گنبد مسجدالنبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ مهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


==گنبد اولیه==
==گنبد اولیه==
در زمان سيف الدين قلاوون (678-689) به سال 678 قمری برای اولین بار بر مقبره نبوی گنبد قرار گرفت. از این گنبد با نام [[قبه البیضاء]] نیز یاد شده است. این گنبد، همان گنبد اصلی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] است که در دوره‌های بعد تکامل یافته‌است.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 237</ref> سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 384</ref> <ref>مدینه منوره، ص 99</ref>این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده‌ بود. ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 385</ref><ref>مدینه منوره، ص 100</ref>
در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|سيف الدين قلاوون]] (678-689) به سال 678 قمری برای اولین بار بر مقبره نبوی [[گنبد]] قرار گرفت. از این گنبد با نام [[قبه البیضاء]] نیز یاد شده است. این گنبد، همان گنبد اصلی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] است که در دوره‌های بعد تکامل یافته‌است.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 237</ref> سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 384</ref> <ref>مدینه منوره، ص 99</ref>این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده‌ بود. ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 385</ref><ref>مدینه منوره، ص 100</ref>


==گنبد بزرگ در دوره قایتبای==
==گنبد بزرگ در دوره قایتبای==
===گنبد داخلی===
===گنبد داخلی===


در بازسازی دوره قایتبای، به‌جای سقف چوبی، گنبد داخلی ساخته شد که در ساختمان سنگ بازالت به‌کار رفته بود و رأس آن از سنگ آهک ساخته شد. این بنا در شوال 881ه پایان یافت. <ref>مدینه منوره، ص 103</ref>این همان گنبدی است که از آن به قبه الزرقاء یاد شده است.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 421</ref>
در بازسازی دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]]، به‌جای سقف چوبی، گنبد داخلی ساخته شد که در ساختمان سنگ بازالت به‌کار رفته بود و رأس آن از سنگ آهک ساخته شد. این بنا در شوال 881ه پایان یافت. <ref>مدینه منوره، ص 103</ref>این همان گنبدی است که از آن به قبه الزرقاء یاد شده است.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 421</ref>


===گنبد بزرگ بیرونی===
===گنبد بزرگ بیرونی===


پس از حریق دوم که در زمان قایتبای و پس از بازسازی‌های اولیه او اتفاق افتاد، گنبد بزرگی موازی حجره شریفه، ساخته شد. این گنبد از آجر ساخته  و جایگزین [[قبه الزرقاء]] شد.<ref>وفاءالوفا، ج2،ص 421</ref>
پس از حریق دوم که در زمان قایتبای و پس از بازسازی‌های اولیه او اتفاق افتاد، گنبد بزرگی موازی [[حجره شریفه]]، ساخته شد. این گنبد از آجر ساخته  و جایگزین [[قبه الزرقاء]] شد.<ref>وفاءالوفا، ج2،ص 421</ref>


در سال‌های 2-891ه.ق گنبد بالای قبر پس از بازسازی مجدد دچار فرسودگی شد و این گنبد تخریب و دوباره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 106</ref>
در سال‌های 2-891ه.ق گنبد بالای قبر پس از بازسازی مجدد دچار فرسودگی شد و این گنبد تخریب و دوباره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 106</ref>


==گنبد خضرا ==
==گنبد خضرا ==
در زمان محمود دوم عثمانی، گنبد بالای قبر(گنبد بیرونی) دچار فرسودگی شد.<ref>مدینه منوره، ص 107</ref> بدین ترتیب گنبد تخریب و گنبد جدیدی از سرب بنا شد. در این دوره گنبد به رنگ سبز نقاشی شد. این کار در سال 1228ه.ق انجام گرفت <ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155</ref><ref>مدینه منوره، ص 113</ref>و این همان گنبدی است امروز مشاهده می‌شود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155</ref>
در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (محمود دوم عثمانی)|محمود دوم عثمانی]]، گنبد بالای قبر(گنبد بیرونی) دچار فرسودگی شد.<ref>مدینه منوره، ص 107</ref> بدین ترتیب گنبد تخریب و گنبد جدیدی از سرب بنا شد. در این دوره گنبد به رنگ سبز نقاشی شد. این کار در سال 1228ه.ق انجام گرفت <ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155</ref><ref>مدینه منوره، ص 113</ref>و این همان گنبدی است امروز مشاهده می‌شود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155</ref>


در برخی منابع اطلاق گنبدالخضرا به گنبد مسجد را به دوره عبدالحمید اول عثمانی منتسب می‌کنند. به‌طوری‌که نقل کرده‌اند در بازسازی گنبد در این دوره در سال1253ه.ق، گنبد به رنگ سبز، رنگ‌آمیزی شد و پس از آن  قبه الخضرا نام گرفت<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 70</ref>.<ref>فصول من تاریخ المدینه المنوره، ص 128</ref>
در برخی منابع اطلاق گنبدالخضرا به گنبد مسجد را به دوره عبدالحمید اول عثمانی منتسب می‌کنند. به‌طوری‌که نقل کرده‌اند در بازسازی گنبد در این دوره در سال1253ه.ق، گنبد به رنگ سبز، رنگ‌آمیزی شد و پس از آن  قبه الخضرا نام گرفت<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 70</ref>.<ref>فصول من تاریخ المدینه المنوره، ص 128</ref>