بهترین افراد روی زمین هستند.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۶۶؛ الدر المنثور، ج۶، ص۶۸.</ref> از این رو، به گفته آلوسی، دوستی و تکریم بیعتکنندگان رضوان و نیز خشنودی از آنان، بر مسلمانان لازم است.<ref>روح المعانی، ج۱۴، ص۱۶۳.</ref> | |||
=== داخل شدن به بهشت به شرط وفاداری بر عهد با پیامبر(ص) و رضایت خداوند === | |||
اما بر پایه نقل ابن عباس در تفسیر {فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِم فَأَنزَلَ السَّکینَةَ عَلَیهِم} سکینه و آرامش تنها بر آن دسته از بیعت کنندگان پیمان رضوان نازل شد که خداوند از وفای آنان به عهد و پیمانشان آگاه بود.<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۶۶.</ref> بر این اساس، روایت نقل شده از ابن عباس روایتهای پیشین را تخصیص میزند؛ بدین معنا که تنها آن دسته از بیعتکنندگان پیمان رضوان وارد جهنم نمیشوند که مشمول آرامش الهی شده باشند، نه همه آنان. دلیل این مطلب آیه ۱۰ همین سوره است که بیعت با پیامبر(ص) را به منزله بیعت با خدا، و بیعتشکنی با پیامبر(ص) را بیعتشکنی با خدا دانسته و بشارت پاداش را تنها به کسانی داده که بر پیمان خویش وفادار بمانند<ref>المیزان، ج۱۸، ص۲۹۲.</ref>: {إِنَّ الَّذِینَ یبَایعُونَک إِنَّمَا یبَایعُونَ اللهَ یدُ اللهِ فَوْقَ أَیدِیهِمْ فَمَن نَّکثَ فَإِنَّمَا ینکثُ عَلَی نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَی بِمَا عَاهَدَ عَلَیهُ اللهَ فَسَیؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا}. (فتح/۴۸، ۱۰) این آیه در چینش آیات این سوره، پیش از آیه رضوان قرار گرفته؛ اما از حیث نزول پس از آن نازل شده است. از این جهت به آن آیه شرط گفتهاند که رضایت خداوند از بیعت کنندگان را به عدم مخالفت با پیامبر و وفا به عهد و پیمانشان با ایشان مشروط میکند.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۳۱۵.</ref> نیز گفتار برخی از بیعتکنندگان رضوان مؤید این است که آنان پس از بیعت رضوان اعمالی مرتکب شدند که خود از آینده خویش در هراس بودند. براء بن عازب که یکی از آنان بود، در پاسخ کسی که او را به سبب شرکت در بیعت رضوان آسوده خاطر میپنداشت، گفت: کسی نمیداند که شرکتکنندگان در بیعت رضوان، پس از آن، چه کارهایی کردند و چه انحرافهایی در دین پدید آوردند.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۶۶.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== |