←محتوا
(←محتوا) |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| تصویر =سفرنامه سدیدالسلطنه (کتاب).jpg | | تصویر =سفرنامه سدیدالسلطنه (کتاب).jpg | ||
| نسخه الکترونیکی = [https://literaturelib.com/uploads/books/pdf/%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87.PDF بخش‌هایی از کتاب] | | نسخه الکترونیکی = [https://literaturelib.com/uploads/books/pdf/%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87.PDF بخش‌هایی از کتاب] | ||
|نویسنده=محمدعلی سدیدالسلطنه|به تصحیح=اح‍م‍د اق‍ت‍داری|موضوع=ایران، تاریخ، قاجاریان، سیروسیاحت|زبان=فارسی|ناشر=بهنشر، انتشارات محمود افشار|محل انتشارات=تهران|وبسایت ناشر=http://mahmoudafshar.ir/|تعداد جلد=۱|قطع=وزیری|تاریخ نشر=۱۳۶۲ و ۱۳۹۳ش.|شابک=۹۷۸-۶۰۰-۵۹۴۲-۳۷-۸}}'''التدقیق فی سیر الطریق''' یا '''سفرنامه سدید السلطنه'''، کتابی به زبان فارسی و نوشته محمدعلی سدید السلطنه است. این سفرنامه، گزارش مسافرت نویسنده، از تهران به مشهد و عتبات عالیات، و بازگشت او به ایران و بوشهر است. | |نویسنده=محمدعلی سدیدالسلطنه|به تصحیح=اح‍م‍د اق‍ت‍داری|موضوع=ایران، تاریخ، قاجاریان، سیروسیاحت|زبان=فارسی|ناشر=بهنشر، انتشارات محمود افشار|محل انتشارات=تهران|وبسایت ناشر=http://mahmoudafshar.ir/|تعداد جلد=۱|قطع=وزیری|تاریخ نشر=۱۳۶۲ و ۱۳۹۳ش.|شابک=۹۷۸-۶۰۰-۵۹۴۲-۳۷-۸}}'''التدقیق فی سیر الطریق''' یا '''سفرنامه سدید السلطنه'''، کتابی به زبان فارسی و نوشته محمدعلی سدید السلطنه است. این سفرنامه، گزارش مسافرت نویسنده، بین سال‌های ۱۳۱۴ و ۱۳۱۶ش، از تهران به مشهد و عتبات عالیات، و بازگشت او به ایران و بوشهر است. | ||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
کتاب التدقيق فى سير الطريق، گزارش مسافرت نویسنده، به مشهد و عتبات عالیات است. او از تهران به مشهد سفر کرده و به تهران بازگشته است. مدتى بعد، به زيارت عتبات عاليات و پس از زيارت حرم امامان(ع) در كاظمين، كربلا و نجف به بغداد رفته، با كشتى به ايران بازگشته و در زادگاهش بوشهر، ساکن شده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.]</ref> وی شهرها، مناطق، مردم و مکان‌های تاریخی و مذهبی مسیر راه؛ از جمله حرم امامان(ع) و مزار امامزادگان را توصیف کرده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰-۱۴۰.] </ref> | کتاب التدقيق فى سير الطريق، گزارش مسافرت نویسنده، بین سال‌های ۱۳۱۴ و ۱۳۱۶ش، در دوره مظفرالدین شاه،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، سرآغاز، ص سی و یک.</ref> به مشهد و عتبات عالیات است. او از تهران به مشهد سفر کرده و به تهران بازگشته است. مدتى بعد، به زيارت عتبات عاليات و پس از زيارت حرم امامان(ع) در كاظمين، كربلا و نجف به بغداد رفته، با كشتى به ايران بازگشته و در زادگاهش بوشهر، ساکن شده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.]</ref> وی شهرها، مناطق، مردم و مکان‌های تاریخی و مذهبی مسیر راه؛ از جمله حرم امامان(ع) و مزار امامزادگان را توصیف کرده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰-۱۴۰.] </ref> | ||
برای نمونه، وى در روز جمعه ۱۳ ربيع الاول ١٣١۵ق. وارد مشهد شده و از حرم امام رضا(ع) و بناهاى ضميمه آن، گزارش‌هايى ارائه داده و تاكيد مى‌كند اين مطالب غير از نكاتى است كه در كتاب مطلع الشمس، آمده است. بناهایی که به توصیف آن‌ها پرداخته به این شرحند: دار السياده، دار الحفاظ، دار السعاده، گنبد خاتم خان، گنبد الله وردى خان، رواق‌هاى حرم، مسجد بالاسر، مسجد پشت سر، مسجد زنانه و صحن جديد.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٩٩ - ٣٠٢؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/131 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۱ و ۱۳۲.]</ref> | برای نمونه، وى در روز جمعه ۱۳ ربيع الاول ١٣١۵ق. وارد مشهد شده و از حرم امام رضا(ع) و بناهاى ضميمه آن، گزارش‌هايى ارائه داده و تاكيد مى‌كند اين مطالب غير از نكاتى است كه در كتاب مطلع الشمس، آمده است. بناهایی که به توصیف آن‌ها پرداخته به این شرحند: دار السياده، دار الحفاظ، دار السعاده، گنبد خاتم خان، گنبد الله وردى خان، رواق‌هاى حرم، مسجد بالاسر، مسجد پشت سر، مسجد زنانه و صحن جديد.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٩٩ - ٣٠٢؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/131 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۱ و ۱۳۲.]</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
