ویکی حج

شستشوی کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

صفحه بحث

شستشوی کعبه (ویرایش)

نسخهٔ ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۳۳

۱۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۸: خط ۴۸:
و هنگامى كه آنان به اين كار می‌پردازند، پلكان كعبه برداشته می‌شود تا كسى وارد كعبه نشود، از اين رو، مردم در زير درِ كعبه تجمع می‌کنند تا آبى كه از شست‌وشوى كعبه به بيرون ريخته می‌شود، بر سر و روى آنان ريخته و متبرك گردند و سپس جاروهايى را كه کعبه با آن‌ها‌ شست‌وشو داده شده، قطعه قطعه نموده به سوى مردم پرتاب می‌کنند
و هنگامى كه آنان به اين كار می‌پردازند، پلكان كعبه برداشته می‌شود تا كسى وارد كعبه نشود، از اين رو، مردم در زير درِ كعبه تجمع می‌کنند تا آبى كه از شست‌وشوى كعبه به بيرون ريخته می‌شود، بر سر و روى آنان ريخته و متبرك گردند و سپس جاروهايى را كه کعبه با آن‌ها‌ شست‌وشو داده شده، قطعه قطعه نموده به سوى مردم پرتاب می‌کنند
و آنان براى به‌دست آوردن قطعه‌اى كوچك از آن تلاش می‌کنند و هركس كه
و آنان براى به‌دست آوردن قطعه‌اى كوچك از آن تلاش می‌کنند و هركس كه
قطعه‌اى را به‌دست آورد، آن را به عنوان يادگار مقدس و ارزشمندى نزد خود حفظ می‌کند. سپس ژوزف به توصيف پردة كعبه وخصوصيات آن، همانگونه كه ديگر سفرنامه‌نويسان آورده‌اند، می‌پردازد.» (خلیلی، 1384ش، ص22).
قطعه‌اى را به‌دست آورد، آن را به عنوان يادگار مقدس و ارزشمندى نزد خود حفظ می‌کند. سپس ژوزف به توصيف پردة كعبه وخصوصيات آن، همانگونه كه ديگر سفرنامه‌نويسان آورده‌اند، می‌پردازد.» (خلیلی، 1384ش، ص22).
«فردی يهودى و اسپانيايى‌الأصل که نام و دودمانى عربى را با عنوان «على
«فردی يهودى و اسپانيايى‌الأصل که نام و دودمانى عربى را با عنوان «على
بك العبّاسى» بر خود بست و مدعى شد كه شريف مكه، شريف غالب او را به «خادم بيت‌اللَّه الحرام» ملقّب ساخته، حدود سال 1807م. به حجاز رسيد. او با حُسن استقبال شریف مکه روبه‌رو شده و در شست‌وشوى كعبه با شریف همراه گردیده است.» (قائدان، ش44، ص100).
بك العبّاسى» بر خود بست و مدعى شد كه شريف مكه، شريف غالب او را به «خادم بيت‌اللَّه الحرام» ملقّب ساخته، حدود سال 1807م. به حجاز رسيد. او با حُسن استقبال شریف مکه روبه‌رو شده و در شست‌وشوى كعبه با شریف همراه گردیده است.» (قائدان، ش44، ص100).
