حطیم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۹۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ اوت ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:،عکس حطیم.jpg|File.png|270px|thumb|left|حطیم]]
[[پرونده:،عکس حطیم.jpg|File.png|270px|thumb|left|حطیم]]
'''حطيم'''، مکانی در مسجدالحرام، محل سوگند خوردن و نفرين ستمگران و دارای فضيلت بسيار
'''حطيم'''، مکانی در مسجدالحرام، محل سوگند خوردن و نفرين ستمگران و دارای فضيلت بسيار
درمورد مکان حطیم چندین روایت وجود دارد اما اکثریت [[شیعه]] آن را از[[حجر الاسود|حجرالاسود]] تا درِ [[کعبه]] دانسته و [[اهل سنت]] نیز [[حجر اسماعیل]] را حطیم می‌دانند.
حطیم در پیش از اسلام محل سوگند یادکردن بوده و پس از اسلام نیز فضایل زیادی برای این مکان ذکر شده است از جمله این‌که نمازخواندن در این مکان ثواب زیادی دارد و حطیم از برترین و پاکترین  مکان‌هاست.
[[پیامبر]] نیز اعمال عبادی زیادی در این مکان انجام داده‌اند، ازجمله نماز خواندن پیامبر در حطیم، در شبی که به [[معراج پیامبر|معراج]] رفت ذکر شده است.
حطیم مکان سوگند و اجرای لعان بود و نقل شده [[ابن ملجم]] در این مکان سوگند یاد کرد تا [[علی(ع)]] را به قتل برساند.
طبق برخی روایات شیعی به هنگام ظهور [[امام زمان]] ،[[جبرئیل]] و نیز [[مؤمنین]] در حطیم با ایشان بیعت خواهند کرد.


==حطیم در لغت==
==حطیم در لغت==
خط ۱۹: خط ۲۹:


===مکان حطیم از دیدگاه شیعیان===
===مکان حطیم از دیدگاه شیعیان===
عده‌اي بين [[حجرالاسود]] تا درِ کعبه مي‌دانند  که طبق اين ديدگاه، انتهاي حطيم محدود به ملتزم است. امام صادق(ع)، طبق روايتي، تنها همين موضع را حطيم دانسته‌اند. اين قول ميان شيعه شهرت بيشتري دارد.<ref>علل الشرايع، ج2، ص400.</ref>
عده‌اي بين [[حجرالاسود]] تا درِ کعبه مي‌دانند  که طبق اين ديدگاه، انتهاي حطيم محدود به ملتزم است. امام صادق(ع)، طبق روايتي، تنها همين موضع را حطيم دانسته‌اند. اين قول ميان شيعه شهرت بيشتري دارد.<ref>علل الشرايع، ج2، ص400.</ref>
===مکان حطیم از دیدگاه اهل سنت===  
===مکان حطیم از دیدگاه اهل سنت===  
در منابع اهل سنت اين ديدگاه مشهور است که [[حجر اسماعیل]] را حطیم می‌دانند<ref>صحيح البخاري، ج4، ص248؛ سبل الهدي، ج3، ص158؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج2، ص791</ref>؛ از جمله مَقدَسي آورده است که به حجر اسماعيل، که آب ميزاب در آن ريخته مي‌شود، حطيم مي‌گويند.<ref>احسن التقاسيم، ص72.</ref>  در شماري از روايات [[اهل بيت]] انطباق حطيم بر حجر اسماعيل رد شده است.<ref>بحارالانوار، ج96، ص230ـ231؛ وسائل الشيعه، ج13، ص355.</ref>  
در منابع اهل سنت اين ديدگاه مشهور است که [[حجر اسماعیل]] را حطیم می‌دانند<ref>صحيح البخاري، ج4، ص248؛ سبل الهدي، ج3، ص158؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج2، ص791</ref>؛ از جمله مَقدَسي آورده است که به حجر اسماعيل، که آب ميزاب در آن ريخته مي‌شود، حطيم مي‌گويند.<ref>احسن التقاسيم، ص72.</ref>  در شماري از روايات [[اهل بيت]] انطباق حطيم بر حجر اسماعيل رد شده است.<ref>بحارالانوار، ج96، ص230ـ231؛ وسائل الشيعه، ج13، ص355.</ref>  


