جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Seyedjavad (بحث | مشارکتها) (←منابع) |
Seyedjavad (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۳]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Seyedjavad }} | {{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۳]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Seyedjavad }} | ||
'''آطام مدینه''' قلعه‌ها و دژهای بلند مدینه منوره | '''آطام مدینه''' قلعه‌ها و دژهای بلند مدینه منوره. پیامبر (ص) پس از هجرت به مدینه، آنها را زیور شهر نامید. از آطام برای محافظت از شهر، دیده‌بانی و حتی برپایی نماز جماعت استفاده می‌شده است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
آطام (اِطام) در تلفظ مردم یثرب، جمع اُطْم و اُطُم؛ و آجام در تلفظ دیگر مناطق حجاز<ref>غریب الحدیث، ابن سلام، ج2، ص72-73، «اطم»؛ لسان العرب، ج12، ص8، «اجم».</ref> به معنای بناهای بلند و قلعه‌ها است.<ref>الصحاح، ج5، ص1862؛ معجم البلدان، ج1، ص51، «اجم».</ref> واژه نزدیک به آن را صیاصی<ref>المغازی، ج2، ص493؛ السیرة النبویه، ج2، ص249.</ref> به معنای دژها، حصارها و پناهگاه‌ها<ref>لسان العرب، ج7، ص52، «صیص»؛ تاج العروس، ج4، ص405.</ref> دانسته‌اند. با نظر به این که در گذشته قصرها را همانند قلعه‌ها می‌ساختند<ref>فتح الباری، ج10، ص86.</ref>، برخی قصر و اطم را به یك معنا دانسته‌اند.<ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص2؛ لسان العرب، ج12، ص8، 19، «اطم».</ref> برخی نیز آطام را به معنای قصرها و صیاصی را به معنای قلعه‌ها شمرده‌اند.<ref>العلل و معرفة الرجال، ج2، ص322.</ref> عرب هر خانهای را كه مربع یا دایره شکل بود و با سقف مسطح ساخته می‌شد، اطم می‌نامید.<ref>تاریخ دمشق، ج28، ص197؛ لسان العرب، ج12، ص19، «اطم».</ref> در قرآن کریم نیز صیاصی به معنای دژها آمده است. (احزاب/33، 26) | آطام (اِطام) در تلفظ مردم یثرب، جمع اُطْم و اُطُم؛ و آجام در تلفظ دیگر مناطق حجاز<ref>غریب الحدیث، ابن سلام، ج2، ص72-73، «اطم»؛ لسان العرب، ج12، ص8، «اجم».</ref> به معنای بناهای بلند و قلعه‌ها است.<ref>الصحاح، ج5، ص1862؛ معجم البلدان، ج1، ص51، «اجم».</ref> واژه نزدیک به آن را صیاصی<ref>المغازی، ج2، ص493؛ السیرة النبویه، ج2، ص249.</ref> به معنای دژها، حصارها و پناهگاه‌ها<ref>لسان العرب، ج7، ص52، «صیص»؛ تاج العروس، ج4، ص405.</ref> دانسته‌اند. با نظر به این که در گذشته قصرها را همانند قلعه‌ها می‌ساختند<ref>فتح الباری، ج10، ص86.</ref>، برخی قصر و اطم را به یك معنا دانسته‌اند.<ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص2؛ لسان العرب، ج12، ص8، 19، «اطم».</ref> برخی نیز آطام را به معنای قصرها و صیاصی را به معنای قلعه‌ها شمرده‌اند.<ref>العلل و معرفة الرجال، ج2، ص322.</ref> عرب هر خانهای را كه مربع یا دایره شکل بود و با سقف مسطح ساخته می‌شد، اطم می‌نامید.<ref>تاریخ دمشق، ج28، ص197؛ لسان العرب، ج12، ص19، «اطم».</ref> در قرآن کریم نیز صیاصی به معنای دژها آمده است. (احزاب/33، 26) | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۸: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
آثار المدینة المنوره: عبد القدوس الانصاری، مدینه، المکتبة السلفیة التجاریه، | * آثار المدینة المنوره: عبد القدوس الانصاری، مدینه، المکتبة السلفیة التجاریه، ۱۳۹۳ق | ||
