کربلاء فی ادب الرحلات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

|زبان=عربی|موضوع=کربلا، عراق، تاریخ، سفرنامه‌ها|تعداد جلد=۱|صفحه=۴۱۸|ناشر=مؤسسة البلاغ|تاریخ_نشر=۱۴۳۴ق‌.|محل انتشارات=بیروت}}

'''كربلاء فى ادب الرحلات'''، کتابی است به زبان عربی، تألیف سید عبدالصاحب نصرالله، که به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان به [[کربلا]] و شرح [[زیارت]] آنان از [[حرم امام حسین(ع)]] پرداخته است. این کتاب در سال ۱۴۳۴ق‌. چاپ شده است.

سيد عبدالصاحب ناصر آل نصرالله الکلیدار،<ref>التضحیة و الرمز، المقدمة، ص۱۳.</ref> از خاندان آل نصرالله [[عراق]]<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص167.]</ref> و دارای آثاری مانند تاریخ کربلاء،<ref>[http://www.worldcat.org/oclc/1081411129 Tārīkh Karbalāʼ, worldcat]</ref> بيوتات کربلاء القديمة،<ref>[http://www.lib.ir/book/38524736/%D8%A8%D9%8A%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9/ بیوتات کربلاء القدیمة، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> الحوادث و الوقائع فی تاریخ کربلاء<ref>[http://www.lib.ir/book/86897514/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%B9-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1/ الحوادث‌ و الوقا‌ئع‌ فی‌ تا‌ریخ‌ کربلاء‌، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> و التضحية و الرمز<ref>[http://www.lib.ir/book/38523738/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B6%D8%AD%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%85%D8%B2/ التضحیة و الرمز، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است.

کتاب كربلاء فى ادب الرحلات، فصل‌بندى خاصى نداشته و پس از مقدمه، شرح حال سفر بزرگانى كه به [[كربلا]] رفته‌اند، به ترتیب تاریخ رفتن آن‌ها بيان شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸.]</ref>

منبع اصلی کتاب، سفرنامه‌ها است. برای افرادی که پیش از سده چهارم هجری به کربلا رفته‌اند، از کتاب‌های دیگر بهره برده است.{{یادداشت|پیش از سده چهارم هجری، سفرنامه نوشته نمی‌شده است.<ref>نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.</ref>}} افراد گردآوری شده در این کتاب، از کشورهای گوناگون مانند [[ایران]]، [[هند]]، [[مصر]]، [[روسیه]]، [[هلند]]، [[انگلیس]]، [[پرتغال]]، [[ایتالیا]]، [[فرانسه]]، [[آلمان]] و [[آمریکا]] انتخاب شده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref>  

نویسنده، در مقدمه، به موضوعاتی مانند قدمت کربلا{{یادداشت|به باور وی تاریخ سکونت در کربلا به پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.}} و تاریخ بنای حرم امام حسین(ع){{یادداشت|به باور وی، در سال ۶۳ یا ۶۵ق. نخستین بنا بر روی قبر امام حسین(ع) ساخته شده است.}} پرداخته<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.]</ref> و پس از مقدمه، کتاب را با شرح سفر [[ابوحمزه ثمالی]](د.۱۲۸ق)، صحابی سه [[امام(ع)]] آغاز کرده و با شرح سفر [[جاک بیرک]](د.۱۹۹۵م)، شرق‌شناس فرانسوی به پایان رسانده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> نمونه‌هایی از افراد و گزارش‌های گردآوری شده در این کتاب، عبارتند از:

*[[منصور نمری]](د.۱۹۰ق)؛ او کربلا را روستا معرفی کرده است.

*[[محمد بن حسین بن علی شیبانی|أشانی]](د.۲۲۱ق)؛ که تخریب حرم امام حسین(ع) به دست [[متوکل عباسی]] را گزارش کرده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲.]</ref>

*[[ابن حوقل]]؛ او پیش از سال ۳۶۷ق. برای قبر امام حسین(ع) حرم بزرگی معرفی کرده است.

*[[ابن بطوطه]]؛ که در سال ۷۲۶ق. کربلا را شهری کوچک خوانده است.

*بیدرو تکسیرا، جهانگرد پرتغالی؛ او در سال ۱۰۱۳ق. شهر کربلا را دارای ۴ هزار خانواده و ساکنان آن را عرب، ایرانی و ترک دانسته است.

*[[عباس مکی]]، شاعر و ادیب؛ که در سال ۱۱۳۱ق. از جواهرات و چراغدان‌های گران‌بهای حرم که بیشترشان را شاهان ایران هدیه کرده‌اند خبر داده است.

*کارستون نیبور؛ او در سال ۱۱۳۹ق. از مکان‌هایی یاد کرده که اکنون اثری از آن‌ها نیست؛ مانند محل افتادن [[امام حسین(ع)‌]] از اسب به زمین و حوض آبی بزرگ، یادآور جایی که [[حضرت عباس(ع)]] نتوانست آب را به خیمه‌ها برساند.

*ابوطالب خان؛ او در سفرنامه [[مسیر طالبی]]، در سال ۱۲۱۷ق. گزارشی از خرابی‌های کربلا پس از [[حمله وهابیان]] داده است.

