بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
چاه اَنَس بن مالک | '''چاه اَنَس بن مالک'''، یکی از چاه‌های قدیمی [[مدینه]] است، که در شرق [[مسجد النبی(ص)]] قرار داشته است. | ||
== مکان == | |||
چاه انس در شرق مسجدالنبی، در مجاورت محله بنی جُدیله<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و در خانه انس بن مالک* خادمِ پیامبر از بنی‌عُدی بن نَجّار خزرج قرار داشت و در جاهلیت آن را با نام برود می‌شناختند.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> این چاه که از املاک پدر انس بود، در منابع متقدم با نام انس<ref>تاریخ المدینه المنوره، ج1، ص160؛ المعالم الاثیره ص41.</ref> و گاه با نام پدرش مالک<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص503.</ref> معروف بوده و در قرون متأخر از آن با نام‌هایی چون حَضارم<ref>مراة الحرمین، ج1، ص428.</ref> و رباطیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> یا زناطیه<ref>سفرنامه‌های خطی فارسی، ج1، ص312.</ref> یاد شده است. | چاه انس در شرق مسجدالنبی، در مجاورت محله بنی جُدیله<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و در خانه انس بن مالک* خادمِ پیامبر از بنی‌عُدی بن نَجّار خزرج قرار داشت و در جاهلیت آن را با نام برود می‌شناختند.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> این چاه که از املاک پدر انس بود، در منابع متقدم با نام انس<ref>تاریخ المدینه المنوره، ج1، ص160؛ المعالم الاثیره ص41.</ref> و گاه با نام پدرش مالک<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص503.</ref> معروف بوده و در قرون متأخر از آن با نام‌هایی چون حَضارم<ref>مراة الحرمین، ج1، ص428.</ref> و رباطیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> یا زناطیه<ref>سفرنامه‌های خطی فارسی، ج1، ص312.</ref> یاد شده است. | ||
چاه انس با آب شیرین و گوارای خود مورد استفاده مردم مدینه در زمان سختی و قحطی بود.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> گزارش‌هایی از نوشیدن آب این چاه توسط پیامبر(ص) حکایت دارند. به روایتی با ورود پیامبر به مدینه و سکونت در خانه ابوایوب انصاری، ابوایوب برای آن حضرت از آب گوارای چاه انس آورد.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص504.</ref> در گزارشی دیگر به نقل از انس پیامبر(ص) در میهمانی خانه وی، مقداری از آب چاه در شیر ریخت و نوشید.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص125؛ سبل الهدی، ج7، ص223.</ref> در روایتی از انس که در منابع متقدم از آن یادی نشده، وی شیرینی آب این چاه را به معجزه پیامبر دانسته است.<ref>دلائل النبوه، ج1، ص162.</ref> | == نوشیدن پیامبر(ص) از آن == | ||
چاه انس با آب شیرین و گوارای خود مورد استفاده مردم مدینه در زمان سختی و قحطی بود.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> گزارش‌هایی از نوشیدن آب این چاه توسط پیامبر(ص) حکایت دارند. به روایتی با ورود پیامبر به مدینه و سکونت در خانه ابوایوب انصاری، ابوایوب برای آن حضرت از آب گوارای چاه انس آورد.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص504.</ref> در گزارشی دیگر به نقل از انس پیامبر(ص) در میهمانی خانه وی، مقداری از آب چاه در شیر ریخت و نوشید.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص125؛ سبل الهدی، ج7، ص223.</ref> در روایتی از انس که در منابع متقدم از آن یادی نشده، وی شیرینی آب این چاه را به معجزه پیامبر دانسته است.<ref>دلائل النبوه، ج1، ص162.</ref> | |||
== پیشینه == | |||
سمهودی (-۹۲۲ق) از موقوفه بودن این چاه برای کاروانسرایی در شمال باغ رومیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و خیاری (-۱۹۶۰م) از وجود این چاه در زمان خود در داخل بنایی زیبا سخن گفته است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص270.</ref> ایوب صبری پاشا (-۱۳۰۷ق)<ref>موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص776.</ref> و پس از وی رفعت پاشا (-۱۳۵۳ق)<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص428.</ref> در بیان موقعیت مکانی این چاه آن را نزدیک بارگاه منسوب به عبدالله پدر پیامبر(ص) دانسته‌اند. | سمهودی (-۹۲۲ق) از موقوفه بودن این چاه برای کاروانسرایی در شمال باغ رومیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و خیاری (-۱۹۶۰م) از وجود این چاه در زمان خود در داخل بنایی زیبا سخن گفته است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص270.</ref> ایوب صبری پاشا (-۱۳۰۷ق)<ref>موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص776.</ref> و پس از وی رفعت پاشا (-۱۳۵۳ق)<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص428.</ref> در بیان موقعیت مکانی این چاه آن را نزدیک بارگاه منسوب به عبدالله پدر پیامبر(ص) دانسته‌اند. | ||
== امروزه == | |||
چاه انس تا سال ۱۳۵۳ق. در میان باغی از موقوفات اشراف علوی موجود بود اما با توسعه مسجد و گسترش شهر از بین رفت.<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص315.</ref> | چاه انس تا سال ۱۳۵۳ق. در میان باغی از موقوفات اشراف علوی موجود بود اما با توسعه مسجد و گسترش شهر از بین رفت.<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص315.</ref> | ||