بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:عتبه بوسی.png|بندانگشتی|200x200پیکسل|عتبه بوسی [[محمدتقی بهجت]]، عارف و مرجع تقلید [[شیعه]]، در [[آستان مقدس امام رضا(ع)]].]] | [[پرونده:عتبه بوسی.png|بندانگشتی|200x200پیکسل|عتبه بوسی [[محمدتقی بهجت]]، عارف و مرجع تقلید [[شیعه]]، در [[آستان مقدس امام رضا(ع)]].]] | ||
'''عتبه‌بوسی'''، بوسیدن در و درگاه حرم‌ها هنگام ورود است. برخی از عالمان شیعه آن را یکی از آداب [[زیارت]] شمرده و برخی برای استحباب آن دلیلی نیافته‌اند. با این همه، سجده بر درگاه را، اگر به عنوان شکر الهی باشد جایز دانسته‌اند. | '''عتبه‌بوسی'''، بوسیدن در و درگاه حرم‌ها هنگام ورود است. برخی از عالمان شیعه آن را یکی از آداب [[زیارت]] شمرده و برخی برای استحباب آن دلیلی نیافته‌اند. با این همه، سجده بر درگاه را، اگر به عنوان شکر الهی باشد جایز دانسته‌اند. | ||
== واژه‌شناسی == | |||
«عتبه»، واژه‌ای عربی و به معنای آستان زیرین در است.<ref>کتاب العین، ج۲، ص</ref> | |||
كتاب العين، ج2، ص75. | |||
العَتَبَة: أسكفة الباب. و جعلها إبراهيم ع كناية عن امرأة إسماعيل إذ أمره بإبدال عَتَبَتِهِ. و عَتَبَاتُ الدرجة و ما يشبهها من عَتَبَات الجبال و أشراف الأرض و كل مرقاة من الدرج عَتَبَة، و الجميع العَتَب. و تقول: عَتِّبْ لنا عَتَبَةً، أي: اتخذ عَتَبَاتٍ: أي: مرقيات | |||
فراهيدى، خليل بن احمد، كتاب العين، 9جلد، نشر هجرت - قم، چاپ: دوم، 1409 ه.ق. | |||
جمهرة اللغة ؛ ج1 ؛ ص255 | |||
عَتَبَة الباب: أُسْكُفَّته. و قال قوم: بل العَتَبَة العليا و الأُسْكُفَّة السُّفلى. | |||
ابن دريد، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، 3جلد، دار العلم للملايين - بيروت، چاپ: اول، 1988 م. | |||
تهذيب اللغة ؛ ج2 ؛ ص166 | |||
العَتَبة أُسْكُفّة الباب التي توطأ. | |||
و قال الليث: كل مَرْقاة من الدَرَج عَتَبة. | |||
و كذلك العَتَب في الثنايا الشاقَّة، واحدتها عَتَبة. | |||
و قال ابن شُمَيل: العَتَبة في الباب هي الأعلى. قال: و الخشبة التي فوق الأعلى: | |||
الحاجب قال: و الأُسْكُفّة هي السفلى. | |||
ازهرى، محمد بن احمد، تهذيب اللغة، 15جلد، دار احياء التراث العربي - بيروت، چاپ: اول، 1421 ه.ق. | |||
الصحاح ؛ ج1 ؛ ص177 | |||
العَتَبُ: الدَرَجُ؛ و كلُّ مِرْقَاةٍ منها عَتَبَةٌ؛ و الجمع عَتَبٌ و عَتَبَاتٌ. و العتَبة: أُسْكُفَّةُ الباب | |||
جوهرى، اسماعيل بن حماد، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية، 6جلد، دار العلم للملايين - بيروت، چاپ: اول، 1376 ه.ق. | |||
معجم مقاييس اللغه ؛ ج4 ؛ ص225 | |||
العين و التاء و الباء أصلٌ صحيح، يرجع كله إلى الأمر فيه بعضُ الصُّعوبة من كلامٍ أو غيره. من ذلك العَتَبة، و هى أسكُفَّة الباب، و إنَّما سمِّيت بذلك لارتفاعها عن المكان المطمئنّ السَّهل | |||
ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاييس اللغة، 6جلد، مكتب الاعلام الاسلامي - قم، چاپ: اول، 1404 ه.ق. | |||
مفردات ألفاظ القرآن ؛ ص544 | |||
الْعَتَبُ: كلّ مكان نابٍ بنازله، و منه قيل للمرقاة و لأُسْكُفَّةِ البابِ: عَتَبَةٌ، و كنّي بها عن المرأة | |||