برخی از مزارهای امامزادگان و بزرگانی که در این سفرنامه ذکر شده‌اند به این شرح است: حضرت عبدالعظیم حسنی،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ١٩٣ ١٩٢.</ref> امامزاده جعفر (دامغان)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠١.</ref> امامزاده یحیی بن موسی(ع) (سبزوار)، ملاهادی سبزواری (سبزوار)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠٩.</ref> قدمگاه (نیشابور)،{{یادداشت|مى‌گويند آثار قدمين حضرت امام رضا (ع) است. تاريخ بنايش ١٠٩١ قمرى و بر حسب امر شاه سليمان صفوى بنا شده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢١٣-٢۴٠.</ref>}} حضرت معصومه(س)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠۵-٣٠٧.</ref> چند امامزاده در ساروق،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۰۳.</ref> دو طفلان مسلم (مسیب)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.</ref> قبرستان وادی‌السلام،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.</ref> مسجد سهله،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۲۶ و ۳۲۷.</ref> سلمان فارسى، حذيفه بن يمان،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/138 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.]</ref> نبی‌الله عزیر(ع).{{یادداشت|درباره این مرقد گفته است: در ساعت ١١ روز ٢٠ ربيع الثانى، به عزير رسيدم كه زيارتگاه يهود است؛ يهود را معبد و مهمان‌خانه در آن‌جاست و آن نقطه در كناره دجله از طرف مغرب واقع و نخلستان‌هايى در آن‌جا بود و عزير از انبياى بنى‌اسرائيل باشد و هر سال يهوديان به زيارت آن روند.<ref>مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.</ref>}} | برخی از مزارهای امامزادگان و بزرگانی که در این سفرنامه ذکر شده‌اند به این شرح است: حضرت عبدالعظیم حسنی،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ١٩٣ ١٩٢.</ref> امامزاده جعفر (دامغان)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠١.</ref> امامزاده یحیی بن موسی(ع) (سبزوار)، ملاهادی سبزواری (سبزوار)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠٩.</ref> قدمگاه (نیشابور)،{{یادداشت|مى‌گويند آثار قدمين حضرت امام رضا (ع) است. تاريخ بنايش ١٠٩١ قمرى و بر حسب امر شاه سليمان صفوى بنا شده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢١٣-٢۴٠.</ref>}} حضرت معصومه(س)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠۵-٣٠٧.</ref> چند امامزاده در ساروق،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۰۳.</ref> دو طفلان مسلم (مسیب)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.</ref> قبرستان وادی‌السلام،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.</ref> مسجد سهله،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۲۶ و ۳۲۷.</ref> سلمان فارسى، حذيفه بن يمان،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/138 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.]</ref> نبی‌الله عزیر(ع).{{یادداشت|درباره این مرقد گفته است: در ساعت ١١ روز ٢٠ ربيع الثانى، به عزير رسيدم كه زيارتگاه يهود است؛ يهود را معبد و مهمان‌خانه در آن‌جاست و آن نقطه در كناره دجله از طرف مغرب واقع و نخلستان‌هايى در آن‌جا بود و عزير از انبياى بنى‌اسرائيل باشد و هر سال يهوديان به زيارت آن روند.<ref>مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.</ref>}} | ||
=== بررسی اوضاع اجتماعی، اقتصادی و حکومتی === | ===بررسی اوضاع اجتماعی، اقتصادی و حکومتی=== | ||
نویسنده، برخی از سیاست‌های اداری و اقتصادی حکومت عثمانی در عراق را مانند گرفتن حق عبور از قافله‌ها،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/134 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۴.]</ref> ممنوعیت سفر شبانه از خانقین تا کربلا<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/135 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۵.]</ref> و بررسی و ضبط تذکره‌ها هنگام بیرون رفتن از قلمرو عثمانی<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/139 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۹.]</ref> را شرح داده است. | نویسنده، برخی از سیاست‌های اداری و اقتصادی حکومت عثمانی در عراق را مانند گرفتن حق عبور از قافله‌ها،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/134 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۴.]</ref> ممنوعیت سفر شبانه از خانقین تا کربلا<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/135 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۵.]</ref> و بررسی و ضبط تذکره‌ها هنگام بیرون رفتن از قلمرو عثمانی<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/139 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۹.]</ref> را شرح داده است. | ||