تراژدی کربلا: مطالعه جامعه‌شناختی گفتمان شیعه (کتاب) (ویرایش)
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۷
، ۲۵ اوت ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
===تأثیرگذاری شهرهای مذهبی، در گذاره‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عراق=== | ===تأثیرگذاری شهرهای مذهبی، در گذاره‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عراق=== | ||
نویسنده در این بخش به شهرهای مهم مذهبی عراق می‌پردازد: | |||
'''نجف''' | |||
کربلا، با محوریت مرقد امام حسین(ع)، از نظر فرهنگی جایگاه بالایی در عراق داشت، نخستین چاپخانه عراق در این شهر افتتاح شد.این شهر در شکل‌گیری انقلاب 1920م ضد استعمار انگلیس | این شهر با محوریت مرقد امام علی(ع)، مرکز تجمع علویان بوده و پس از عزیمت شیخ طوسی به این شهر، حوزه‌های علمیه رونق فراوانی یافت. نجف تا اوایل قرن بیستم به عنوان بزرگترین حوزه علمیه و مرجعیت به‌شمار می‌آمد. | ||
قبرستان نجف و علاقه به دفن شدن در جوار امام علی(ع)، باعث رونق اقتصادی این منطقه نیز شد، متقاضیان می‌بایست تعرفه خاصی را پرداخت کنند .شغل‌های جانبی مرتبط با دفن مردگان و زیارت عتبات نیز رونق یافت. | |||
'''کربلا''' | |||
کربلا، با محوریت مرقد امام حسین(ع)، از نظر فرهنگی جایگاه بالایی در عراق داشت، نخستین چاپخانه عراق در این شهر افتتاح شد.این شهر در شکل‌گیری انقلاب 1920م ضد استعمار انگلیس نیز نقش بسزایی داشت. | |||
'''کاظمین و سامراء''' | |||
شهر کاظمین و نیز شهر سامرا با وجود مرقدهای امام‌های شیعه و حضور علمای شیعه در این شهرها، به کانون‌های فرهنگی تبدیل شد. | |||
'''قدرت اقتصادی و سیاسی شهرهای مذهبی''' | |||
این شهرهای مذهبی، با وجود دریافت مقادیر نذورات، وجوهات، رد مظالم، از نظر اقتصادی توانمند بوده و به‌واسطه میل زیارت شیعیان مختلف برای زیارت این شهرها، روابط خارجی مؤثری داشتند. این موقعیت در اواخر دوره عثمانی و افول قدرت آن، جنبش‌های استقلال طلبانه‌ای در کربلا شکل داد که با شکست مواجه شد. | این شهرهای مذهبی، با وجود دریافت مقادیر نذورات، وجوهات، رد مظالم، از نظر اقتصادی توانمند بوده و به‌واسطه میل زیارت شیعیان مختلف برای زیارت این شهرها، روابط خارجی مؤثری داشتند. این موقعیت در اواخر دوره عثمانی و افول قدرت آن، جنبش‌های استقلال طلبانه‌ای در کربلا شکل داد که با شکست مواجه شد. | ||
ایجاد حسینیه در شهرهای مختلف و تأثیرگذاری این نهاد | ایجاد حسینیه در شهرهای مختلف و تأثیرگذاری این نهاد در نهضت‌های ملی و جهاد ضد استعماری انگلیس در سال 1920م از موارد اهمیت حضور عتبات در عراق است. | ||
===نهضت امام حسین، الگویی برای عدالتخواهی و مبارزه با ظلم=== | ===نهضت امام حسین، الگویی برای عدالتخواهی و مبارزه با ظلم=== | ||
نویسنده، واقعه عاشورا را در نزد شیعه «نجات الهی» خوانده است به‌طوریکه پیامبر و اهل بیتش شافع مؤمنین خواهندبود و سپس این‌طور بیان می‌کند: «تراژدی دردناک شیعه با شهادت امام حسین | نویسنده، واقعه عاشورا را در نزد شیعه «نجات الهی» خوانده است به‌طوریکه پیامبر و اهل بیتش شافع مؤمنین خواهندبود و سپس این‌طور بیان می‌کند: «تراژدی دردناک شیعه با شهادت امام حسین در کربلا و سرکوب تاریخی شیعیان علی و ناکامی آن‌ها در تحقق اهداف و آرمان‌هایشان آغاز گشته و موجب پیدایش اندیشه درد و اندوه نجات‌بخش شده و آن را به صورت عملی در قالب فداکاری و شهادت، به واقعیتی اجتماعی بدل ساخت. | ||
سپس نویسنده به تأثیر این فرهنگ در جامعه عراق پرداخته و بروز و مطالبه عدالتخواهی توأم با مجالس عزاداری امام حسین را بیان می‌کند. | سپس نویسنده به تأثیر این فرهنگ در جامعه عراق پرداخته و بروز و مطالبه عدالتخواهی توأم با مجالس عزاداری امام حسین را بیان می‌کند. | ||
| خط ۸۷: | خط ۹۹: | ||
===سوءاستفاده از مراسم عزای حسینی=== | ===سوءاستفاده از مراسم عزای حسینی=== | ||
با توجه به استقبال مردم از مراسم عزای امام حسین، گاهی سیاستمداران از این ظرفیت به نفع خود بهره‌می‌ند. | با توجه به استقبال مردم از مراسم عزای امام حسین، گاهی سیاستمداران از این ظرفیت به نفع خود بهره‌می‌ند. نویسنده به تلاش دولت انگلیس بعد از جنگ جهانی دوم در نزدیک شدن به هیئت‌های عزاداری اشاره می‌کند. | ||
نویسنده به تلاش دولت انگلیس بعد از جنگ جهانی دوم در نزدیک شدن به هیئت‌های عزاداری اشاره می‌کند. | |||
دولت انگلیس با فراهم آورن مواد مورد نیاز هیئت‌ها، سعی در نزدیکی به سران شیعه و پیش‌بردن منافع خود داشتند. | دولت انگلیس با فراهم آورن مواد مورد نیاز هیئت‌ها، سعی در نزدیکی به سران شیعه و پیش‌بردن منافع خود داشتند. در نمونه‌ای بارز دولت انگلیس برای سرکوب جنبش کمونیست‌ها در عراق، از ظرفیت عزداری استفاده کرده و در نزد افکار عمومی آن‌ها را افرادی مخالف دین و مذهب معرفی می‌کرد. | ||
در نمونه‌ای بارز دولت انگلیس برای سرکوب جنبش کمونیست‌ها در عراق، از ظرفیت عزداری استفاده کرده و | |||
===تحریفات عزاداری امام حسین=== | ===تحریفات عزاداری امام حسین=== | ||