←اقدامات ملک عبدالله
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
راه آهن [[حجاز]] بیش از هشت سال فعالیت نکرد و [[شریف حسین]]، حاکم حجاز، که از اعزام نیروهای عثمانی از طریق راه آهن احساس خطر میکرد، آن را ویران نمود.<ref>تاریخ مکه، ص۶۷۴.</ref> شماری سودجو و صحرانشین نیز چوبها و آهنهای ریل را کنده، در بازار فروختند.<ref>الحج و العمره، ذیقعده ۱۴۲۳، ص۴۹.</ref> بعدها مسئولان اردن خط آهن را در محدوده کشور خود تعمیر و ارتباط شمال تا جنوب اردن را برقرار کردند. [[سوریه]] نیز راه آهن را تعمیر نمود که امروزه مسیر آن از [[دمشق]] تا معان در حال بهرهگیری است.<ref>خطط الشام، ج۵، ص۱۸۰-۱۸۲.</ref> پس از ویرانی راه آهن، حاجیان شام راهی جز عبور از اردن نداشتند؛ زیرا مسیر دریایی به [[بندر عقبه|بندر عَقَبه]] ختم میشد و پیمودن مسیر خشکی با چارپایان دشوار بود. در سال ۱۹۳۵م نخستین کاروان حاجیان شامی با ماشین به سوی اردن و از آنجا به [[مدینه]] حرکت کرد و پس از دو هفته به مدینه رسید. این سفر اکتشافی سرآغاز پیمودن مسیر با وسایل نقلیه موتوری بود.<ref>من نفحات الحرم، ص۷۵-۱۰۰؛ بحوث ندوه، ص۱۵۳- ۱۵۴.</ref> در این دوره، دخالت کشورهای اروپایی به ویژه انگلیس در حجگزاری بسیار دیده میشد؛ زیرا آنها که مخالف برقراری ارتباط میان مسلمانان [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[اردن]] بودند، در انجام اینگونه سفرها سنگاندازی میکردند. برای مثال، کنسول انگلیس اجازه عبور از اردن را به حاجیان نمیداد و برای پیمودن مسیر مانعتراشی میکرد.<ref>من نفحات الحرم، ص۸۲؛ بحوث ندوه، ص۱۵۴.</ref> | راه آهن [[حجاز]] بیش از هشت سال فعالیت نکرد و [[شریف حسین]]، حاکم حجاز، که از اعزام نیروهای عثمانی از طریق راه آهن احساس خطر میکرد، آن را ویران نمود.<ref>تاریخ مکه، ص۶۷۴.</ref> شماری سودجو و صحرانشین نیز چوبها و آهنهای ریل را کنده، در بازار فروختند.<ref>الحج و العمره، ذیقعده ۱۴۲۳، ص۴۹.</ref> بعدها مسئولان اردن خط آهن را در محدوده کشور خود تعمیر و ارتباط شمال تا جنوب اردن را برقرار کردند. [[سوریه]] نیز راه آهن را تعمیر نمود که امروزه مسیر آن از [[دمشق]] تا معان در حال بهرهگیری است.<ref>خطط الشام، ج۵، ص۱۸۰-۱۸۲.</ref> پس از ویرانی راه آهن، حاجیان شام راهی جز عبور از اردن نداشتند؛ زیرا مسیر دریایی به [[بندر عقبه|بندر عَقَبه]] ختم میشد و پیمودن مسیر خشکی با چارپایان دشوار بود. در سال ۱۹۳۵م نخستین کاروان حاجیان شامی با ماشین به سوی اردن و از آنجا به [[مدینه]] حرکت کرد و پس از دو هفته به مدینه رسید. این سفر اکتشافی سرآغاز پیمودن مسیر با وسایل نقلیه موتوری بود.<ref>من نفحات الحرم، ص۷۵-۱۰۰؛ بحوث ندوه، ص۱۵۳- ۱۵۴.</ref> در این دوره، دخالت کشورهای اروپایی به ویژه انگلیس در حجگزاری بسیار دیده میشد؛ زیرا آنها که مخالف برقراری ارتباط میان مسلمانان [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[اردن]] بودند، در انجام اینگونه سفرها سنگاندازی میکردند. برای مثال، کنسول انگلیس اجازه عبور از اردن را به حاجیان نمیداد و برای پیمودن مسیر مانعتراشی میکرد.<ref>من نفحات الحرم، ص۸۲؛ بحوث ندوه، ص۱۵۴.</ref> | ||
==اقدامات ملک عبدالله== | ===اقدامات ملک عبدالله=== | ||
ملک عبدالله و خاندان هاشمی اهتمامی ویژه به حجگزاری داشتند و به عبور کاروان حج از این منطقه اهمیت میدادند.<ref>ضیوف الرحمن، ص۹۹.</ref> خاندان هاشمی با بهرهگیری از مسیر حج، مشکلاتی را که در مخالفت با آل سعود داشتند، زیر عنوان حجگزاری سامان داده، با وطن خود ارتباط مییافتند. ملک عبدالله، فرزند شریف | [[ملک عبدالله]] و [[خاندان هاشمی]] اهتمامی ویژه به [[حج|حجگزاری]] داشتند و به عبور کاروان حج از این منطقه اهمیت میدادند.<ref>ضیوف الرحمن، ص۹۹.</ref> خاندان هاشمی با بهرهگیری از مسیر حج، مشکلاتی را که در مخالفت با [[آل سعود]] داشتند، زیر عنوان حجگزاری سامان داده، با وطن خود ارتباط مییافتند. ملک عبدالله، فرزند [[شریف حسین]]، از شرفای [[مکه]] بود و به خاندان حسنی نسب میبرد و از همین رو، اهمیت حج و کاروانها را میدانست.<ref>اشراف مکة المکرمه، ص۲۲۸-۲۳۲.</ref> | ||
ایرانیانی که در این هنگام برای حج یا زیارت [[مسجد قدس]] از اردن میگذشتند، از توجه خاص ملک عبدالله برخوردار میشدند.<ref>خاطرات سفر حج، ص۱۹۰-۲۱۰.</ref> پیش از انقلاب | [[ایران|ایرانیانی]] که در این هنگام برای حج یا زیارت [[مسجد قدس]] از اردن میگذشتند، از توجه خاص ملک عبدالله برخوردار میشدند.<ref>خاطرات سفر حج، ص۱۹۰-۲۱۰.</ref> پیش از [[انقلاب اسلامی]]، ایرانیانی که به حج مشرف میشدند، در صورت امکان از طریق زمینی به کشورهای [[سوریه]] و [[لبنان]] سفر و از اردن عبور میکردند. اردن دارای مکانهای زیارتی مانند قبر [[حضرت شعیب|شعیب]] پیامبر، غار [[اصحاب کهف]] و قبر [[جعفر طیار]] است که در آن دوره زائران ایرانی به زیارت آنها میرفتند.<ref>راهی به سوی خانه خدا، ص۱۵۹-۱۶۶.</ref> مدتی مسجد قدس نیز جزء اردن قرار گرفت و همین سبب شد که مسلمانان، از جمله ایرانیان، به راحتی به زیارت آن بروند.<ref>خاطرات سفر حج، ص۱۹۰-۲۱۰؛ راهی به سوی خانه خدا، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref> | ||
==منازل راه حج در اردن== | ==منازل راه حج در اردن== |