بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
درباره چیستی شعائر الهی در این آیه دو وجه بیان شده؛ یکی این که خود صفا و مروه جزء شعائر است، دوم این که صفا و مروه محل شعائر است.<ref>مجمع البیان، ج١، ص٢۴٠؛ تفسیرکبیر، ج۴، ص١٧٧.</ref> به باور برخی، معنای اول با ظاهر آیه سازش بیشتری دارد؛ زیرا نیازی به تقدیر ندارد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۹۵.</ref> | درباره چیستی شعائر الهی در این آیه دو وجه بیان شده؛ یکی این که خود صفا و مروه جزء شعائر است، دوم این که صفا و مروه محل شعائر است.<ref>مجمع البیان، ج١، ص٢۴٠؛ تفسیرکبیر، ج۴، ص١٧٧.</ref> به باور برخی، معنای اول با ظاهر آیه سازش بیشتری دارد؛ زیرا نیازی به تقدیر ندارد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۹۵.</ref> | ||
بر اساس برخی تفاسیر، بنا بر معنای اول، شعائر الله علامتهایی است که خاطرهای از خاطرات مقدس را یادآوری میکند. حضور و عبادت در صفا و مروه یادآور حوادثی مانند امتحان [[حضرت ابراهیم(ع)|ابراهیم]]، تشنگی [[حضرت اسماعیل(ع)|اسماعیل]] و یافتن آب،<ref>تفسیر نمونه، ج١، ص ۵۴١.</ref> و نیز خاطره هبوط [[حضرت آدم(ع)]] به زمین<ref group="یادداشت">بر پایه روایتی از امام صادق (ع)، حضرت آدم بر کوه صفا و حوا بر کوه مروه هبوط کردند. (مجمع البیان، ج١، ص٢۴٠.)</ref> است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۹۶.</ref> بنا بر معنای دوم، خدا صفا و مروه را برای عبادت بندگان قرار داده است، تا به وسیله بهجا آوردن اعمال به عبادت خدا بپردازند.<ref>جامع البیان، ج٢، ص۶١. الجامع لأحکام القرآن، ج٢، ص١٨٠.</ref> | بر اساس برخی تفاسیر، بنا بر معنای اول، شعائر الله علامتهایی است که خاطرهای از خاطرات مقدس را یادآوری میکند. حضور و عبادت در صفا و مروه یادآور حوادثی مانند امتحان [[حضرت ابراهیم(ع)|ابراهیم]]، تشنگی [[حضرت اسماعیل(ع)|اسماعیل]] و یافتن آب،<ref>تفسیر نمونه، ج١، ص ۵۴١.</ref> و نیز خاطره هبوط [[حضرت آدم(ع)]] به زمین<ref group="یادداشت">بر پایه روایتی از امام صادق(ع)، حضرت آدم بر کوه صفا و حوا بر کوه مروه هبوط کردند. (مجمع البیان، ج١، ص٢۴٠.)</ref> است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۹۶.</ref> بنا بر معنای دوم، خدا صفا و مروه را برای عبادت بندگان قرار داده است، تا به وسیله بهجا آوردن اعمال به عبادت خدا بپردازند.<ref>جامع البیان، ج٢، ص۶١. الجامع لأحکام القرآن، ج٢، ص١٨٠.</ref> | ||
به باور [[علامه طباطبایی]]، مفسر [[شیعه]]، منظور از نشانه و شعائر بودن صفا و مروه، نشانه تکوینی نیست، بلکه علامتی تشریعی است که خدا در مقام تشریع عمل سعی، آن را قرار داده است.<ref>المیزان، ج١، ص ٣٨۵.</ref> | به باور [[علامه طباطبایی]]، مفسر [[شیعه]]، منظور از نشانه و شعائر بودن صفا و مروه، نشانه تکوینی نیست، بلکه علامتی تشریعی است که خدا در مقام تشریع عمل سعی، آن را قرار داده است.<ref>المیزان، ج١، ص ٣٨۵.</ref> | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
در عبارت {{آیه|فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِمٰا}} از آیه ۱۵۷ سوره بقره، به تشریع عمل [[سعی]] در حج و عمره پرداخته شده است. | در عبارت {{آیه|فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِمٰا}} از آیه ۱۵۷ سوره بقره، به تشریع عمل [[سعی]] در حج و عمره پرداخته شده است. | ||