===مکان‌های دیگر برای حطیم===
===مکان‌های دیگر برای حطیم===
درباره محل حطيم، به جز اين دو قول، اقوال ديگري نيز مطرح شده است؛ از جمله اين‌که حطيم را به محدوده بين [[رکن حجرالاسود]] تا [[مقام ابراهيم]]<ref>بحارالانوار، ج27، ص178؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج2، ص793.</ref>  و در کعبه يا بين رکن حجرالاسود تا مقام ابراهيم<ref>شرف النبي، ص406.</ref>  يا به محدوده ميان رکن حجرالاسود و مقام ابراهيم و [[چاه زمزم]] و حجر اسماعيل،<ref>الدر المنثور، ج1، ص124</ref>  اطلاق کرده‌اند. برخي ديگر حطيم را به همان چاه کعبه که [[نذورات]] در آن انداخته مي‌شد، اطلاق کرده‌اند.<ref>عمدة القاري، ج16، ص299</ref>
درباره محل حطيم، به جز اين دو قول، اقوال ديگري نيز مطرح شده است؛ از جمله اين‌که حطيم را به محدوده بين [[رکن حجرالاسود]] تا [[مقام ابراهيم]]<ref>بحارالانوار، ج27، ص178؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج2، ص793.</ref>  و در کعبه يا بين رکن حجرالاسود تا مقام ابراهيم<ref>شرف النبي، ص406.</ref>  يا به محدوده ميان رکن حجرالاسود و مقام ابراهيم و [[چاه زمزم]] و حجر اسماعيل،<ref>الدر المنثور، ج1، ص124</ref>  اطلاق کرده‌اند. برخی ديگر حطيم را به همان چاه کعبه که [[نذورات]] در آن انداخته مي‌شد، مربوط دانسته‌اند.<ref>عمدة القاري، ج16، ص299</ref>


==فضایل حطیم==
==فضایل حطیم==
خط ۴۹: خط ۵۹:


===اجرای لعان===
===اجرای لعان===
يکي از احکام مربوط به حطيم اجراي [[لعان]] در آنجاست؛ چراکه بر حاکم مستحب است در اجراي لعان، تَغليظ در سوگند انجام دهد و تغليظ در سوگند، در زمان مبارک و مکان مقدس، صورت مي‌گيرد. حطيم براي حاضران در [[مکه]]، محل تغليظ در سوگند تعيين شده است.<ref>جواهر الکلام، ج34، ص62.</ref>
يکي از احکام مربوط به حطيم اجراي [[لعان]] در آنجاست؛ چراکه بر حاکم مستحب است در اجراي لعان، تَغليظ در سوگند انجام دهد و تغليظ در سوگند، در زمان مبارک و مکان مقدس، صورت می‌گيرد. حطيم براي حاضران در [[مکه]]، محل تغليظ در سوگند تعيين شده است.<ref>جواهر الکلام، ج34، ص62.</ref>


===طواف حول حطیم===
===طواف حول حطیم===
خط ۷۰: خط ۸۰:


==سیره پیامبر در حطیم==
==سیره پیامبر در حطیم==
طبق يکي از گزارش‌ها، [[معراج]] پيامبر اکرم(ص) از همين مکان شريف رخ داد و شبي که پيامبر به معراج رفت، در حطيم مشغول نماز و دعا خواندن بود.<ref>اسد الغابه، ج1، ص27؛ شرف النبي، ص305.</ref>  از ديگر گزارش‌ها، اقامه دو بار [[نماز جماعت]] جبرئيل در حطيم است که پيامبر اکرم پشت سر جبرئيل اقامه نماز کردند.<ref>اخبار مکه، ازرقي، ج1، ص350.</ref>
طبق يکي از گزارش‌ها، [[معراج]] پيامبر اکرم(ص) از همين مکان شريف رخ داد و شبی که پيامبر به معراج رفت، در حطيم مشغول نماز و دعا خواندن بود.<ref>اسد الغابه، ج1، ص27؛ شرف النبي، ص305.</ref>  از ديگر گزارش‌ها، اقامه دو بار [[نماز جماعت]] جبرئيل در حطيم است که پيامبر اکرم پشت سر جبرئيل اقامه نماز کردند.<ref>اخبار مکه، ازرقي، ج1، ص350.</ref>