* الاعلاق النفیسه: احمد بن عمر رسته (م.۲۹۰/۳۰۰ق.)، بیروت، دار صادر | |||
* الام: الشافعی (م ۲۰۴ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۳ق. | |||
* تاج العروس: الزبیدی (م.۱۲۰۵ق.)، بیروت، مكتبة الحیاة | |||
* تاریخ ابن خلدون: ابن خلدون (م.۸۰۸ق.)، بیروت، اعلمی | |||
* تاریخ مدینة دمشق: ابن عساكر (م.۵۷۱ق.)، به كوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق | |||
* دراسات فی الآثار الاسلامیة المبکرة بالمدینة المنوره: سعد بن عبدالعزیز الراشد، ریاض، ۱۴۲۱ق | |||
* الدرة الثمینه: ابن النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش مبالح محمد، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۰۲ق | |||
* سنن ابی‌داود: السجستانی (م.۲۷۵ق.)، به كوشش سعید محمد اللحام، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۰ق | |||
* السیرة النبویه: ابن هشام (م.۸-۲۱۳ق.)، به كوشش مصطفی السقاء و دیگران، بیروت، المكتبة العلمیه | |||
* شرح نهج البلاغه: ابن ابی‌الحدید (م.۶۵۶ق.)، به كوشش محمد ابوالفضل، دار احیاء الكتب العربیه، ۱۳۷۸ق | |||
* الصحاح: الجوهری (م.۳۹۳ق.)، به كوشش احمد العطار، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۴۰۷ق | |||
* الطبقات الكبری: ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، بیروت، دار صادر | |||
* العلل و معرفة الرجال: احمد بن حنبل (م.۲۴۱ق.)، به کوشش وصی الدین، ریاض | |||
* عمدة الاخبارفی مدینة المختار: احمد بن عبدالحمید العباسی (قرن ۱۰ق.)، به کوشش محمد الطیب، مدینه، اسعد درابزونی الحسینی | |||
* العین: خلیل (م.۱۷۵ق.)، به كوشش المخزومی و السامرائی، دار الهجره، ۱۴۰۹ق | |||
* غریب الحدیث: ابن سلاّم الهروی (م.۲۲۴ق.)، به كوشش محمد عبدالمعید خان، بیروت، دار الكتاب العربی، ۱۳۹۶ق | |||
* غریب الحدیث: ابن قتیبه (م.۲۷۶ق.)، بیروت، دار الكتب العلمیه، ۱۴۰۸ق | |||
* فتح الباری: ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، بیروت، دار المعرفه | |||
* لسان العرب: ابن منظور (م.۷۱۱ق.)، قم، ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق | |||
* مجمع الزوائد: الهیثمی (م.۸۰۷ق.)، بیروت، دار الكتاب العربی، ۱۴۰۲ق | |||
* محاضرات الادباء: الراغب (م.۴۲۵ق.)، به كوشش عمر الطباع، بیروت، دار القلم، ۱۴۲۰ق | |||
* مراصدالاطلاع علی اسماء الامکنة و البقاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م.۶۵۸ق.)، بیروت، دار الجمیل، ۱۴۱۲ق | |||
* المسالك والممالك: ابوعبید البكری، به كوشش ادریان، فان لیوفن و اندری فیری، دار الغرب الاسلامی، ۱۹۹۲م | |||
* المستدرك علی الصحیحین: الحاكم النیشابوری (م.۴۰۵ق.)، به كوشش مرعشلی، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۶ق | |||
* المعالم الاثیرة فی السنة و السیره: محمد محمد حسن شراب، دمشق، دار القلم، ۱۴۱۱ق | |||
* معجم البلدان: یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م | |||
* المغازی: الواقدی (م.۲۰۷ق.)، به كوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۹ق | |||
* موسوعة مکة المکرمة و المدینة المنوره: احمد زکی یمانی، مصر، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۸ق. | |||
محمد غفوری | محمد غفوری | ||