راغب اصفهانى، حسين بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، 1جلد، دار القلم - بيروت، چاپ: اول، 1412 ه.ق. | |||
مفردات الفاظ قرآن ؛ ج2 ؛ ص546 | |||
العَتَبُ هر مكانى كه براى ساكنش و نازلش سخت و مصيبت زا آستانه درب. و همچنين بطور كنايه به زن- عَتَبَة- گفته شده، از حضرت ابراهيم (ع) روايت شده است كه به زن اسماعيل گفت: به همسرت بگو- غَيِّرْ عَتَبَةَ بَابِكَ: آستانه در خانهات را عوض كن (كنايه از همسر است | |||
راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن (راغب اصفهانى)، 4جلد، مرتضوي - تهران، چاپ: دوم، 1374 ه.ش. | |||
مقدمة الأدب ؛ متن ؛ ص25 | |||
أُسْكُفَّةٌ آستانه زيرين عَتَبَةٌ آستانه زبرين 3 آستانه از برين | |||
زمخشرى، محمود بن عمر، مقدمة الأدب، 1جلد، موسسه مطالعات اسلامي دانشگاه تهران - تهران، چاپ: اول، 1386 ه.ش. | |||
شمس العلوم ؛ ج7 ؛ ص4352 | |||
و قد يكنى عن المرأة بعتبة الباب، لأنها موطوءة | |||
حميرى، نشوان بن سعيد، شمس العلوم و دواء كلام العرب من الكلوم، 12جلد، دار الفكر - دمشق، چاپ: اول، 1420 ه.ق. | |||
لسان العرب ؛ ج1 ؛ ص576 | |||
العَتَبَةُ: أُسْكُفَّةُ البابِ التي تُوطأُ؛ و قيل: العَتَبَةُ العُلْيا | |||
ابن منظور، محمد بن مكرم، لسان العرب، 15جلد، دار صادر - بيروت، چاپ: سوم، 1414 ه.ق. | |||
المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير للرافعى ؛ ج2 ؛ ص391 | |||
(الْعَتَبَةُ) الدَّرَجَةُ و الْجَمْعُ (الْعَتَبُ) و تُطْلَقُ (الْعَتَبَةُ) عَلَى أَسْكُفَّةِ الْبَابِ. | |||
فيومى، احمد بن محمد، المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير للرافعى، 2جلد، موسسه دار الهجرة - قم، چاپ: دوم، 1414 ه.ق. | |||
«عتبه»، واژه‌ای عربی و به معنای | |||
در واژه‌نامه‌های فارسی عتبه را آستانه در، آستانه، درگاه و مقبره هر یک از امامان(ع) دانسته‌اند | |||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
عتبه‌بوسی، بوسیدن در و درگاه حرم‌ها هنگام ورود است.<ref name=":0">فرهنگ زیارت، ص۳۴۶.</ref> [[محمدباقر مجلسی]]، سخن [[شهید اول]] را در این مورد، به عنوان یکی از آداب [[زیارت]] آورده، ولی مجلسی، دلیل مستندی برای استحباب عتبه‌بوسی نیافته است. با این همه، وی سجده برای خدا را به عنوان شکر الهی بر این توفیق، جایز دانسته است.<ref>بحارالأنوار، ج٩٧، ص١٣۴ و ١٣۶.</ref> برخی یادآوری کرده‌اند، بوسیدن زمین و درگاه در حرم، نباید به عنوان سجده | عتبه‌بوسی، بوسیدن در و درگاه حرم‌ها هنگام ورود است.<ref name=":0">فرهنگ زیارت، ص۳۴۶.</ref> [[محمدباقر مجلسی]]، سخن [[شهید اول]] را در این مورد، به عنوان یکی از آداب [[زیارت]] آورده، ولی مجلسی، دلیل مستندی برای استحباب عتبه‌بوسی نیافته است. با این همه، وی سجده برای خدا را به عنوان شکر الهی بر این توفیق، جایز دانسته است.<ref>بحارالأنوار، ج٩٧، ص١٣۴ و ١٣۶.</ref> برخی یادآوری کرده‌اند، بوسیدن زمین و درگاه در حرم، نباید به عنوان سجده برای امام(ع) انگاشته شود.<ref name=":0" /> | ||
در برخی سروده‌های عالمانِ عارف، به عتبه‌بوسی اشاره شده است.<ref name=":0" /> | در برخی سروده‌های عالمانِ عارف، به عتبه‌بوسی اشاره شده است.<ref name=":0" /> | ||