*عبدالعلی خان ادیب الملک؛ در سال ۱۲۴۳ق. گزارش دقیقی از مزار بزرگان، در حرم امام حسین(ع) داده است.

*[[ناصرالدین شاه]]؛ او در سال ۱۲۸۷ق. به کربلا رفته است. شرح سفر او ۳۳ صفحه از کتاب كربلاء فى ادب الرحلات را به خود اختصاص داده است.

*عبدالوهاب محمد حسن عزام(د.۱۹۵۸م)؛ او [[قتلگاه]] را سردابی معرفی کرده که حدود ده پله پایین رفته و با تورهای آهنی محصور شده است.

{{پایان}}

#[[محمد بن حسين بن على شيبانى]] معروف به اشنانى،

#[[ابن حوقل]] نصيبى،

#محمد بن محمد [[نظام الدين ابويعلى]] شاعر [[بنی‌عباس|عصر عباسى]]،

#عبدالله بن عباس معروف به [[ابن هباريه]]،

#نسّابه [[ابن زهره حسينى]]،

#[[محمد بن احمد بن اياس]]، مورّخ و جهانگرد مصرى،

#محيطى، نويسنده گلشن شعرا،

#بيدرو تكسيرا، جهانگرد پرتغالى،

#پيترو ديلا فاله، گردشگر ايتاليايى،

#تافرنييه گردشگر فرانسوى،

#[[سيد ضامن بن شدقم]]، نسّابه معروف،

#عباس بن على بن نورالدين حيدر مكى موسوى حسينى، عالم، اديب، شاعر و جهانگرد،

#شيخ مصطفى صديقى خلوتى دمشقى از بزرگان صوفيه،

#كارستون نيبور، جهانگرد آلمانى،

#تايلرِ جهانگرد،

#ابوطالب بن حاجى محمد بك خان اصفهانى معروف به ابوطالب خان سيّاح هندى،

#سيد محمد بن احمد حسينى منشى بغدادى،

#شيخ امين بن حسن حلوانى مدنى،

#مدرّس حرم نبوى شريف،

#يمين الدوله على خان، يكى از حاكمان سرزمين اوده [[هند]]،

#جمس بكنغهام، جهانگرد،

#جيمز بيلى فريزر جهانگرد انگليسى،

#ايليا نيكولا بيرزين، گردشگر روسى،

#ثيودور نولدكه، دانشمند آلمانى،

#ويليام كينيت لوفتس، باستان‌شناس انگليسى،

#عبدالعلى خان پسر حاج على خان حاجب الدوله (اديب الملك)،

#ميرزا سيف الدوله نوه [[فتح على شاه]] قاجار،

#جون اشر، جهانگرد انگليسى و عضو جمعيت جغرافى لندن،

#تنكو مارتينوس ليكلاما آينهولت، جهانگرد هلندى،

#روبرت كلايف، دانشمند نقشه‌كش انگليسى،

#[[ناصرالدين شاه]] قاجار،

#محمدرشيد بن سيد داود سعدى، از عالمان [[عراق]]،

#مدام ديولافوا، همسر مارسل ديوالافوا،

#جون بيترز، رييس گروه باستان شناسان [[آمريكا]] كه براى بررسى آثار باستانى شهر نفر به عراق مهاجرت كرده بود،

#اس. اس. بتلر و دوستش ل. ايلمبر از كارمندان سازمان جاسوسى [[انگلستان]]،

#اوسكار رويتر، مهندس آلمانى،

#المس غيرترود بيل، شرق شناس و جهانگرد معروف انگليسى،

#محمدهارون حسينى زنكى بورى، از منطقه بومباى هندوستان،

#عمانوئيل فتح الله عمانوئيل، مضبوط، اديب، جهانگرد و تاجر مسيحى ساكن [[بغداد]]،

#سياح چكسلواكى الوا موسيل،

#علامه شيخ [[محمدرضا شبيبى]]، از عالمان بزرگ عراق،  

#ورنالد ستورز، جهانگرد انگليسى و عضو المكتب العربى براى انجام كارهاى اطلاعاتى،

#سانت جون فيلپى، جهانگرد و دانشمند انگليسى،

#ليدى درور، نويسنده انگليسى،

#دوايت دونالدسون، نويسنده انگليسى،

#سيد عبدالرزاق حسنى،

#[[سيد محسن امين]] عاملى،

#عبدالوهاب عزام، متفكر مصرى،

#ماليبارد، روزنامه نگار هلندى،

#جاك بيرك، شرق شناس فرانسوى.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref>

 

این کتاب، توسط مؤسسة البلاغ، در [[بیروت]]، در سال ۱۴۳۴ق‌. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.<ref>[http://www.lib.ir/book/86648372/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D8%A7%D8%AA/ کربلاء في أدب الرحلات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]؛ [http://www.worldcat.org/oclc/897366417 Karbalāʼ fī adab al-riḥlāt, worldcat]</ref>  

[https://www.karbala-tv.net/watch.php?v=11443 بررسی کتاب کربلاء فی ادب الرحلات (فیلم، گفتگو).]

 

*'''کتاب کربلاء في أدب الرحلات'''، عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۲۰۱۳م.

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]