حج در ادبیات: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
سروده‌هایی که در زبان فارسي به موضوع حج و حرمين پرداخته‌اند گستره بسيار وسيعي دارند. برخی، به طور کلی، زمينه طرح مفاهيم مربوط به حج و حرمين را در شعر فارسي، به سه دسته تقسيم کرده‌اند؛‌ نخست، سروده‌هایی که موضوعشان حج و حرمین است؛ دوم، سروده‌هایی که در آن از واژگان حج و حرمین، تنها در کاربردهای شاعرانه بهره برده‌اند و سوم، سوگندنامه‌ها.   
سروده‌هایی که در زبان فارسي به موضوع حج و حرمين پرداخته‌اند گستره بسيار وسيعي دارند. برخی، به طور کلی، زمينه طرح مفاهيم مربوط به حج و حرمين را در شعر فارسي، به سه دسته تقسيم کرده‌اند؛‌ نخست، سروده‌هایی که موضوعشان حج و حرمین است؛ دوم، سروده‌هایی که در آن از واژگان حج و حرمین، تنها در کاربردهای شاعرانه بهره برده‌اند و سوم، سوگندنامه‌ها.   


===شعرها با درونمایه حج و حرمين===
===شعرها با موضوع حج و حرمين===
در بسياري از سروده‌های فارسي، خودِ حج و حرمين، موضوع سخن‌سرايي شاعر است. موضوعات این دسته از سروده‌ها عبارت‌اند از:  
در بسياري از سروده‌های فارسي، خودِ حج و حرمين، موضوع سرایندگی شاعر است. موضوعات این دسته از سروده‌ها عبارت‌اند از:  


* '''بزرگداشت حج و حرمین''':
*'''بزرگداشت حج و حرمین''':


برخی از شعرهای فارسی، در مدح و بزرگداشت حج يا مکه، مدينه و کعبه سروده شده است. شعرهايي که به بزرگداشت حرمين پرداخته‌اند، نمونه‌هاي فراواني در شعر فارسي دارند. یکی از مهم‌ترين نمونه‌هاي آن، قصیده‌های بسیاری در ديوان افضل‌الدين بديل خاقاني است.<ref>. ديوان خاقاني، ص88، 95-215، 368</ref>  خاقاني خود دو بار به حج رفت و گفته شده که در يکي از اين سفرها يکي از قصايدش در مدح کعبه با مطلع   
این شعرها، در مدح و بزرگداشت حج يا مکه، مدينه و کعبه سروده شده است. در این میان، شعرهايي که به بزرگداشت حرمين پرداخته‌اند، نمونه‌هاي فراواني در شعر فارسي دارند. یکی از مهم‌ترين نمونه‌هاي آن، برخی از قصیده‌های ديوان افضل‌الدين بديل خاقاني است.<ref>. ديوان خاقاني، ص88، 95-215، 368</ref>  خاقاني، دو بار به حج رفته است؛ گفته شده در يکي از سفرهایش يکي از قصايدش را در مدح کعبه{{یادداشت|با مطلع «صبح حمايل فلکت آهيخت خنجرش/کآميخت کوه اديم شد از خنجر زرش»}} با طلا نوشته و بر ديوار کعبه آویزان کردند.<ref>. تاريخ ادبيات ايران از دوران باستان، ص287؛ ديوان خاقاني، ص17، «مقدمه»</ref>  


صبح حمايل فلکت آهيخت خنجرش
* '''شرح سفر شاعر به حج:'''


کآميخت کوه اديم شد از خنجر زرش
را با زر نگاشتند و بر ديوار کعبه آويختند..<ref>. تاريخ ادبيات ايران از دوران باستان، ص287؛ ديوان خاقاني، ص17، «مقدمه»</ref> 
<br />
====حج‌نامه‌های منظوم که شرح سفر شاعر به حج است====
و يا حج‌نامه‌هاي منظومي است که هسته‌ اصلي آن‌ها معمولا شرح سفر شاعر به حج است.   
و يا حج‌نامه‌هاي منظومي است که هسته‌ اصلي آن‌ها معمولا شرح سفر شاعر به حج است.   


۱۵٬۶۱۴

ویرایش