←مجموعه نخست
(←واژه) |
|||
خط ۵: | خط ۵: | ||
==درگیریها== | ==درگیریها== | ||
جنگهای فجار، بر پایه آنچه در بیشتر منابع آمده | جنگهای فجار، بر پایه آنچه در بیشتر منابع آمده است، به دو مجموعه حادثه، در اطراف [[مکه]] میان قبیلههای [[بنیکنانه|کنانه]] و قیس عیلان<ref group="یادداشت">که اکثر حاضران عکاظ را به تناسب نزدیکی محل سکونت خود تشکیل میدانند.</ref> گفته میشود، که در ماههای حرام رخ داده است.<ref name=":0">الاغانی، ج22، ص307؛ المفصل، ج10، ص52؛ حروب الفجار، ص135.</ref> در کنار این دو مجموعه، گاهی به جنگهایی که در [[یثرب]]، در این ماهها رخ داده نیز، «فجار انصار» گفته میشود.<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص37؛ الکامل، ج1، ص380.</ref> | ||
===مجموعه نخست=== | ===مجموعه نخست=== | ||
مجموعه نخست، سه درگیری و نزاع دسته جمعی میان افراد دو قبیله است که نمیتوان آن را به معنای واقعی جنگ دانست. این درگیریها که با دلایلی ساده و سطحی رخ داد، با مصالحه و عقبنشینی دو طرف یا پذیرش خونبهای آسیب دیدگان پایان یافت.<ref name=":0" /> شرح مجموعه نخست چنین است: | مجموعه نخست، سه درگیری و نزاع دسته جمعی میان افراد دو قبیله است که نمیتوان آن را به معنای واقعی جنگ دانست. این درگیریها که با دلایلی ساده و سطحی رخ داد، با مصالحه و عقبنشینی دو طرف یا پذیرش خونبهای آسیب دیدگان پایان یافت.<ref name=":0" /> شرح مجموعه نخست چنین است: | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
===مجموعه دوم=== | ===مجموعه دوم=== | ||
فجار | فجار چهارم، خود مجموعهای است شامل پنج درگیری به نامهای نَخله، شَمطه، عَبلاء، عُکاظ و الحُریره که در پنج مرحله، در چهار سال پیاپی رخ داد. آغاز این نبردها، در سال ۵۸۴م. بیست سال پس از عام الفیل و ۱۲ سال پس از وفات عبدالمطلب بود. این جنگها با مصالحه دو طرف، در سال ۵۸۹م. پایان یافت.<ref>حروب الفجار، ص136.</ref> فجار چهارم، که به فجار البَرّاض شهرت یافت، هرسال تا پنج سال، در سالگرد نبرد قبلی، در ایام بازار عکاظ، از ذی قعده تا محرم<ref>الاغانی، ج22، ص309.</ref> تکرار میشد. | ||
به باور برخی از پژوهشگران، علت طولانی شدن این درگیریها رقابت بر سر راههای تجاری مشترک میان قبیلههای هوازن و مکیان بود.<ref group="یادداشت">پس از تلاشهای هاشم بن عبدمناف برای تنظیم سفرهای زمستانی و تابستانی مکیان و ایجاد یک پل اقتصادی مستمر میان جنوب و شمال مکه، این شهر موقعیت تجاری و اقتصادی ویژهای در میان شبه جزیره یافت و موقعیت مذهبی آن تقویت شد.</ref> بر پایه این تحلیل، تلاش قبایل هوازن برای دستیابی به مکه به عنوان یک مرکز اقتدار، به بهانه خونخواهی و تعصب قبیلگی، باعث طولانی شدن این درگیریها شد.<ref>حروب الفجار، ص136-138.</ref> | |||
نخستین درگیری میان قبایل قریش و [[بنیکنانه|کنانه]] از یک طرف و قبیله هوازن و برخی از هم پیمانانش از طرف دیگر، رخ داد.<ref>العقد الفرید، ج6، ص103؛ ایام العرب قبل الاسلام، ج2، ص506؛ سالنامه المورد، ش5، ص42، «ایام العرب فی الجاهلیة و قیمتها التاریخیه»؛ حروب الفجار، ص136.</ref> | |||
<br /> | |||
====جنگ یوم نخله==== | ====جنگ یوم نخله==== |