کاربر:Ahmad/کارها: تفاوت میان نسخه‌ها

عبدالله بن عبدالعُزّی بن عثمان بن عبدالدار، مشهور به ابوطلحه<ref>امتاع الاسماع، ج۶، ص۱۹۳.</ref> از تیره بنی‌عبدالدار از قریش است.<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۱۶؛ اسد الغابه، ج۳، ص۴۷۴.</ref> جدّ چهارم او در قُصَی بن کلاب به اجداد پیامبر۹ می‌رسد.<ref>الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۴؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۳۸.</ref> از زمان ولادت و مرگ ابوطلحه در منابع خبری نیست.

وی همانند اجدادش منصب حجابت (پرده‌داری)<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۵۳.</ref> را که دربانی کعبه نیز از آن جمله بود<ref>شرح مسلم، ج۹، ص۸۳؛ لسان العرب، ج۱، ص۲۹۸،«حجب».</ref>، بر عهده داشته که پس از او به فرزندانش رسیده است.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۵۳؛ شرف النبی، ص۴۰۰-۴۰۲.</ref> از مهم‌ترین رخدادهای دوران تولیت وی، صف‌بندی دو تیره بنی‌عبدمناف و بنی‌عبدالدار بر سر مناصب سیاسی‌ ‌مذهبی مکه بود که به بسته شدن دو پیمان به نام‌های حلف المطیبین به طرفداری از بنی‌عبدمناف<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الطبقات، ج۱، ص۶۳.</ref> و حلف الاحلاف (مشهور به لعقة الدم) به طرفداری از بنی‌عبدالدار<ref>المنمق، ص۳۳؛ جمهرة انساب العرب، ص۱۵۸.</ref>، میان تیره‌هایی از قریش انجامید. سرانجام با وساطت برخی از بزرگان قریش، این ستیز به سازش ختم شد.<ref>اخبار مکه، ج۵، ص۱۷۷.</ref> گویند: بنی‌عبدمناف برای تصاحب کلید‌داری خانه خدا در نامه‌ای به ابوطلحه از وی خواستند تا کلید کعبه را به آنان بسپارد. اما او در پاسخ ایشان با سرودن شعری، به آمادگی خود برای نبرد با بنی‌عبدمناف اشاره و آن درخواست را رد کرد.<ref>اخبار مکه، ج۵، ص۱۷۷.</ref>

بر پایه نقلی، در پی آسیب ‌دیدن کعبه بر اثر سیل و اقدام قریش برای تعمیر اساسی آن، ایشان اشیای ارزشمند درون کعبه از جمله پرده، دو شاخ زرین گوسفند، اموال و زیورها را به ابوطلحه سپردند.<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> از نسل وی کسانی در رخدادهای دوران رسول خدا نقش داشتند. در نبرد اُحُد به سال سوم ق. چند تن از بازماندگان ابوطلحه، مسافع، جلاس و کلاب که از پرچمداران مشرکان بودند، کشته شدند.<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۵۰۱.</ref> طلحة بن ابی‌طلحه به عنوان پرچمدار قریش نخستین کسی بود که مبارز طلبید و به دست امام علی۷<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۱۲۷؛ نسب قریش، ج۷، ص۲۵۱؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۳۸.</ref> به قتل رسید. عثمان بن ابی‌طلحه<ref>الاصابه، ج۴، ص۳۷۳.</ref> نیز همراه مادرش و شماری از زنان، از جمله هند دختر عتبه، در این نبرد حضور داشتند.<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۵۰۱.</ref>

 

عثمان بن طلحة بن ابی‌طلحه<ref>التاریخ الکبیر، ج۶، ص۲۱۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۰.</ref> در فتح مکه<ref>الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۴؛ اسد الغابه، ج۳، ص۴۷۵؛ سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۰.</ref> و نیز نبرد حنین به سال هشتم ق. همراه پیامبر۹ بود.<ref>تاریخ دمشق، ج۳۸، ص۳۸۴.</ref> ایشان پس از آن که کلید کعبه را از آنان گرفت، دیگر بار آن را به بنی‌عبدالدار که نسل اندر نسل آن را در اختیار داشتند، بازگرداند.<ref>الادارة فی عصر الرسول، ج۱، ص۴۱.</ref> این کار پس از نزول آیه {إِنَّ اللهَ یأْمُرُکمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها} (نساء/۴، ۵۸) انجام شد.<ref>التبیان، ج۳، ص۹۷، ۲۳۴؛ مجمع البیان، ج۳، ص۹۹.</ref> از دیگر افراد خاندان ابوطلحه می‌توان به مادربزرگ مروان بن حکم اموی، صعبه دختر ابوطلحة بن عبدالعزّی بن عثمان<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۵۰۱؛ عیون الاثر، ج۲، ص۸.</ref> اشاره کرد.

* '''الادارة فی عصر الرسول۹''': احمد عجاج کرمی، قاهره، دار السلام، ۱۴۲۷ق

* '''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م.۴۶۳ق.)، به کوشش البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق

* '''اسد الغابه''': ابن الاثیر علی بن محمد الجزری (م.۶۳۰ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق

* '''الاصابه''': ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، به کوشش علی محمد و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق

* '''امتاع الاسماع''': المقریزی (م.۸۴۵ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق

* '''انساب الاشراف''': البلاذری (م.۲۷۹ق.)، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق

* '''تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر''': الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۱۳ق

* '''تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)''': الطبری (م.۳۱۰ق.)، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق

* '''التاریخ الکبیر''': البخاری (م.۲۵۶‌ق.)، المکتبة الاسلامیه، ترکیا، دیار بکر

* '''تاریخ مدینة دمشق''': ابن عساکر (م.۵۷۱ق.)، به کوشش محب الدین العمری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵م

* '''التبیان''': الطوسی (م.۴۶۰ق.)، به کوشش العاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی

* '''جمهرة انساب العرب''': ابن حزم (م.۴۵۶ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۳ق

* '''سیر اعلام النبلاء''': الذهبی (م.‌۷۴۸‌ق.)، به کوشش شعیب الارنؤوط، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳‌ق

* '''السیرة النبویه''': ابن هشام (م.۲۱۸ق.)، به کوشش السقا و دیگران، بیروت، دار المعرفه

* '''شرح مسلم''': النووی (م.۶۷۶ق.)، بیروت، دار الکتاب، ۱۴۰۷ق

* '''شرف النبی''': ابوسعید واعظ خرگوشی (م.۴۰۶ق.)، به کوشش روشن، تهران، بابک، ۱۳۶۱ش

* '''الطبقات الکبری''': ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق

* '''عیون الاثر''': ابن سید الناس (م.‌۷۳۴‌ق.)، بیروت، مؤسسة عزالدین، ۱۴۰۶‌ق

* '''لسان‌ العرب''': ابن‌ منظور (م.‌۷۱۱‌ق.)، به‌کوشش علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸‌ق

* '''مجمع‌ البیان''': الطبرسی (م.‌۵۴۸‌ق.)، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۶‌ق

* '''معجم البلدان''': الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م

* '''المنمق''': ابن حبیب (م.۲۴۵ق.)، به کوشش احمد فاروق، بیروت، عالم الکتاب، ۱۴۰۵ق