←سرنوشت تنه درخت
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
پيامبر تا پيش از ساخته شدن منبر، بر تنه درخت خرمايی تكيه مى‌داد و سخن مى‌گفت. پس از ساخته شدن منبر در سال ششم يا هفتم ق.<ref>بحار الانوار، ج21، ص47.</ref> نخستين بار که براى سخنرانى و موعظه از منبر استفاده کرد، از آن تنه درخت، نالهای همچون ناله ماده شترى که آن را از بچه خود جدا کرده باشند؛ يا همانند صداى گاو<ref>دلائل النبوه، ج2، ص563-564؛ عيون الاثر، ج1، ص278؛ السيرة الحلبيه، ج2، ص366.</ref> در فضای مسجد، به گوش رسيد. در اين هنگام، ايشان از منبر فرود آمد و درخت را دربرگرفت يا بر آن دست نهاد و سپس ناله‌اش خاموش شد.<ref>شرف النبي، ص430؛ الخرائج و الجرائح، ج1، ص165-166.</ref> بنابر اين پيشينه، ستونی که در آن مکان قرار گرفت، حنّانه خوانده شد.حنّانه از ريشه حنّ به معناى صدای طرب‌انگيز يا غمگينانه است.<ref>معجم مقاييس اللغه، ج2، ص24، «حنّ».</ref> | پيامبر تا پيش از ساخته شدن منبر، بر تنه درخت خرمايی تكيه مى‌داد و سخن مى‌گفت. پس از ساخته شدن منبر در سال ششم يا هفتم ق.<ref>بحار الانوار، ج21، ص47.</ref> نخستين بار که براى سخنرانى و موعظه از منبر استفاده کرد، از آن تنه درخت، نالهای همچون ناله ماده شترى که آن را از بچه خود جدا کرده باشند؛ يا همانند صداى گاو<ref>دلائل النبوه، ج2، ص563-564؛ عيون الاثر، ج1، ص278؛ السيرة الحلبيه، ج2، ص366.</ref> در فضای مسجد، به گوش رسيد. در اين هنگام، ايشان از منبر فرود آمد و درخت را دربرگرفت يا بر آن دست نهاد و سپس ناله‌اش خاموش شد.<ref>شرف النبي، ص430؛ الخرائج و الجرائح، ج1، ص165-166.</ref> بنابر اين پيشينه، ستونی که در آن مکان قرار گرفت، حنّانه خوانده شد.حنّانه از ريشه حنّ به معناى صدای طرب‌انگيز يا غمگينانه است.<ref>معجم مقاييس اللغه، ج2، ص24، «حنّ».</ref> | ||
=سرنوشت تنه درخت= | =سرنوشت تنه درخت= | ||
درباره فرجام تنه درختى که پيامبر هنگام سخنرانى بر آن تکيه مى‌زد، اقوال گوناگونى ذکر شده است: | |||
* | * به فرمان رسول خدا(ص) آن را در جاى خود دفن کردند.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص388-389.</ref> | ||
* | * در توسعه مسجد در زمان [[عثمان]]، به دست [[ابی بن کعب]] از صحابه پيامبر رسيد و نزد او بود تا اين‌که در جای خود دفن شد.<ref>الدرة الثمينه، ص262.</ref> | ||
* به گفته ابن | * به گفته ابن جبير، كه ميان سال‌هاى 578ـ588ق. به [[مدینه|مدينه]] سفر کرده، تا سده ششم ق. اين تنه در مسجد بوده است.<ref>رحلة ابن جبير، ص149-150.</ref> بنابر گزارش او و ابن بطوطه، مردم آن را مسح می‌کردند و بدان تبرک می‌جستند.<ref>رحلة ابن جبير، ص149-150؛ رحلة ابن بطوطه، ج1، ص153.</ref> | ||
* در | * در برخى منابع شيعی اشاره شده که [[بنی‌امیه|بنی‌اميه]] پس از تجديد بنای مسجدالنبی، تنه مشهور به حنّانه را از جای خود کندند.<ref>بحار الانوار، ج17، ص365.</ref> | ||
==نام ديگر: ستون جزعه== | ==نام ديگر: ستون جزعه== | ||
چون گزارشِ پيشينه تاريخى ستون حنانه، از کرامت‌ها و معجزه‌های پيامبر شمرده مى‌شود، برخى از آن به «جزعه» نيز ياد کرده‌اند<ref>تاريخ و آثار اسلامي، ص212-213.</ref>. | چون گزارشِ پيشينه تاريخى ستون حنانه، از کرامت‌ها و معجزه‌های پيامبر شمرده مى‌شود، برخى از آن به «جزعه» نيز ياد کرده‌اند<ref>تاريخ و آثار اسلامي، ص212-213.</ref>. | ||
==فضایل ستون حنانه== | ==فضایل ستون حنانه== | ||
نماز گزاردن در کنار آن<ref>مستدرک الوسائل، ج3، ص426؛ جامع احاديث الشيعه، ج4، ص515.</ref> و تبرک بدان سفارش شده است.<ref>الغدير، ج5، ص124.</ref> | بنابر برخى احاديث شيعى، نماز گزاردن در کنار آن<ref>مستدرک الوسائل، ج3، ص426؛ جامع احاديث الشيعه، ج4، ص515.</ref> و تبرک بدان سفارش شده است.<ref>الغدير، ج5، ص124.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||