على بك، به ذكر برخى از مأموريت‌هاى شريف غالب ‌پرداخته، می‌نويسد:
على بك، به ذكر برخى از مأموريت‌هاى شريف غالب ‌پرداخته، می‌نويسد:
«شريف مكه در حالى كه بر دوش برخى پيروانش حمل می‌شد و خاندانش به همراه ديگر بزرگان، كه رؤساى قبايل در كنارشان بودند، وارد شد... مسؤول چاه زمزم مرا ديد و با دستش اشاره می‌کرد كه جلوتر بروم و اين كار، به دستور شريف مكه بود، اما من چگونه می‌توانستم از ميان هزاران نفر مردمى كه پيش رويم بودند، راهم را باز كنم؟ محافظان، شستن كعبه را با آب مقدس (آب زمزم) آغاز كردند و مردم اين آب‌‌ها را در هوا می‌گرفتند... ظرف آب آشاميدنى به حضور آورده شد. على بك ظرفى را دريافت كرد و مقدارى از آب آن را نوشيد و بقيه را بر روى خود پاشيد. اين كار به خاطر آن بود كه اين آب، حامل بركت و رحمت خداوند است. با همة اين‌ها، اين آب با گلابى كه بويى خوش داشت، مخلوط شده بود. پس از آن، على بك به در رسيد؛ زيرا مأموران آفريقايى او را براى ورود كمك می‌کردند. در داخل كعبه، بسته‌هايى از قلم موهاى پاك كننده را در اختيارش گذاشتند و او تميز كردن زمين كعبه را آغاز كرد. شريف مكه نيز با شور و احساسى بزرگ، زمين كعبه را جارو می‌کرد، با اينكه زمين كعبه مانند تابلويى از يخ، تميز و درخشان بود. هنگامى كه اين مراسم به پايان رسيد، شريف اعلام كرد كه بر من منت گذاشته و به لقب «خادم‌بيت‌اللَّه الحرام»؛ يعنى خدمتگزار خانة محترم خدا مفتخرم ساخته است. و اينجا بود كه تهنيت‌‌ها و تبريك‌هاى همة شركت كنندگان را دريافت كردم.» (قائدان، ش44، ص100).
«شريف مكه در حالى كه بر دوش برخى پيروانش حمل می‌شد و خاندانش به همراه ديگر بزرگان، كه رؤساى قبايل در كنارشان بودند، وارد شد... مسؤول چاه زمزم مرا ديد و با دستش اشاره می‌کرد كه جلوتر بروم و اين كار، به دستور شريف مكه بود، اما من چگونه می‌توانستم از ميان هزاران نفر مردمى كه پيش رويم بودند، راهم را باز كنم؟ محافظان، شستن كعبه را با آب مقدس (آب زمزم) آغاز كردند و مردم اين آب‌‌ها را در هوا می‌گرفتند... ظرف آب آشاميدنى به حضور آورده شد. على بك ظرفى را دريافت كرد و مقدارى از آب آن را نوشيد و بقيه را بر روى خود پاشيد. اين كار به خاطر آن بود كه اين آب، حامل بركت و رحمت خداوند است. با همة اين‌ها، اين آب با گلابى كه بويى خوش داشت، مخلوط شده بود. پس از آن، على بك به در رسيد؛ زيرا مأموران آفريقايى او را براى ورود كمك می‌کردند. در داخل كعبه، بسته‌هايى از قلم موهاى پاك كننده را در اختيارش گذاشتند و او تميز كردن زمين كعبه را آغاز كرد. شريف مكه نيز با شور و احساسى بزرگ، زمين كعبه را جارو می‌کرد، با اينكه زمين كعبه مانند تابلويى از يخ، تميز و درخشان بود. هنگامى كه اين مراسم به پايان رسيد، شريف اعلام كرد كه بر من منت گذاشته و به لقب «خادم‌بيت‌اللَّه الحرام»؛ يعنى خدمتگزار خانة محترم خدا مفتخرم ساخته است. و اينجا بود كه تهنيت‌‌ها و تبريك‌هاى همة شركت كنندگان را دريافت كردم.» (قائدان، ش44، ص100).
در دوران سیادت طولانی مدت عثمانی¬ها (حدود چهار قرن) بر حرمین شریفین، عطر و بخور همه ساله از سوي خلفای عثمانی به همراه حقوقي كه از سوي آستانه
در دوران سیادت طولانی مدت عثمانی¬ها (حدود چهار قرن) بر حرمین شریفین، عطر و بخور همه ساله از سوي خلفای عثمانی به همراه حقوقي كه از سوي آستانه
به حرمين شريفين اختصاص داده شده بود، با محمل شامی ارسال مي‌گرديد (کردی، 1420ق، ص562).
