قلعه خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها

«خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصلة حدود 170 کیلومتری شمال مدینة منوره است<ref>انصاری، 1427ق/2006م، ص12</ref>.  

در خیبر هفت قلعه به نام‌های ناعم، قموص، الشقّ، نطاة، سلالم، وطیح و کتیبه وجود داشته است که ساکنان آنها در صدر اسلام یهودیان بوده‌اند و همة این قلعه‌ها در جریان غزوة خیبر در سال 7 قمری به دست لشکر مسلمانان گشوده شدند<ref>حموی، ج2، صص410 ـ 409</ref>.

بزرگ‌ترین قلعة موجود در خیبر، قلعة «قَموص» بود که به دست امام علی7 گشوده شد و در پایین آن مسجدی به نام پیامبر9 وجود داشت<ref>بکری، ص522</ref>. مقدسی<ref>م 380ق</ref>، جغرافی‌دان مسلمان، اشاره کرده است که تا زمان وی، دربِ قلعه‌ای که امام علی7 آن را از جا کند، در خیبر باقی بوده است<ref>مقدسی، 1906م، ص83</ref>.

امروزه قلعة قموص به نام قلعة مرحب شناخته می‌شود. در دامنة این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی»<ref>چشمه علی</ref> وجود دارد<ref>نجفی، ج2، ص416</ref> که اهالی منطقه آن را به امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب7 نسبت می‌دهند<ref>جاسر، 1401ق/1981م، 287</ref>. چشمه علی در خیبر، چشمة عریض و عمیقی است که آثار مرمّت و بازسازی در آن از زمان‌های گذشته به چشم می‌خورد و برای رسیدن به آن باید از قلعة مرحب به واسطة پلکانی سنگی پایین رفت<ref>نجفی، ج2، ص416</ref>.