بدون خلاصۀ ویرایش
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
===اگر مال فقط به اندازه پرداخت خمس یا انجام حج باشد=== | ===اگر مال فقط به اندازه پرداخت خمس یا انجام حج باشد=== | ||
طبق فتواي فقهاي شيعه و بنابر يکي از دو نظر شافعي | طبق فتواي فقهاي شيعه<ref>العروة الوثقى (المحشى)، ج4، ص381؛ تحرير الوسيلة، ج1، ص375.</ref> و بنابر يکي از دو نظر شافعي <ref>الحاوي الكبير، ج4، ص 13.</ref> کسي که به اندازه اي مال دارد که مي تواند به حج برود، ولي بدهي خمسي دارد و مالي که در اختيار دارد تنها براي يکي از اين دو کفايت مي کند، مستطيع نيست و بايد بدهي خمسي خود را پرداخت کند.<ref>الفقه على المذاهب الخمسة، ج1، ص195.</ref> چه خمس در عين مال او باشد يا در ذمه او قرار داشته باشد.<ref>کتاب الحج، خويي، ج3، ص61.</ref> | ||
===اگر مال برای پرداخت خمس و انجام حج کافی باشد، اما خمس پرداخت نشده باشد=== | ===اگر مال برای پرداخت خمس و انجام حج کافی باشد، اما خمس پرداخت نشده باشد=== | ||
در صورتي که حج بر شخص واجب شده و خمس نيز بدهکار است و اموال او براي انجام هر دو کفايت مي کند بايد نخست خمس خود را پرداخت کند و حق ندارد به جهت حج يا امري ديگر آن را به تاخير اندازد و اگر مکلف بدون پرداخت خمس به حج برود مرتکب گناه شده، ولي حج او صحيح است. | در صورتي که حج بر شخص واجب شده و خمس نيز بدهکار است و اموال او براي انجام هر دو کفايت مي کند بايد نخست خمس خود را پرداخت کند و حق ندارد به جهت حج يا امري ديگر آن را به تاخير اندازد<ref>کتاب الحج، خوئي، ج3، ص62؛ تحرير الوسيله، ج1، ص382.</ref> و اگر مکلف بدون پرداخت خمس به حج برود مرتکب گناه شده، ولي حج او صحيح است.<ref>تحرير الوسيله، ج1، ص182.</ref> | ||
اما اگر لباس طواف يا قرباني او با پول خمس داده نشده، باشد حج او صحيح نيست، زيرا لباس او غصبي است و با لباس غصبي طواف باطل است، چنان چه با پول خمس داده نشده، نيز مالک قرباني نمي شود و چنين شخصي مانند کسي است که قرباني حج را بجا نياورده است. | اما اگر لباس طواف يا قرباني او با پول خمس داده نشده، باشد حج او صحيح نيست، زيرا لباس او غصبي است و با لباس غصبي طواف باطل است، چنان چه با پول خمس داده نشده، نيز مالک قرباني نمي شود و چنين شخصي مانند کسي است که قرباني حج را بجا نياورده است.<ref>. کتاب الحج، خوئي، ج3، ص62؛ مناسک الحج، تبريزي، ص24.</ref> | ||
===استطاعت از سود سال مالی=== | ===استطاعت از سود سال مالی=== | ||
طبق نظر بسياري از فقيهان اماميه، اگر شخص از سود سالي که مستطيع شده عازم حج شود سود به دست آمده جزو مؤونه او شمرده مي شود و خمس بر او واجب نيست، ولي اگر به جهت عذر يا عصيان حج را به تاخير اندازد پرداخت خمس اموال ياد شده بر او واجب خواهد بود، اما اگر هزينه حج از سود چند سال باشد سود سال هاي قبل از سال استطاعت خمس دارد، اما مقدار مالي که در سال استطاعت به دست آمده در صورت رفتن به حج در همان سال خمس ندارد، ولي در صورتي که امکان رفتن براي او فراهم نشود همه اموال ياد شده خمس دارد. | طبق نظر بسياري از فقيهان اماميه، اگر شخص از سود سالي که مستطيع شده عازم حج شود سود به دست آمده جزو مؤونه او شمرده مي شود و خمس بر او واجب نيست، ولي اگر به جهت عذر يا عصيان حج را به تاخير اندازد پرداخت خمس اموال ياد شده بر او واجب خواهد بود، اما اگر هزينه حج از سود چند سال باشد سود سال هاي قبل از سال استطاعت خمس دارد، اما مقدار مالي که در سال استطاعت به دست آمده در صورت رفتن به حج در همان سال خمس ندارد، ولي در صورتي که امکان رفتن براي او فراهم نشود همه اموال ياد شده خمس دارد.<ref>العروة الوثقي، المحشی، ج4، ص289؛ تحرير الوسيله، ج1، ص360.</ref> | ||