به حرمين شريفين اختصاص داده شده بود، با محمل شامی ارسال مي‌گرديد (کردی، 1420ق، ص562).
خط ۵۹: خط ۵۹:
در طی سالهای اخیر نیز شست‌وشوی کعبه به صورت منظم و طی مراسم باشکوهی انجام می‌گیرد. در آیین و مراسم شست‌وشوی خانة خدا و معطرسازی آن، بنی شیبه (به عنوان پرده‌داران خانة خدا، به تأسی از رسول‌الله9 ) (سنجاری، 1419ق، ج1، ص498)، امير مکه و ریيس امور مسجدالحرام و سفراي دول خارجي حضور مي‌يابند.
در طی سالهای اخیر نیز شست‌وشوی کعبه به صورت منظم و طی مراسم باشکوهی انجام می‌گیرد. در آیین و مراسم شست‌وشوی خانة خدا و معطرسازی آن، بنی شیبه (به عنوان پرده‌داران خانة خدا، به تأسی از رسول‌الله9 ) (سنجاری، 1419ق، ج1، ص498)، امير مکه و ریيس امور مسجدالحرام و سفراي دول خارجي حضور مي‌يابند.
گفتنی است، کعبة مشرفه هر سال دو بار؛ یک بار در ۱۵ محرم‌الحرام، پس از مناسک حج تمتع و بار دوم در آغاز ماه شعبان شست‌و‌شو داده می‌شد (روزنامه کیهان، 19 اردیبهشت ۱۳۹۵).
گفتنی است، کعبة مشرفه هر سال دو بار؛ یک بار در ۱۵ محرم‌الحرام، پس از مناسک حج تمتع و بار دوم در آغاز ماه شعبان شست‌و‌شو داده می‌شد (روزنامه کیهان، 19 اردیبهشت ۱۳۹۵).
این شست و شو به وسیلة آب زمزم مخلوط به گلاب صورت می‌گیرد. پس از آن، به وسیلة عطرهای مختلف دیوارها را خوشبو ساخته، آنگاه مقداری از عود و عنبر را در آن تبخیر می‌کنند و می‌سوزانند. عمل شستشو معمولاً در حضور بزرگان و امیران و رجال دولتی انجام می‌گیرد.
این شست و شو به وسیلة آب زمزم مخلوط به گلاب صورت می‌گیرد. پس از آن، به وسیلة عطرهای مختلف دیوارها را خوشبو ساخته، آنگاه مقداری از عود و عنبر را در آن تبخیر می‌کنند و می‌سوزانند. عمل شستشو معمولاً در حضور بزرگان و امیران و رجال دولتی انجام می‌گیرد.
ابراهیم‌بن محمدبن عبدالله الغازی در کتاب خود «التاریخ الغازی» آورده است که شیخ حسن بن عبدالقادر شیبی در کتاب «الإتمام علی إعلام الأنام» در بارة چگونگی شست‌و‌شوی کعبة معظمه می‌نویسد:
ابراهیم‌بن محمدبن عبدالله الغازی در کتاب خود «التاریخ الغازی» آورده است که شیخ حسن بن عبدالقادر شیبی در کتاب «الإتمام علی إعلام الأنام» در بارة چگونگی شست‌و‌شوی کعبة معظمه می‌نویسد:
«شست وشوی کعبة معظمه در سال دوبار انجام می‌شود؛ نخست در اواخر ذی‌القعده و دیگر در روز دوازدهم ربیع الأول، چگونگی انجام مراسم آن، بدین‌گونه است که در روزهای یاد شده، پس از طلوع آفتاب، ابتدا درِ کعبه به وسیلة کلیددار آن گشوده می‌شود و در آن، گلاب و عطر، گل و بخور و عنبر و چوب عنبر، که به وسیلة کاروان محمل شامی به مکه آورده و در جایگاه مخصوصی قرارش می‌دهند، به مقدار نیاز به درون کعبه وارد می‌کنند. پیش از آغاز مراسم، بزرگِ خدمة کعبه، ابتدا امیر مکّه مکرمه و رؤسـا و بزرگان شهر را مطلـع می‌کند و جاروهایی از سوی مدیریّـت اوقاف همایونی، در حرم شریف مکی آورده می‌شود و در این میان بزرگِ خدمة چاه زمزم نیز در کنار چاه حاضر می‌شود. در این لحظه سقاها سطل‌های خود را از آب زمزم پر می‌کنند و به زیر درگاه درِ کعبه می‌آورند؛ سطل‌هایی را که در این نقطه قرار دارد، با آب زمزم پر می‌کنند
