اسماء بنت عمیس: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
==زندگینامه==
==زندگینامه==


نسب اسماء از پدر و مادر به قبایل یمنی می رسد . از شرح حال اسماء بنت عمیس در قبل از اسلام اطلاعی در دست نیست  .او به احتمال زیاد در سالهای ابتدای بعثت با جعفر بن ابیطالب ازدواج کرد و در سال پنجم هجری به حبشه هجرت نمود . اسماء ‌در حبشه، سه پسر به نام عبدالله، عون و محمد براي جعفر به دنيا آورد.<ref>اسد الغابه، ج6، ص14؛ الاستيعاب، ج4، ص1784</ref> به سال هفتم ق. در پي فرمان پيامبر(ص) همچون ديگر مسلمانان، از حبشه به مدينه مهاجرت كرد و هم‌زمان با فتح خيبر به مدينه رسيد.<ref>الطبقات، ج4، ص‌25؛ صحيح مسلم، ج7، ص172؛ تاريخ طبري، ج11، ص494 </ref> برخي از حضور وي در مراسم ازدواج علي(ع) و فاطمه (س) به سال دوم ق. ‌گزارش داده و آورده‌اند كه او به وصيت خديجه (س) يك هفته نزد دختر رسول خدا ماند.  <ref>المناقب، ج3، ص131؛ كشف الغمه، ج1، ص375  </ref> گويا تشابه اسمي وي با اسماء دختر يزيد‌ بن ‌سكن انصاري، برخي سيره‌نويسان را به اين اشتباه دچار كرده است.<ref> كشف الغمه، ج1، ص383؛ الصحيح من سيرة النبي، ج5، ص263  </ref> او در مدينه با شنيدن سخن عمر كه خود را به دليل پيشينه هجرت به مدينه، نزديك‌تر و سزاوارتر به پيامبر مي‌دانست، خشمگينانه گفت: راست مي‌گويي. شما با رسول خدا بوديد. گرسنگانِ شما را غذا مي‌داد و نادانانِ شما را موعظه مي‌كرد. ولي ما در سرزمين حبشه، بيگانه و در آماج خشم و آزار و هراس بوديم. سپس سخن عمر را با رسول خدا در ميان گذاشت. پيامبر(ص) با رد سخن عمر، مهاجران به مدينه را داراي يك هجرت و اسماء و ديگر مهاجران به حبشه را «ذوهجرتين» دانست. <ref>الطبقات، ج8، ص219؛ اسد الغابه، ج6، ص15؛ الاصابه، ج8، ص16  </ref>  نخستين كودك مسلمان كه در حبشه زاده شد، عبدالله بن جعفر، زاده اسماء بود. <ref>الاستيعاب، ج3، ص880؛ اسد الغابه، ج3، ص94 </ref> دو فرزند ديگرش، محمد و عون، نيز در حبشه زاده شدند. <ref> الطبقات، ج4، ص25؛ الاستيعاب، ج4، ص17، 85؛ اسد الغابه، ج4، ص309؛ ج6، ص14 </ref>  هم‌هنگام با تولد عبدالله بن جعفر، نجاشي نيز داراي پسري شد كه او را با تأسي به جعفر، عبدالله ناميد و اسماء او را شير داد. از همين رو، آن دو در بزرگسالي با هم ارتباط داشتند. <ref> الروض الانف، ج6، ص587 </ref>  
