←قاصدين بيت‌الله
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}}<ref>بقره: ١۵٨.</ref> و {{آیه|وَ الْبُدْنَ جَعَلْنٰاهٰا لَكُمْ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰه | }}<ref>بقره: ١۵٨.</ref> و {{آیه|وَ الْبُدْنَ جَعَلْنٰاهٰا لَكُمْ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰه | ||
}}<ref>حج: ۳۶.</ref> به برخی از آنها اشاره شده است. | }}<ref>حج: ۳۶.</ref> به برخی از آنها اشاره شده است. | ||
ابن عربی، عارف و مفسر قرآن، از دیدگاه عرفانی، شعائر را مقامات و احوالی دانسته که بیانگر حال سالک الی الله است؛ مانند صبر، شكر، توكل و رضا. به باور او همانطور که مطاف، مسعی و منحر شعائر ظاهری هستند، این مقامات نیز شعائر باطنی هستند و سالک نباید مرتکب گناهانی شود که برای این مقامات زیان داشته باشد.<ref>تفسير ابن عربى، ج ١، ص١۶۶.</ref> | |||
=== ماه حرام === | === ماه حرام === | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۲: | ||
* قربانی را به سرقت و غصب از حج‌گزار بگیرند؛ | * قربانی را به سرقت و غصب از حج‌گزار بگیرند؛ | ||
* در خصوص قلائد، با كندن علامت مخصوص، آن را آزاد کنند. | * در خصوص قلائد، با كندن علامت مخصوص، آن را آزاد کنند. | ||
ابن عربی، عارف و مفسر قرآن، مقصود از هدی را نَفْسِ آماده برای قربانی هنگام رسیدن به فنای الهی دانسته است.<ref>تفسير ابن عربى، ج ١، ص١۶۶.</ref> | |||
=== قاصدين بيت‌الله === | === قاصدين بيت‌الله === | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۹: | ||
* علامه طباطبایی، مفسر شیعه، مراد را کسانی دانسته است که برای زیارت به سوی بیت‌الله می‌آیند و در کنار آن به فضل مادی و مالی نیز می‌رسند.<ref>الميزان فى تفسير القرآن، ج۵، ص ١۶٢.</ref> برخی عبارت {{آیه|يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنْ رَبِّهِمْ وَ رِضْوٰاناً}} در ادامه آیه را تأییدکننده این تفسیر دانسته‌اند؛ زیرا کافران اميدى به فضل و رضوان الهى ندارند تا در پى آن باشند.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۷۳.</ref> | * علامه طباطبایی، مفسر شیعه، مراد را کسانی دانسته است که برای زیارت به سوی بیت‌الله می‌آیند و در کنار آن به فضل مادی و مالی نیز می‌رسند.<ref>الميزان فى تفسير القرآن، ج۵، ص ١۶٢.</ref> برخی عبارت {{آیه|يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنْ رَبِّهِمْ وَ رِضْوٰاناً}} در ادامه آیه را تأییدکننده این تفسیر دانسته‌اند؛ زیرا کافران اميدى به فضل و رضوان الهى ندارند تا در پى آن باشند.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۷۳.</ref> | ||
=== فضل و رضوان === | |||
در عبارت {{آیه|يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنْ رَبِّهِمْ وَ رِضْوٰاناً | |||
}}، منظور از فضل را تجارت مباح و سودبرى در دنيا، و مراد از رضوان در آخرت دانسته‌اند.<ref>تفسير كبير، ج١١، ص ١٣٠.</ref> برخی نیز، مراد از فضل را ثواب الهى، و مقصود از رضوان را رضايت خداوند دانسته‌اند.<ref>كشاف، ج١، ص ۶٠٢؛ تفسير كبير، ج١١، ص ١٣٠؛ تفسير القرآن الحكيم (المنار)، ج۶، ص١٢۶.</ref> | |||
در قرآن بارها از اين دو مفهوم یاد شده است.<ref>بقره: ١٩٨؛ اسراء: 12؛ جمعه: ١٠؛ آل‌عمران: ١۵؛ توبه: 71؛ حديد: ٢١.</ref> از مجموع اين كاربردها استفاده شده كه فضل در امور مالى، مادى و دنيوى كاربرد بيشترى دارد، و رضوان در امور معنوى، اخروى و رضايت‌مندى خداوند بيشتر به كار مى‌رود.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۷۵.</ref> | |||
=== ممنوعيت صيد === | |||
در عبارت {{آیه|وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا | |||
}}، به ممنوعیت صید در حال احرام اشاره شده است. در دیگر آیات قرآن نیز به این ممنوعیت اشاره شده است.<ref>مائده: ۹۵.</ref> | |||
قرآن فلسفه حرمت صید در احرام را نوعی آزمون الهی دانسته که مُحرم در آن شرکت می‌کند و رعایت این حکم را نشانه ایمان و علامت تقوای وی دانسته است.<ref>مائده: ٩۴.</ref> | |||
یکی دیگر از حکمت‌های آن، این دانسته شده که با توجه به جمعیت زیاید كه در طول سال به مكه مى‌آيند، اگر شکار حيوانات حلال باشد، نسل بسيارى از حيوانات در آن منطقه برچيده مى‌شود؛ بنابراین، این حکم نوعى حفاظت از محيط زيست و ضمانت بقاى حيوانات است.<ref>تفسير نمونه، ج ۵، ص ٨٧.</ref> | |||
بر اساس آیه ۹۶ سوره مائده، صید دریایی برای مُحرم جایز است و بر اساس عبارت {{آیه|وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا | |||
}} پس از [[تحلیل|خارج شدن از احرام]] و حفظ حرمت [[حرم مکی|حرم]]، صید خشکی نیز جایز می‌شود.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۷۸.</ref> | |||
=== رفتارهاى اجتماعى === | |||
بخش دوم اين آيه در خصوص برخى از رفتار اجتماعى مؤمنان در محيط زندگى است. ليكن چون ارتباط اندكى با موضوع حج دارد، به اختصار به دو مطلب در خصوص رفتار در محيط اجتماعى اشارت مى‌شود. | |||
أ. ترغيب به گذشت | |||
در ابتداى اين بخش از آيه مى‌فرمايد: «وَ لاٰ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرٰامِ أَنْ تَعْتَدُوا». اين بدان معناست كه چون كفار در گذشته و در جريان حديبيه مانع از ورود مؤمنان به مسجدالحرام براى انجام مناسك عمره شده بودند، و اين روحيه مقتضاى انتقام‌گيرى از دشمن مى‌باشد، به مؤمنان سفارش مى‌كند كه مبادا چنين شود. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||