در قلمرو سيره نبوي، گزارش‌هاي متعدد از عمل عبادي حضرت در حطيم نقل شده است؛ از جمله در [[فتح مکه]] (سال هشتم هجري) پيامبر و اصحاب وي، بعد از خروج از کعبه، بيت را [[استلام]] کرده، در حطيم صورتشان را بر ديوار بيت نهادند.<ref>سن ابي‌داوود، ج1، ص423؛ السنن الکبري، ج5، ص92.</ref>
در قلمرو سيره نبوی، گزارش‌هاي متعدد از عمل عبادي حضرت در حطيم نقل شده است؛ از جمله در [[فتح مکه]] (سال هشتم هجري) پيامبر و اصحاب وی، بعد از خروج از کعبه، بيت را [[استلام]] کرده، در حطيم صورتشان را بر ديوار بيت نهادند.<ref>سن ابي‌داوود، ج1، ص423؛ السنن الکبري، ج5، ص92.</ref>


==حطیم در عهد خلفا==
==حطیم در عهد خلفا==
در عصر خلفا نيز برخی اوقات، مراسم قسامه و سوگند ياد کردن پنجاه نفر، در نفي اتهام قتل، در حطيم اجرا مي‌شد.<ref>الاصابه، ج3، ص218.</ref>
در عصر خلفا نيز برخی اوقات، مراسم قسامه و سوگند ياد کردن پنجاه نفر، در نفي اتهام قتل، در حطيم اجرا مي‌شد.<ref>الاصابه، ج3، ص218.</ref>


حتی طرح ترورهاي سياسي، با سوگند در حطيم، مؤکد مي‌شد؛ از جمله [[ابن ملجم]] در حطيم سوگند ياد کرده بود که [[علي(ع)]] و [[معاويه]] را به قتل برساند.<ref>تاريخ الطبري، ج5، ص148؛ تجارب الامم، ج1، ص567؛ البداية و النهايه، ج7، ص330.</ref>
حتی طرح ترورهاي سياسي، با سوگند در حطيم، مؤکد مي‌شد؛ از جمله [[ابن ملجم]] در حطيم سوگند ياد کرده بود که [[علي(ع)|علی(ع)]] و [[معاويه]] را به قتل برساند.<ref>تاريخ الطبري، ج5، ص148؛ تجارب الامم، ج1، ص567؛ البداية و النهايه، ج7، ص330.</ref>


==بیعت جبرئیل با امام زمان در حطیم==
==بیعت جبرئیل با امام زمان در حطیم==
در پاره‌اي از روايات شيعي اشاره شده که هنگام ظهور [[حضرت مهدي]]، جبرئيل در حطيم نزد ايشان آمده و خود را نخستين بيعت کننده معرفي مي‌نمايد. سپس 313 نفر ياران برگزيده حضرت در همين محل با او بيعت کرده، آغاز ظهور از حطيم، که محل اجابت نفرين مظلومان و نابودي ستمگران است، رقم خواهد خورد. در روايت مشابهي نيز [[امام حسن عسکری(ع)]]، ظهور را به حضرت مهدی(ع)  مژده داده و از روزی خبر دادند که پرچم‌هاي زرد و سفيد، بين حطيم و [[زمزم]]، در اطراف ايشان برافراشته مي‌شود و دسته‌دسته با حضرت بيعت مي‌کنند.<ref>بحارالانوار، ج52، ص35؛ کمال الدين، ص449.</ref>
در پاره‌اي از روايات شيعی اشاره شده که هنگام ظهور [[حضرت مهدي]]، جبرئيل در حطيم نزد ايشان آمده و خود را نخستين بيعت کننده معرفي مي‌نمايد. سپس 313 نفر ياران برگزيده حضرت در همين محل با او بيعت کرده، آغاز ظهور از حطيم، که محل اجابت نفرين مظلومان و نابودي ستمگران است، رقم خواهد خورد. در روايت مشابهي نيز [[امام حسن عسکری(ع)]]، ظهور را به حضرت مهدی(ع)  مژده داده و از روزی خبر دادند که پرچم‌هاي زرد و سفيد، بين حطيم و [[زمزم]]، در اطراف ايشان برافراشته می‌شود و دسته‌دسته با حضرت بيعت مي‌کنند.<ref>بحارالانوار، ج52، ص35؛ کمال الدين، ص449.</ref>


==پانویس==
==پانویس==