«شست وشوی کعبة معظمه در سال دوبار انجام می‌شود؛ نخست در اواخر ذی‌القعده و دیگر در روز دوازدهم ربیع الأول، چگونگی انجام مراسم آن، بدین‌گونه است که در روزهای یاد شده، پس از طلوع آفتاب، ابتدا درِ کعبه به وسیلة کلیددار آن گشوده می‌شود و در آن، گلاب و عطر، گل و بخور و عنبر و چوب عنبر، که به وسیلة کاروان محمل شامی به مکه آورده و در جایگاه مخصوصی قرارش می‌دهند، به مقدار نیاز به درون کعبه وارد می‌کنند. پیش از آغاز مراسم، بزرگِ خدمة کعبه، ابتدا امیر مکّه مکرمه و رؤسـا و بزرگان شهر را مطلـع می‌کند و جاروهایی از سوی مدیریّـت اوقاف همایونی، در حرم شریف مکی آورده می‌شود و در این میان بزرگِ خدمة چاه زمزم نیز در کنار چاه حاضر می‌شود. در این لحظه سقاها سطل‌های خود را از آب زمزم پر می‌کنند و به زیر درگاه درِ کعبه می‌آورند؛ سطل‌هایی را که در این نقطه قرار دارد، با آب زمزم پر می‌کنند
خط ۹۰: خط ۹۰:
===  ارسال گلاب از ایران===
===  ارسال گلاب از ایران===
از زمان دقیق ارسال گلاب از ایران به عربستان تا پیش از 1372خورشیدی، اخبار و آگاهی دقیقی در دست نیست. بنا به گفتة برخی، از ده‌‌ها سال قبل، عربستان از طریق کشور امارات متحدة عربی، گلاب ایرانی را تهیه می¬کرده و در شست‌وشوی کعبه مورد استفاده قرار می‌داده است. البته با توجه به شهرت جهانی گلاب قمصر، بعید به‌نظر می‌رسد که از گذشته‌های دور گلاب ایرانی مورد توجه نبوده باشد؛ چنان‌که گفته شده، پیشینة شست‌و‌شوی خانة خدا با گلاب ناب قمصر، شاید به پیش از عصر صفویه برگردد ولی در عهد شاه عباس بود که این رسم و آیین با ارسال گلاب ناب قمصر به خارج از کشور، به‌خصوص کشور عربستان و مکه رسمیت یافت (روزنامه کیهان، سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۳۸۶ش، شماره ۱۸۹۷۷).
از زمان دقیق ارسال گلاب از ایران به عربستان تا پیش از 1372خورشیدی، اخبار و آگاهی دقیقی در دست نیست. بنا به گفتة برخی، از ده‌‌ها سال قبل، عربستان از طریق کشور امارات متحدة عربی، گلاب ایرانی را تهیه می¬کرده و در شست‌وشوی کعبه مورد استفاده قرار می‌داده است. البته با توجه به شهرت جهانی گلاب قمصر، بعید به‌نظر می‌رسد که از گذشته‌های دور گلاب ایرانی مورد توجه نبوده باشد؛ چنان‌که گفته شده، پیشینة شست‌و‌شوی خانة خدا با گلاب ناب قمصر، شاید به پیش از عصر صفویه برگردد ولی در عهد شاه عباس بود که این رسم و آیین با ارسال گلاب ناب قمصر به خارج از کشور، به‌خصوص کشور عربستان و مکه رسمیت یافت (روزنامه کیهان، سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۳۸۶ش، شماره ۱۸۹۷۷).
