←پانوشت
(←منابع) |
(←پانوشت) |
||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۴۷: | ||
==اکنون== | ==اکنون== | ||
===موقعیت=== | |||
استان انبار، در تقسيمات [[عراق]] كنونى، پهناورترين استان عراق است و نزدیک به ٣٢درصد از خاك اين كشور را دربردارد. اين استان، در غرب عراق قرار دارد و از سمت شمال غربى با [[سوريه]]، از غرب با [[اردن]] و از جنوب و جنوب غربى با [[عربستان]]، مرز مشترك دارد. استان‌هاى مجاور آن در عراق، به ترتيب از سمت جنوب شرق تا شمال، عبارت‌اند از: [[نجف]]، [[كربلا]]، [[استان بابل|بابل]]، [[بغداد]]، [[صلاح‌الدين]] و [[نينوا]]. | استان انبار، در تقسيمات [[عراق]] كنونى، پهناورترين استان عراق است و نزدیک به ٣٢درصد از خاك اين كشور را دربردارد. اين استان، در غرب عراق قرار دارد و از سمت شمال غربى با [[سوريه]]، از غرب با [[اردن]] و از جنوب و جنوب غربى با [[عربستان]]، مرز مشترك دارد. استان‌هاى مجاور آن در عراق، به ترتيب از سمت جنوب شرق تا شمال، عبارت‌اند از: [[نجف]]، [[كربلا]]، [[استان بابل|بابل]]، [[بغداد]]، [[صلاح‌الدين]] و [[نينوا]]. | ||
بيشتر خاك اين استان، شامل بيابان پهناورى، به نام [[بادية الشام]] است كه بخش‌هاى وسيعى از آن، در كشورهاى سوريه، اردن و عربستان قرار دارد. بيشتر شهرهاى واقع در آن نيز بر كرانه رود [[فرات]]، قرار دارند.<ref>زیارتگاه‌های عراق، ج۲، ص۲۹.</ref> | بيشتر خاك اين استان، شامل بيابان پهناورى، به نام [[بادية الشام]] است كه بخش‌هاى وسيعى از آن، در كشورهاى سوريه، اردن و عربستان قرار دارد. بيشتر شهرهاى واقع در آن نيز بر كرانه رود [[فرات]]، قرار دارند.<ref>زیارتگاه‌های عراق، ج۲، ص۲۹.</ref> | ||
===شهرها=== | |||
مركز استان انبار، شهر رمادى است. از ديگر شهرهاى آن، مى‌توان از فَلّوجه، | مركز استان انبار، شهر رمادى است. از ديگر شهرهاى آن، مى‌توان از فَلّوجه، حديثه، عانه، هيت و قائم ياد كرد. وجه نام‌گذاری اين استان، وجود ويرانه‌هاى شهر تاريخى انبار است كه پيش از اسلام و اوايل دوره اسلامى، از شهرهاى مهم عراق بوده است. معرفی اجمالی برخی از شهرهای آن به این شرح است: | ||
===== باستانی انبار ===== | |||
امروزه، ويرانه‌هاى انبار در ساحل شرقی رود فرات، در جنوب روستاى صقلاويه كنونى، قرار دارد.<ref>دايرة المعارف الاسلامية الشيعية، ج۶، صص ٢۶ و ٢٨.</ref> | |||
==== رمادى ==== | |||
اين شهر در ساحل غربی رود فرات، در فاصله حدود ١٢۵ كيلومترى غرب [[بغداد]]<ref name=":7">موسوعة المدائن العراقية، صص ١۶۶ و ١۶٧.</ref> و در حوالى انبار كهن قرار گرفته است.<ref>با استفاده از نقشه سياسى عراق مندرج در اطلس جامع گيتاشناسى، چاپ ١٣٨٨، ١٣٨۶ش.</ref> شهر رمادى، از پيشينه تاريخى بالايى برخوردار نيست و هستۀ اصلى آن، به دست واليان [[عثمانیان|دوره عثمانى]]، مدحت پاشا و نامق پاشا، در نيمه دوم سده نوزدهم ميلادى تأسيس شد. با احداث جاده ماشين‌رو بغداد-دمشق در سال ١٩٣٢م. كه از ميان رمادى مى‌گذشت، به تدريج، ادارات دولتى و بناهاى عام‌المنفعه، در آن ايجاد شد و اين شهر، توسعه يافت.<ref name=":7" /> | |||
==== هيت ==== | |||