از شرح حال اسماء بنت عمیس در قبل از اسلام اطلاعی در دست نیست  .او به احتمال زیاد در سالهای ابتدای بعثت با جعفر بن ابیطالب ازدواج کرد و در سال پنجم هجری به حبشه هجرت نمود . اسماء ‌در حبشه، سه پسر به نام عبدالله، عون و محمد براي جعفر به دنيا آورد.<ref>اسد الغابه، ج6، ص14؛ الاستيعاب، ج4، ص1784</ref> به سال هفتم ق. در پي فرمان پيامبر(ص) همچون ديگر مسلمانان، از حبشه به مدينه مهاجرت كرد و هم‌زمان با فتح خيبر به مدينه رسيد.<ref>الطبقات، ج4، ص‌25؛ صحيح مسلم، ج7، ص172؛ تاريخ طبري، ج11، ص494 </ref> برخي از حضور وي در مراسم ازدواج [[ علي(ع)]] و [[ فاطمه (س)]]  به سال دوم ق. ‌گزارش داده و آورده‌اند كه او به وصيت [[ خديجه (س)]]  يك هفته نزد دختر رسول خدا ماند.  <ref>المناقب، ج3، ص131؛ كشف الغمه، ج1، ص375  </ref> گويا تشابه اسمي وي با [[ اسماء دختر يزيد‌ بن ‌سكن انصاري]] ، برخي سيره‌نويسان را به اين اشتباه دچار كرده است.<ref> كشف الغمه، ج1، ص383؛ الصحيح من سيرة النبي، ج5، ص263  </ref> او در مدينه با شنيدن سخن [[ عمر بن الخطاب ]] كه خود را به دليل پيشينه هجرت به مدينه، نزديك‌تر و سزاوارتر به پيامبر مي‌دانست، خشمگينانه گفت: راست مي‌گويي. شما با رسول خدا بوديد. گرسنگانِ شما را غذا مي‌داد و نادانانِ شما را موعظه مي‌كرد. ولي ما در سرزمين حبشه، بيگانه و در آماج خشم و آزار و هراس بوديم. سپس سخن عمر را با رسول خدا در ميان گذاشت. پيامبر(ص) با رد سخن عمر، مهاجران به مدينه را داراي يك هجرت و اسماء و ديگر مهاجران به حبشه را «ذوهجرتين» دانست. <ref>الطبقات، ج8، ص219؛ اسد الغابه، ج6، ص15؛ الاصابه، ج8، ص16  </ref>  نخستين كودك مسلمان كه در حبشه زاده شد، [[ عبدالله بن جعفر]]  ، زاده اسماء بود. <ref>الاستيعاب، ج3، ص880؛ اسد الغابه، ج3، ص94 </ref> دو فرزند ديگرش، محمد و عون، نيز در حبشه زاده شدند. <ref> الطبقات، ج4، ص25؛ الاستيعاب، ج4، ص17، 85؛ اسد الغابه، ج4، ص309؛ ج6، ص14 </ref>  هم‌هنگام با تولد عبدالله بن جعفر ، [[ نجاشي]]  نيز داراي پسري شد كه او را با تأسي به جعفر، عبدالله ناميد و اسماء او را شير داد. از همين رو، آن دو در بزرگسالي با هم ارتباط داشتند. <ref> الروض الانف، ج6، ص587 </ref>  


== فضایل ==
== فضایل ==
خط ۳۶: خط ۳۶:
==‌اسماء و  اهل بیت==
==‌اسماء و  اهل بیت==


در پي شهادت جعفر بن ابي‌طالب در سريّه موته به سال هشتم ق. پيامبر(ص) از اسماء دلجويي كرد. ايشان به خانواده خود <ref> السيرة النبويه، ج2، ص382؛ الطبقات، ج8، ص220؛ انساب الاشراف، ج3، ص396  </ref> و حضرت زهرا (س) فرمان داد كه براي اسماء و فرزندانش تا سه روز غذا فراهم كنند.  <ref>تاريخ يعقوبي، ج2، ص66 </ref> بر پايه گزارشي، پيامبر گرامي (ص) اسماء را در نبرد حنين به سال هشتم ق. به ازدواج ابوبكر درآورد.<ref> الاصابه، ج8، ص15 </ref> او به سال نهم ق. همراه صفيّه دختر عبدالمطلب، عهده‌دار غسل اُم ‌كلثوم <ref>  الاستيعاب، ج4، ص1953؛ البداية و النهايه، ج5، ص39 </ref>  ، دختر رسول خدا و همسر عثمان بن عفان، شد.
