بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''حِزام''' یا '''طِراز''' یا '''مِنطقه'''، به کمربند و نوار دور [[پرده کعبه]] گفته می‌شود. حزام از پارچه ابریشمی سیاه تولید شده و دارای نقوش و آیات [[قرآن|قرآنی]] به خط ثلث مرکب است. | '''حِزام''' یا '''طِراز''' یا '''مِنطقه'''، به کمربند و نوار دور [[پرده کعبه]] گفته می‌شود. حزام از پارچه ابریشمی به رنگ سیاه تولید شده و دارای نقوش و آیات [[قرآن|قرآنی]] به خط ثلث مرکب است که با نخ‌های نقره‌ای زراندود گلدوزی شده است. | ||
نوشته‌های کنونی حزام، آیه‌هایی از قرآن با درون‌مایه کعبه و حج است و کاتب آن عبدالرحیم امین بخاری از کتابان دوره عبدالعزیز آل سعود (حک: 1319-1373ق) است. | نوشته‌های کنونی حزام، آیه‌هایی از قرآن با درون‌مایه کعبه و حج است و کاتب آن عبدالرحیم امین بخاری از کتابان دوره عبدالعزیز آل سعود (حک: 1319-1373ق) است. | ||
نخستین گزارش از وجود حزام به سده سوم قمری برگشته که در آغاز به شکل حلقه‌هایی بوده و در طول تاریخ به شکل کنونی درآمده است. حزام در سده هشتم سفید، نزدیک به سال ۸۰۰ق. زرد و دویست سال بعد از آن، به رنگ طلایی بوده است. آخرین تغییرات در نوشته‌های روی حزام به سال ۱۳۸۴ق. برمی‌گردد. | |||
==نام== | ==نام== | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۱: | ||
قدیمی‌ترین گزارش از وجود حزام، به دوره متوکل [[بنی‌عباس|عباسی]] (حک:۲۳۲–۲۴۷ق) و به نصب کمربندی نقره‌ای به پهنای دو سوم ذراع در سال ۲۴۱ق. برمی‌گردد.<ref>. نک: مرآة الحرمین، ج1، ص277.</ref> در سده چهارم<ref>. سفرنامه ناصر خسرو، ص130-131.</ref> و ششم قمری<ref>. رحله ابن جبیر، ج1، ص141.</ref> از حلقه‌های منقوشی در [[پرده کعبه]] یاد شده است. به گمان برخی، این حلقه‌ها شکل آغازین حزام بوده است.<ref>. تاریخ الکعبة المعظمه، ص262-263؛ نیز نک: کعبه و جامه آن، ص144.</ref> | قدیمی‌ترین گزارش از وجود حزام، به دوره متوکل [[بنی‌عباس|عباسی]] (حک:۲۳۲–۲۴۷ق) و به نصب کمربندی نقره‌ای به پهنای دو سوم ذراع در سال ۲۴۱ق. برمی‌گردد.<ref>. نک: مرآة الحرمین، ج1، ص277.</ref> در سده چهارم<ref>. سفرنامه ناصر خسرو، ص130-131.</ref> و ششم قمری<ref>. رحله ابن جبیر، ج1، ص141.</ref> از حلقه‌های منقوشی در [[پرده کعبه]] یاد شده است. به گمان برخی، این حلقه‌ها شکل آغازین حزام بوده است.<ref>. تاریخ الکعبة المعظمه، ص262-263؛ نیز نک: کعبه و جامه آن، ص144.</ref> | ||
در سده هشتم<ref>. رحله ابن بطوطه، ص410.</ref> | در سده هشتم<ref>. رحله ابن بطوطه، ص410.</ref> کمربندی سفید برای پرده کعبه گزارش شده که نزدیک به سال ۸۰۰ق. به رنگ زرد<ref>. صبح الاعشی، ج4، ص287؛ شفاء الغرام، ج1، ص169؛ قس: افادة الانام، ج1، ص449.</ref> و نزدیک به دویست سال بعد به رنگ طلایی تبدیل شد.<ref>. افادة الانام، ج1، ص449؛ تحصیل المرام، ج1، ص155.</ref> در اوایل سده نهم قمری، از درج آیاتی از قرآن روی کمربند گزارش شده است.<ref>. تاریخ مکة المشرفه، ج1، ص121؛ نک: التاریخ القویم، ج4، ص10.</ref> | ||
میان سال‌های ۱۲۸۴ تا اوایل سده ۱۴ق، حزام دارای هشت قطعه بوده و میان هر دو قطعه دایره‌هایی نصب می‌شد.<ref>. مرآة الحرمین، ج1، ص284، تصویر شماره 110؛ کعبه و جامه آن، ص209-210؛ میقات حج، ش35، ص137-138، «جامه مصری در دوران جدید».</ref> در سال ۱۳۴۶ق. برای نخستین بار حزام در [[مکه]] تولید شد و دایره‌ها از میان حزام حذف شد.<ref>. فرهنگ‌نامه حج، ص786.</ref> | میان سال‌های ۱۲۸۴ تا اوایل سده ۱۴ق، حزام دارای هشت قطعه بوده و میان هر دو قطعه دایره‌هایی نصب می‌شد.<ref>. مرآة الحرمین، ج1، ص284، تصویر شماره 110؛ کعبه و جامه آن، ص209-210؛ میقات حج، ش35، ص137-138، «جامه مصری در دوران جدید».</ref> در سال ۱۳۴۶ق. برای نخستین بار حزام در [[مکه]] تولید شد و دایره‌ها از میان حزام حذف شد.<ref>. فرهنگ‌نامه حج، ص786.</ref> | ||