شهرى تاريخى است كه در ساحل غربی رود فرات، حدود ١٧٠ كيلومترى شمال غربى بغداد و ۶٠ كيلومترى رمادى، واقع است. پيشينه آن، به دوره تمدن سومرى بازمى‌گردد و در دوره اسلامى، در مسير كاروان‌هايى كه در ساحل رود فرات حركت مى‌كردند، قرار داشته است. شهر هيت ميان نخلستان‌ها و باغ‌هاى ميوه، قرار گرفته است و اطراف آن، حدود ۱۲ چشمه وجود دارد كه از آن، قير طبيعى خارج مى‌شود. ازاين‌رو مى‌توان منطقه هيت را منحصر به فرد، به شمار آورد.<ref>القباب المخروطية فى العراق، صص ۶٧ و ۶٩.</ref> | |||
==== عانه ==== | |||
شهری تاريخى است كه در ساحل غربی رود فرات، حدود ٢١٠ كيلومترى غرب مركز استانِ انبار (رمادى) قرار دارد. پيشينه آن، به دوره تمدن آشورى برمى‌گردد و در گذشته به نام «عانات»، شناخته مى‌شده است. يك ويژگى جالب عانه آن است كه اين شهر در مسافتى حدود ۲۰ كيلومتر، در ساحل رود [[فرات]]، امتداد دارد؛ در حالى‌كه عرض آن، از ٢۵٠ متر فراتر نمى‌رود.<ref>موسوعة المدائن العراقية، صص ١٧١ و ١٧٢</ref> | |||
البته هسته تاريخى اين شهر، همان‌گونه كه جغرافي‌دانان مسلمان نيز اشاره كرده‌اند، درون جزيره‌اى، ميان يك خليج كه از رود فرات منشعب شده، قرار داشته است.<ref>از جمله ر.ك: صورة الارض، ص٢٠۶.</ref> برجسته‌ترين اثر اسلامى باقى‌مانده در عانه، مناره‌اى هشت‌ضلعى از سنگ و گچ است كه ميان جزيره مورد نظر قرار دارد و قدمت آن، از قرن يازدهم ميلادى، دانسته شده است.<ref>موسوعة المدائن العراقية، ص١٧٢.</ref> | |||
== زیارتگاه‌ها == | |||
زيارتگاه‌هاى مهم استان انبار، به این شرحند: | |||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۹۲: | ||
*'''الاعلاق النفسيه'''، | *'''الاعلاق النفسيه'''، | ||
*'''اعلام غارات'''، عزیزالله عطاردی | *'''اعلام غارات'''، عزیزالله عطاردی | ||
*'''القباب المخروطية فى العراق'''، عطا الحديثى و هناء عبدالخالق، مديرية الآثار العامة، بغداد، ١٩٧۴م. | |||
*'''انساب الاشراف'''، | *'''انساب الاشراف'''، | ||
*'''بحارالانوار'''، | *'''بحارالانوار'''، | ||
| خط ۱۹۶: | خط ۲۱۲: | ||
*'''جغرافياى تاريخى سرزمين‌هاى خلافت شرقى'''، گاى لسترنج، ترجمه محمود عرفان، | *'''جغرافياى تاريخى سرزمين‌هاى خلافت شرقى'''، گاى لسترنج، ترجمه محمود عرفان، | ||
*'''حياة الامام الحسن(ع)'''، | *'''حياة الامام الحسن(ع)'''، | ||
*'''دائرة المعارف الاسلامية الشيعية'''، حسن الامين، دار التعارف، بيروت، ١۴٢٢ق. | |||
*'''دايرة المعارف تشيع'''، | *'''دايرة المعارف تشيع'''، | ||
*'''دائرة المعارف فارسى'''، مصاحب، | *'''دائرة المعارف فارسى'''، مصاحب، | ||
| خط ۲۲۲: | خط ۲۳۹: | ||
*'''مقاتل الطالبيين'''، ابوالفرج اصفهانى، | *'''مقاتل الطالبيين'''، ابوالفرج اصفهانى، | ||
*'''مقدمه ابن‌خلدون'''، | *'''مقدمه ابن‌خلدون'''، | ||
*'''موسوعة المدائن العراقية'''، سليم مطر، على ثوينى، نصرت مردان، مركز دراسات الامة العراقية، بغداد، ٢٠٠۵م. | |||
*'''النزاع و التخاصم'''، مقريزى، | *'''النزاع و التخاصم'''، مقريزى، | ||
*'''نزهة القلوب'''، حمدالله مستوفى، به اهتمام و تصحيح گاى لسترنج، | *'''نزهة القلوب'''، حمدالله مستوفى، به اهتمام و تصحيح گاى لسترنج، | ||