در پي شهادت جعفر بن ابي‌طالب در سريّه موته به سال هشتم ق. پيامبر(ص) از اسماء دلجويي كرد. ايشان به خانواده خود <ref> السيرة النبويه، ج2، ص382؛ الطبقات، ج8، ص220؛ انساب الاشراف، ج3، ص396  </ref> و حضرت زهرا (س) فرمان داد كه براي اسماء و فرزندانش تا سه روز غذا فراهم كنند.  <ref>تاريخ يعقوبي، ج2، ص66 </ref> بر پايه گزارشي، پيامبر گرامي (ص) اسماء را در [[ نبرد حنين]]  به سال هشتم ق. به ازدواج [[ ابوبكر ]] درآورد.<ref> الاصابه، ج8، ص15 </ref> او به سال نهم ق. همراه [[ صفيّه دختر عبدالمطلب]] ، عهده‌دار غسل [[ اُم ‌كلثوم]]  <ref>  الاستيعاب، ج4، ص1953؛ البداية و النهايه، ج5، ص39 </ref>  ، دختر رسول خدا و همسر [[ عثمان بن عفان]] ، شد.
اسماء در حجة الوداع به سال دهم ق. حضور داشت و در ذوالحليفه، ميقات مردم مدينه، محمد ‌بن ابي‌‌بكر را به ‌دنيا آورد<ref> الطبقات، ج8، ص222؛ السنن الكبري، ج5، ص164؛ الاصابه، ج6، ص194 </ref>  و به فرمان پيامبر(ص) با همان حال نفاس، احرام حج بست و پس از 18 روز با آن كه هنوز از خون پاك نشده بود، به امر پيامبر، طواف و نماز آن را به‌ جا آورد.<ref> الكافي، ج4، ص444، 449؛ التهذيب، ج1، ص179؛ ج5، ص399؛ الام، ج2، ص158 </ref> فقيهان شيعه <ref> جواهر الكلام، ج3، ص355؛ كتاب الطهاره، ج4، ص93؛ مصباح الفقيه، ج4، ص376 </ref> و اهل سنت <ref> الام، ج2، ص158؛ الموطأ، ج1، ص322؛ المحلي، ج7، ص 179  </ref>  به اين عمل در احكام خود استناد كرده‌اند.
اسماء در حجة الوداع به سال دهم ق. حضور داشت و در ذوالحليفه، ميقات مردم مدينه، [[ محمد ‌بن ابي‌‌بكر ]] را به ‌دنيا آورد<ref> الطبقات، ج8، ص222؛ السنن الكبري، ج5، ص164؛ الاصابه، ج6، ص194 </ref>  و به فرمان پيامبر(ص) با همان حال نفاس، احرام حج بست و پس از 18 روز با آن كه هنوز از خون پاك نشده بود، به امر پيامبر، طواف و نماز آن را به‌ جا آورد.<ref> الكافي، ج4، ص444، 449؛ التهذيب، ج1، ص179؛ ج5، ص399؛ الام، ج2، ص158 </ref> فقيهان شيعه <ref> جواهر الكلام، ج3، ص355؛ كتاب الطهاره، ج4، ص93؛ مصباح الفقيه، ج4، ص376 </ref> و اهل سنت <ref> الام، ج2، ص158؛ الموطأ، ج1، ص322؛ المحلي، ج7، ص 179  </ref>  به اين عمل در احكام خود استناد كرده‌اند.