اما تاریخ شست‌وشوی کعبه با گلاب ناب ایرانی به‌طور منظم، از سال 1372ش، آغاز شده و تا پیش از این تاریخ، گلاب مخصوص شست‌و‌شوی خانة خدا در شهر طائف عربستان تهیه می‌شد، لیکن هرگز کیفیت گلاب منطقة کاشان ایران را نداشت (روزنامه کیهان، دو‌شنبه ۲۴ آبان ۱۳۸۹).
اما تاریخ شست‌وشوی کعبه با گلاب ناب ایرانی به‌طور منظم، از سال 1372ش، آغاز شده و تا پیش از این تاریخ، گلاب مخصوص شست‌و‌شوی خانة خدا در شهر طائف عربستان تهیه می‌شد، لیکن هرگز کیفیت گلاب منطقة کاشان ایران را نداشت (روزنامه کیهان، دو‌شنبه ۲۴ آبان ۱۳۸۹).
حجت الاسلام و المسلمین سید علی موسویان، که در شهر قمصر تهیة گلاب ناب ایرانی برای شست‌وشوی کعبه را به‌طور منظم، از سال 1372ش، بر عهده داشته، می¬گوید:
حجت الاسلام و المسلمین سید علی موسویان، که در شهر قمصر تهیة گلاب ناب ایرانی برای شست‌وشوی کعبه را به‌طور منظم، از سال 1372ش، بر عهده داشته، می¬گوید:
پس از آن‌که درخواست ما برای ارسال گلاب از قمصر کاشان توسط جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدی ري‌شهري، نمایندة محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت، در سال 1372 پذیرفته شد،  تهیه و ارسال آن را آغاز کردیم.
پس از آن‌که درخواست ما برای ارسال گلاب از قمصر کاشان توسط جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدی ري‌شهري، نمایندة محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت، در سال 1372 پذیرفته شد،  تهیه و ارسال آن را آغاز کردیم.
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:
گفتنی است هر مرحله از فرآوري گلاب، حدود ۱۲ ساعت زمان می‌برد.
گفتنی است هر مرحله از فرآوري گلاب، حدود ۱۲ ساعت زمان می‌برد.
=== زمان گلابگیری===
=== زمان گلابگیری===
اين گلاب طی مراسمی خاص و آیينی ويژه‌، همه‌ساله در اواخر ارديبهشت‌ماه گرفته می‌شود. طبق نظر ارسال کنندگان گلاب به مکة مکرمه، باغ یا باغات خاصی برای تهیة گلاب در قمصر اختصاص داده نشده و قمصری‌های دست اندرکار گلاب ارسالی، هر روز پس از نماز صبح و قبل از طلوع آفتاب، با وضو و ذکر صلوات  بر محمد و آل محمد، راهیِ گلستان‌های گل ‌محمدی می‌شوند وخرسند و شادمان‌اند از این‌که ناب‌ترین عصارة دسترنج‌شان را برای کعبه ارسال و آن را متبرک می‌کنند (روزنامه ایران، یک‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۴، شماره ۵۹۲۵).
اين گلاب طی مراسمی خاص و آیينی ويژه‌، همه‌ساله در اواخر ارديبهشت‌ماه گرفته می‌شود. طبق نظر ارسال کنندگان گلاب به مکة مکرمه، باغ یا باغات خاصی برای تهیة گلاب در قمصر اختصاص داده نشده و قمصری‌های دست اندرکار گلاب ارسالی، هر روز پس از نماز صبح و قبل از طلوع آفتاب، با وضو و ذکر صلوات  بر محمد و آل محمد، راهیِ گلستان‌های گل ‌محمدی می‌شوند وخرسند و شادمان‌اند از این‌که ناب‌ترین عصارة دسترنج‌شان را برای کعبه ارسال و آن را متبرک می‌کنند (روزنامه ایران، یک‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۴، شماره ۵۹۲۵).