همچنين اگر حج از سال هاي گذشته بر ذمه شخص استقرار يافته است و خمس نيز بدهکار است، بايد نخست خمس را پرداخت کند، چه خمس در عين اموال او باشد و يا در ذمه اش مستقر شده باشد و اگر مخالفت کرده و با نپرداختن خمس عازم حج شود مرتکب گناه شده است و حج او در صورتي صحيح است که خمس ياد شده در عين اموال او نباشد يا اگر در عين اموالش هست اموالي که صرف هزينه حج مي کند از اموالي که در آن خمس قرار دارد نباشد يا اگر از اين اموال هست، لباس احرام و طواف و سعي و قرباني از آن اموال تهيه نشده | همچنين اگر حج از سال هاي گذشته بر ذمه شخص استقرار يافته است و خمس نيز بدهکار است، بايد نخست خمس را پرداخت کند، چه خمس در عين اموال او باشد و يا در ذمه اش مستقر شده باشد و اگر مخالفت کرده و با نپرداختن خمس عازم حج شود مرتکب گناه شده است و حج او در صورتي صحيح است که خمس ياد شده در عين اموال او نباشد يا اگر در عين اموالش هست اموالي که صرف هزينه حج مي کند از اموالي که در آن خمس قرار دارد نباشد يا اگر از اين اموال هست، لباس احرام و طواف و سعي و قرباني از آن اموال تهيه نشده باشد<ref>العروة الوثقي، المحشی، ج4، ص433؛ مهذب الاحکام، ج12، ص121.</ref>؛ ولي برخي از فقيهان حرام بودن لباس احرام و سعي را مضر به صحت حج ندانسته‌اند.<ref>کتاب الحج، خوئي، ج1، ص238.</ref> | ||
===استطاعت در صورت دریافت وجوه شرعیات از جمله خمس=== | ===استطاعت در صورت دریافت وجوه شرعیات از جمله خمس=== | ||
برخي از فقيهان اماميه برآنند که اگر شخص با اموالي که از راه وجوه شرعيه از جمله خمس به دست مي آورد مستطيع شود حج بر او واجب مي گردد و بسياري نيز وجوب حج را بر اين افراد بعيد نشمرده | برخي از فقيهان اماميه برآنند که اگر شخص با اموالي که از راه وجوه شرعيه از جمله خمس به دست مي آورد مستطيع شود حج بر او واجب مي گردد و بسياري نيز وجوب حج را بر اين افراد بعيد نشمرده اند<ref>. کتاب الحج، خوئي، ج3، ص55؛ مناسک الحج، سيستاني، ص22؛ مناسک الحج، وحيد خراساني، ص18.</ref>، ولي امام خميني بر اين نظر است که حج بر اين افراد واجب نيست.<ref>مناسک الحج، محشي، ص36-37.</ref> | ||
===حکم ارثیه در ادای حج و خمس=== | ===حکم ارثیه در ادای حج و خمس=== | ||
همچنين به نظر فقيهان اماميه، اگر بر عهده ميت خمس و حج مستقر شده باشد و ترکه او کافي براي اداي هر دو نباشد؛ چنان چه عين مال متعلق خمس باشد خمس مقدم مي شود و هزينه کردن اموال در حج جايز نيست و اگر خمس در ذمه ميت باشدحج مقدم مي شود و در فرض اخير اگر ترکه ميت وافي به انجام حج نباشد حج ساقط مي شود و اموال باقي مانده بين ديون ميت از جمله خمس و زکات او تقسيم مي شود. | همچنين به نظر فقيهان اماميه، اگر بر عهده ميت خمس و حج مستقر شده باشد و ترکه او کافي براي اداي هر دو نباشد؛ چنان چه عين مال متعلق خمس باشد خمس مقدم مي شود و هزينه کردن اموال در حج جايز نيست و اگر خمس در ذمه ميت باشدحج مقدم مي شود<ref>مناسک الحج، وحيد خراساني، ص34؛ احکام و آداب حج، گلپايگاني، ص46.</ref> و در فرض اخير اگر ترکه ميت وافي به انجام حج نباشد حج ساقط مي شود و اموال باقي مانده بين ديون ميت از جمله خمس و زکات او تقسيم مي شود.<ref>احکام و آداب حج، گلپايگاني، ص46.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||