اسماء پيوندي بسيار نزديكي با خانواده پيامبر داشت تا آن‌جا كه فاطمه(س) او را مادر مي‌خواند.<ref> بحار الانوار، ج78، ص256 </ref> او از اندك زناني بود كه پس از رحلت پيامبر و هنگام بيماري حضرت زهرا(س) كه به رحلت وي انجاميد، همنشين او بود و چون نگراني ايشان را از نمايان شدن حجم بدنش هنگام تشييع دريافت <ref>  تاريخ يعقوبي، ج2، ص115؛ انساب الاشراف، ج2، ص33؛ كشف الغمه، ج2، ص126  </ref> ، وي را از تابوتي كه در حبشه ديده بود، خبر داد. وي به سفارش حضرت زهرا(س) تابوتي مانند كجاوه ساخت كه جنازه در آن پيدا نبود و همين مايه خوشحالي وي شد. اين نخستين تابوت بدين‌گونه در دوره اسلامي بود. <ref>  تاريخ يعقوبي، ج2، ص115؛ تاريخ طبري، ج11، ص598؛ الاستيعاب، ج4، ص1897 </ref> وي پس از رحلت حضرت زهرا(س) همراه امام علي(ع) در غسل او حضور داشت.<ref> الاستيعاب، ج4، ص1898؛ تاريخ طبري، ج3، ص240؛ الاصابه، ج8، ص266  </ref>  
اسماء پيوندي بسيار نزديكي با خانواده پيامبر داشت تا آن‌جا كه فاطمه(س) او را مادر مي‌خواند.<ref> بحار الانوار، ج78، ص256 </ref> او از اندك زناني بود كه پس از رحلت پيامبر و هنگام بيماري حضرت زهرا(س) كه به رحلت وي انجاميد، همنشين او بود و چون نگراني ايشان را از نمايان شدن حجم بدنش هنگام تشييع دريافت <ref>  تاريخ يعقوبي، ج2، ص115؛ انساب الاشراف، ج2، ص33؛ كشف الغمه، ج2، ص126  </ref> ، وي را از تابوتي كه در حبشه ديده بود، خبر داد. وي به سفارش حضرت زهرا(س) تابوتي مانند كجاوه ساخت كه جنازه در آن پيدا نبود و همين مايه خوشحالي وي شد. اين نخستين تابوت بدين‌گونه در دوره اسلامي بود. <ref>  تاريخ يعقوبي، ج2، ص115؛ تاريخ طبري، ج11، ص598؛ الاستيعاب، ج4، ص1897 </ref> وي پس از رحلت حضرت زهرا(س) همراه امام علي(ع) در غسل او حضور داشت.<ref> الاستيعاب، ج4، ص1898؛ تاريخ طبري، ج3، ص240؛ الاصابه، ج8، ص266  </ref>  
اسماء به وصيت ابوبكر، پس از مرگ وي عهده‌دار غسل او شد. <ref> انساب الاشراف، ج10، ص91؛ الطبقات، ج3، ص152؛ الاصابه، ج8، ص16. </ref> وي به سال سيزدهم ق. به همسري علي(ع) درآمد. حاصل اين ازدواج، دو فرزند به نام يحيي و عون بود. <ref>الطبقات، ج8، ص222؛ انساب الاشراف، ج1، ص447  </ref> برخي منابع از محمد اصغر <ref>  المناقب، ج3، ص89.</ref>    يا عثمان اصغر <ref>  تاريخ يعقوبي، ج2، ص‌213 </ref> به‌جاي عون نام برده‌اند. بعضي نيز تنها از يحيي ياد كرده‌اند.<ref>اسد الغابه، ج6، ص15؛ الاستيعاب، ج4، ص1915</ref>  
اسماء به وصيت ابوبكر، پس از مرگ وي عهده‌دار غسل او شد. <ref> انساب الاشراف، ج10، ص91؛ الطبقات، ج3، ص152؛ الاصابه، ج8، ص16. </ref> وي به سال سيزدهم ق. به همسري علي(ع) درآمد. حاصل اين ازدواج، دو فرزند به نام يحيي و عون بود. <ref>الطبقات، ج8، ص222؛ انساب الاشراف، ج1، ص447  </ref> برخي منابع از محمد اصغر <ref>  المناقب، ج3، ص89.</ref>    يا عثمان اصغر <ref>  تاريخ يعقوبي، ج2، ص‌213 </ref> به‌جاي عون نام برده‌اند. بعضي نيز تنها از يحيي ياد كرده‌اند.<ref>اسد الغابه، ج6، ص15؛ الاستيعاب، ج4، ص1915</ref>  
خط ۱۳۸: خط ۱۳۸:


[[رده:راویان از پیامبر(ص)]]
[[رده:راویان از پیامبر(ص)]]
[[رده:اسماء بنت عمیس]]
[[رده:]]
۲۲

ویرایش