لازم به یادآوری است که کسی باغ یا ملکی بدین منظور وقف نکرده است.
لازم به یادآوری است که کسی باغ یا ملکی بدین منظور وقف نکرده است.
===مقدار گلاب ارسالی===
===مقدار گلاب ارسالی===
خط ۱۴۸: خط ۱۴۸:
===مقامات شرکت کننده===
===مقامات شرکت کننده===
در مراسم شست‌وشوى كعبه، معمولا پادشاه عربستان و يا شخصى به جانشينى وى ـ كه غالباً امير منطقة مكة مكرمه و از خاندان آل سعود می‌‌باشد ـ شركت می‌کند.
در مراسم شست‌وشوى كعبه، معمولا پادشاه عربستان و يا شخصى به جانشينى وى ـ كه غالباً امير منطقة مكة مكرمه و از خاندان آل سعود می‌‌باشد ـ شركت می‌کند.
در بیانیه‌ای که از سوی ادارة كل امور حرمين شريفين صادر شده، آمده است:
در بیانیه‌ای که از سوی ادارة كل امور حرمين شريفين صادر شده، آمده است:
«آل‌الشيبى افتخار پرده‌دارى كعبه را به دست آورده و دولت عربستان همچنان
«آل‌الشيبى افتخار پرده‌دارى كعبه را به دست آورده و دولت عربستان همچنان
به اين مسأله توجه دارد و در هر محفلى براى شست‌وشوى كعبه، پرده‌دار كعبه دعوت می‌شود تا آن را بگشايد و در شست‌وشوى آن مشاركت كند.
به اين مسأله توجه دارد و در هر محفلى براى شست‌وشوى كعبه، پرده‌دار كعبه دعوت می‌شود تا آن را بگشايد و در شست‌وشوى آن مشاركت كند.
خط ۲۰۰: خط ۲۰۰:
* جعفریان، رسول 1375ش، میقات حج، پرده‌دارى و كليددارى كعبه‌، بعثه مقام معظم رهبری، قم، پژوهشکدة حج و زیارت.
* جعفریان، رسول 1375ش، میقات حج، پرده‌دارى و كليددارى كعبه‌، بعثه مقام معظم رهبری، قم، پژوهشکدة حج و زیارت.
* حر عاملی، وسائل الشيعه، قم، آل البیت:  
* حر عاملی، وسائل الشيعه، قم، آل البیت:  
* خبرگزاری فارس، 26 آبان 1392farsnews.ir/news/13920826000279
* خلیلی، جعفر، 1384ش، مکه و مدینه از دیدگاه جهانگردان اروپایی، تهران.
* خلیلی، جعفر، 1384ش، مکه و مدینه از دیدگاه جهانگردان اروپایی، تهران.
* دسوقی، محمدبن احمد، بی‌تا، حاشیة الدسوقی ، بیروت، احیاء کتب¬العربیه.
* دسوقی، محمدبن احمد، بی‌تا، حاشیة الدسوقی ، بیروت، احیاء کتب¬العربیه.
خط ۲۰۶: خط ۲۰۵:
* رعینی، حطاب، 1416ق، مواهب الجلیل، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دارالکتب العلمیه.
* رعینی، حطاب، 1416ق، مواهب الجلیل، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دارالکتب العلمیه.
* روزنامه ایران، یک‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۴، شماره ۵۹۲۵
* روزنامه ایران، یک‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۴، شماره ۵۹۲۵
* http://hajj.ir/fa/5228.26
* روزنامه کیهان، 19 اردیبهشت ۱۳۹۵ش.
* روزنامه کیهان، 19 اردیبهشت ۱۳۹۵ش.
* روزنامه کیهان، دو‌شنبه ۲۴ آبان ۱۳۸۹ش.
* روزنامه کیهان، دو‌شنبه ۲۴ آبان ۱۳۸۹ش.
Abbassehati
Automoderated users
۴۹۲

ویرایش

برگرفته از «https://wikihaj.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/42780»