درباره اینکه تعبیر {{آیه|فَلاٰ جُنٰاح}} بیانگر وجوب است یا استحباب اختلاف نظر وجود دارد. علامه طباطبایی، مفسر شیعه، معتقد است آیه در صدد تشریع اصلِ سعی بوده و مفید معنای استحباب نیست.<ref>تفسیر المیزان، ج١، ص ٣٨۶.</ref> ولی به باور برخی، اصل تشریع سعی، با استحباب آن نیز سازش دارد. به اعتقاد وی، آیه متکفل تشریع اصل سعی و بیان جواز مطلق آن است، و وجوب آن را باید از قرائن درون آیه، مانند شأن نزول، و از قرینههای بیرون آیه، مانند روایات به دست آورد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۹۷.</ref> مانند روایتی از امام صادق (ع) که سعی میان صفا و مروه را فریضه (واجب) دانسته است.<ref>وسائل الشیع، ج٩، ص۵١١، باب١ از ابواب سعی، ح١. و تمام احادیث این باب به استثنای ح٧ و ١٠. و برخی از احادیث بابهای دیگر.</ref> | درباره اینکه تعبیر {{آیه|فَلاٰ جُنٰاح}} بیانگر وجوب است یا استحباب اختلاف نظر وجود دارد. علامه طباطبایی، مفسر شیعه، معتقد است آیه در صدد تشریع اصلِ سعی بوده و مفید معنای استحباب نیست.<ref>تفسیر المیزان، ج١، ص ٣٨۶.</ref> ولی به باور برخی، اصل تشریع سعی، با استحباب آن نیز سازش دارد. به اعتقاد وی، آیه متکفل تشریع اصل سعی و بیان جواز مطلق آن است، و وجوب آن را باید از قرائن درون آیه، مانند شأن نزول، و از قرینههای بیرون آیه، مانند روایات به دست آورد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۹۷.</ref> مانند روایتی از امام صادق(ع) که سعی میان صفا و مروه را فریضه (واجب) دانسته است.<ref>وسائل الشیع، ج٩، ص۵١١، باب١ از ابواب سعی، ح١. و تمام احادیث این باب به استثنای ح٧ و ١٠. و برخی از احادیث بابهای دیگر.</ref> | ||
=== تطوع در اعمال === | === تطوع در اعمال === | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
== شأن نزول == | == شأن نزول == | ||
بر اساس روایتی از امام صادق (ع)، مسلمانان پنداشتند صفا و مروه از بدعتهای جاهلیت است؛ بنابراین، این آیه نازل شد.<ref>مجمع البیان، ج١، ص٢۴٠.</ref> بر پایه روایتی دیگر، پس از امر به طواف خانه خدا، برخی به دلیل نیامدن دستوری درباره سعی، این عمل را دارای اشکال میدانستند؛ تا اینکه این آیه نازل شد.<ref>الجامع لاحکام القرآن، ج٢، ص١٨٣. وسائل الشیعه، ج٩، ص۵١١.</ref> | بر اساس روایتی از امام صادق(ع)، مسلمانان پنداشتند صفا و مروه از بدعتهای جاهلیت است؛ بنابراین، این آیه نازل شد.<ref>مجمع البیان، ج١، ص٢۴٠.</ref> بر پایه روایتی دیگر، پس از امر به طواف خانه خدا، برخی به دلیل نیامدن دستوری درباره سعی، این عمل را دارای اشکال میدانستند؛ تا اینکه این آیه نازل شد.<ref>الجامع لاحکام القرآن، ج٢، ص١٨٣. وسائل الشیعه، ج٩، ص۵١١.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
'''المصباح المنیر'''، احمد بن محمد فیومی، قم، دارالهجرة، دوم، ۱۴۱۴ق. | '''المصباح المنیر'''، احمد بن محمد فیومی، قم، دارالهجرة، دوم، ۱۴۱۴ق. | ||
[[Category:آیه های مربوط به حج]] | |||
[[رده:آیه های مربوط به حج]] | [[رده:آیه های مربوط به حج]] |