بقعه پیر اولیا: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۶۴۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۳ مهٔ ۲۰۲۰
خط ۲۶: خط ۲۶:


==بنا==
==بنا==
تاریخ ساخت بنا روشن نیست؛ ولی ظاهر آن نشان می‌دهد که آرامگاه طی زمان‌های مختلف تغییرات زیادی کرده است.  
این آرامگاه، از یک [[صحن]]، سردرِ ورودی به شکل طاق، یک اتاق مربع‌شکل که روی آن [[گنبد]] قرار دارد و یک فضای طاق‌دار به جای [[شبستان]] تشکیل شده است.


پوشش گنبدی اتاق، پس از تبدیل فضای چهار گوش به هشت ضلعی، و با استفاده از فیلپوش‌هایی به دایره تبدیل شده است تا گنبد بنا بر آن استوار شود. چهار نورگیر که به‌صورت یک در میان در فضای هشت‌گوش گنبد تعبیه شده‌اند، نور مورد نیاز فضای داخلی اتاق را تأمین می‌کنند.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۹.</ref> نمای داخلی آرامگاه ساده و قبر نیز ساده و بدون سنگ‌نوشته است. بر فراز بقعه، گنبد زنگوله‌ای شکلی به ارتفاع سه متر قرار دارد.<ref name=":1">ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۰.</ref>


از مدارک تاریخی موجود در این آرمگاه، لوح سنگی است که تاریخ بازسازی گنبد را مقارن با اواخر دوره [[صفویه]] نشان می‌دهد.


تاریخ ساخت بنا روشن نیست. اما ظاهر آن نشان می‌دهد که آرامگاه طی زمان‌های مختلف دچار تغییرات گسترده شده است.
از مدارک تاریخی موجود در این آرمگاه، لوح سنگی است که تاریخ بازسازی گنبد را مقارن با اواخر دوره صفویه نشان می‌دهد. این سنگ که سابق، بر پیشانی ورودی اتاق مقبره نصب بود، امروزه بر دیوار فضای طاق‌دار داخل مقبره به یادگار مانده است. بر روی این سنگ در یازده سطر به شیوه نظم، اشعاری در خصوص تعمیر گنبد آمده است.<ref group="یادداشت">شد بنا از قلوب خیر اثر/ صورت ظاهرش چو فَته ماه</ref><ref name=":1" />
 
 
این آرامگاه درون حصاری محصور و یک [[صحن]] واقع شده است و سردرِ ورودی آن به شکل طاق، در قسمت شرق قرار دارد. پس از عبور از یک راهروی کوچک، به درِ ورودی اتاق مقبره می‌رسیم که از نوع آهنی است و جایگزین درِ قدیمی شده و بر پیشانی درِ ورودی، [[بسمله]] به زیبایی با خط نستعلیق نوشته شده است.
 
نمای داخلی مقبره از دو بخش، اتاق مربع‌شکل [[گنبد]]<nowiki/>دار و فضای طاق‌دار به‌جای [[شبستان]] تشکیل شده است. پوشش گنبدی اتاق، پس از تبدیل فضای چهار گوش به هشت ضلعی، و با استفاده از فیلپوش‌هایی به دایره تبدیل شده است تا گنبد بنا را بر آن استوار سازند. بر سطوح دیوار اتاق، طاق‌نماهای بزرگی که به‌صورت قرینه قرار گرفته‌اند، به چشم می‌خورد. چهار نورگیر که به‌صورت یک در میان در فضای هشت‌گوش گنبد تعبیه شده‌اند، نور مورد نیاز فضای داخلی اتاق را تأمین می‌کنند.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۹.</ref>
 
سقف بخش دوم فضای داخلی مقبره که پس از اتاق گنبددار قرار گرفته، به کمک دو طاق مسقف شده است. نمای داخلی آرامگاه ساده و بدون آرایش می‌باشد و قبر متوفی نیز ساده و بدون سنگ نوشته است. نمای بیرونی آرامگاه نیز در گذشته به کمک گچ یک‌پارچه سفیدکاری بوده. اما امروزه به دلیل نوسازی از شکل قدیمی خود خارج شده است. بر فراز بقعه، گنبد زنگوله‌ای شکلی به ارتفاع سه متر خودنمایی می‌کند که فاقد تزیینات خاصی است.
 
از مدارک تاریخی موجود در این آرمگاه، لوح سنگی است که تاریخ تعمیر گنبد پیر اولیاء را مقارن با اواخر دوره صفویه نشان می‌دهد. این سنگ که سابق، بر پیشانی ورودی اتاق مقبره نصب بود، امروزه بر دیوار فضای طاق‌دار داخل مقبره به یادگار مانده است. بر روی این سنگ در یازده سطر به شیوه نظم، اشعاری در خصوص تعمیر گنبد آمده است:
 
شد بنا از قلوب خیر اثر<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۰.</ref> صورت ظاهرش چو فَته ماه


آغاز و انجام ابیات و نیز میانه دو مصرع با نقوش رنگ‌آمیزی شده مزین گشته است. مصرع دوم آخرین بیت در برگیرنده تاریخ است که در قالب حروف ابجد آمده، و تاریخ  ۱۱۰۴ق. را نشان می‌دهد.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۱.</ref>
آغاز و انجام ابیات و نیز میانه دو مصرع با نقوش رنگ‌آمیزی شده مزین گشته است. مصرع دوم آخرین بیت در برگیرنده تاریخ است که در قالب حروف ابجد آمده، و تاریخ  ۱۱۰۴ق. را نشان می‌دهد.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۱.</ref>
۱۵٬۶۱۴

ویرایش