←حلق يا تقصير
خط ۹: | خط ۹: | ||
==رمى جمره عقبه== | ==رمى جمره عقبه== | ||
{{اصلی|رمی}} | {{اصلی|رمی}} | ||
نخستین عمل واجب در روز [[عید قربان]]، رمی جمره عقبه است. در آخر [[منا]]، [[جمرات|سه جمره]] وجود دارد که سومین آن، جمره عقبه نام دارد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۶.</ref> واجبات رمی چنین است: | نخستین عمل واجب در روز [[عید قربان]]، رمی جمره عقبه است. در آخر [[منا]]، [[جمرات|سه جمره]] وجود دارد که سومین آن، جمره عقبه نام دارد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۶.</ref> برخی از احکام و واجبات رمی چنین است: | ||
نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد. | * نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد. | ||
* هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مىشود. | |||
* سنگها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمىكند. | |||
* سنگ به جمره بخورد. | |||
* با پرتاب به جمره بخورد، پس اگر با برخورد به جايى يا با برخورد سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست. | |||
* به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مىشود.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref> | |||
مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که میاندازد تکبیر بگوید و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> | |||
مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که میاندازد تکبیر بگوید و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> | |||
==قربانى== | ==قربانى== | ||
خط ۳۴: | خط ۲۹: | ||
==حلق يا تقصير== | ==حلق يا تقصير== | ||
{{اصلی|حلق}}«حلق» بهمعناى تراشيدن موهاى سر و «تقصير» بهمعناى كوتاه كردن قدرى از مو و ناخن بوده و آخرین عمل از اعمال منا است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۱.</ref> زمان این عمل، از طلوع تا غروب آفتاب روز عید قربان و مکان آن، منا است. كسى كه نمىتواند براى حلق يا تقصير به منا برود، هرجا كه هست حلق يا تقصير مىكند و موى خود را به منا مىفرستد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۲.</ref> | |||
بر زنان و کسانی که موی سر ندارند، واجب است تقصیر کنند<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۷۱ و ۷۲.</ref> و بر برخی از حاجیان واجب است حلق انجام دهند، که عبارتند از: | |||
* كسى كه سال اول حج او باشد، چه واجب، چه مستحب، چه حج را براى خودش انجام دهد يا به [[نیابت]] از ديگرى؛ (به فتواى برخى از فقیهان، چنين فردى نيز مىتواند تقصير كند ولى حلق افضل است.) | |||
* كسى كه موى خود را بهمنظورى چسبانده باشد؛ | |||
* كسى كه موى سر را جمع كرده و به هم پيچيده و گره زده و بافته باشد.<ref name=":2" /> | |||
مستحب است در تراشیدن سر، ابتدا از سمت راست جلوی سر شروع کند<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۳.</ref> و هنگام حلق یا تقصیر دعای «اَللَّهُمَّ أَعْطِنِي بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ»<ref group="یادداشت">خدايا با هر تار مويى، روز قيامت پرتوى بر من بيافكن. (گزیده تهذیب؛ ج۳، ص۴۹.)</ref> را بخواند.<ref>[https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/89967 تهذیب الاحکام، ج۵، ص۲۴۴].</ref> | |||
==بیتوته== | ==بیتوته== | ||
{{اصلی|بیتوته}}بيتوته بهمعناى «شب را در جايى گذراندن» است. بر حجگزاران واجب است شبهای یازدهم و دوازدهم ذیالحجه را از غروب آفتاب تا نیمهشب با قصد قربت در [[منا]] باشند. از این رو، کسانی که به [[مکه]] رفتهاند باید پیش از غروب به منا برگردند. به فتواى برخى از فقیهان شیعه، حاجیان مىتوانند نيمه اول يا نيمه دوم شب را در منا بيتوته كنند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۴ و ۷۵.</ref> | |||
مکان بیتوته، [[منا]] است. محدوده منا با تابلوهای آبیرنگ مشخص شده که روی بخش بیرونی آنها نوشته شده «بدایة منا» (آغاز منا) و روی بخش درونی آن نوشته شده «نهایة منا» (پایان منا).<ref name=":3">درسنامه مناسک حج، ص۷۵.</ref> | |||
كسانى كه در مكه، تمام شب را تا صبح به عبادت خدا مشغول باشند و كار ديگرى بهجز كارهاى ضرورى نكنند، بیتوته بر آنها واجب نیست. بیماران، پرستارانِ آنها و کسانی که ماندن در منا برایشان مشقت دارد نیز میتوانند بیتوته را ترک کنند.<ref name=":3" /> | |||
==رمی جمرات== | ==رمی جمرات== | ||
{{اصلی|رمی}} | |||
رمى [[جمرات]] به معنای سنگ زدن به جمرات، یکی دیگر از اعمال واجب حج است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۶.</ref> در آخر منا سه جمره وجود دارد كه اولى «جمره اولى»، دومى «جمره وسطى» و سومى «جمره كُبرى يا عقبه» نام دارد.<ref name=":0" /> | |||
برخی از احکام و واجبات رمی چنین است: | |||
* نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد. | |||
* هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مىشود. | |||
* سنگها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمىكند. | |||
* سنگ به جمره بخورد. | |||
* با پرتاب به جمره بخورد، پس اگر با برخورد به جايى يا با برخورد سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست. | |||
* به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مىشود.<ref name=":0" /> | |||
مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که میاندازد تکبیر بگوید. مستحب است جمره اولی و وسطی را رو به قبله و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1" /> | |||
== كوچ از منا == | |||
حجگزاران مىتوانند در روز دوازدهم ذىالحجه، بعد از ظهر شرعى، از [[منا]] خارج شوند؛ ولى اگر کسی آن روز از منا نرود تا آفتاب غروب كند، بايد شب سيزدهم را نيز در آنجا [[بيتوته]] كند و روز سيزدهم نيز [[جمرات]] را [[رمى]] كند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۸.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۴۴: | خط ۶۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
'''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، بیتا. | |||
'''گزیده تهذیب'''، محمد بن حسن طوسی، تهران، کوير، بیتا. |