آخر الزمان: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ اوت ۲۰۱۷
جز
پررنگ کردن آیات
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (پررنگ کردن آیات)
خط ۸: خط ۸:


==فرجام دنیا==
==فرجام دنیا==
از منظر [[قرآن کریم]]، سرانجام [[دنیا]] روشن است و به انسان‌های [[ایمان|مؤمن]] و صالح بشارت جانشینی [[خداوند]] در روی زمین، استقرار دین خداپسند در جهان، دستیابی به امنیت کامل و نابودی شرک داده شده است: {وَعَدَ اللهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکم وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیسْتَخلِفَنَّهُم فِی الْأَرضِ کمَا اسْتَخلَفَ الَّذِینَ مِن قَبلِهِم وَلَیمَکنَنَّ لَهُم دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَـی لَهُم وَلَیبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم أَمنًا یعبُدُونَنِی لا یشـرِکونَ بی‌شَیئًا}. ([[سوره نور|نور]]، ۵۵؛ نیز: [[سوره توبه|توبه]]، ۳۳؛ [[سوره فتح|فتح]]، آیه ۲۸)<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۱۰۹؛ التبیان، ج۷، ص۴۵۷؛ نور الثقلین، ج۳، ص۶۱۹-۶۲۱.</ref> بر پایه [[روایات|روایاتی]] از [[پیامبر(ص)]]، پس از [[بعثت پیامبر(ص)|بعثت]] آن حضرت، اندکی از عمر دنیا باقی مانده و فاصله امت [[مسلمان]] تا [[قیامت]] بسیار کم خواهد بود.<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۶-۱۱.</ref> بر این اساس، بعثت پیامبر خاتم(ص) سرآغاز آخرالزمان است.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۱۸۰؛ بحار الانوار، ج۲، ص۸۷؛ ج۹، ص۳۱۹؛ ج۴۰، ص۱۷۷؛ التحریر والتنویر، ج۲۶، ص۱۰۴.</ref> نیز در روایاتی فراوان، آخرالزمان بر دوره پایانی مقارن با ظهور [[حضرت مهدی(عج)]] اطلاق شده است.<ref>کفایة الاثر، ص۱۳۵؛ کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۸؛ بحار الانوار، ج۳۶، ص۳۰۸.</ref>
از منظر [[قرآن کریم]]، سرانجام [[دنیا]] روشن است و به انسان‌های [[ایمان|مؤمن]] و صالح بشارت جانشینی [[خداوند]] در روی زمین، استقرار دین خداپسند در جهان، دستیابی به امنیت کامل و نابودی شرک داده شده است: {'''وَعَدَ اللهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکم وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیسْتَخلِفَنَّهُم فِی الْأَرضِ کمَا اسْتَخلَفَ الَّذِینَ مِن قَبلِهِم وَلَیمَکنَنَّ لَهُم دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَـی لَهُم وَلَیبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم أَمنًا یعبُدُونَنِی لا یشـرِکونَ بی‌شَیئًا'''}. ([[سوره نور|نور]]، آیه ۵۵؛ نیز: [[سوره توبه|توبه]]، آیه ۳۳؛ [[سوره فتح|فتح]]، آیه ۲۸)<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۱۰۹؛ التبیان، ج۷، ص۴۵۷؛ نور الثقلین، ج۳، ص۶۱۹-۶۲۱.</ref> بر پایه [[روایات|روایاتی]] از [[پیامبر(ص)]]، پس از [[بعثت پیامبر(ص)|بعثت]] آن حضرت، اندکی از عمر دنیا باقی مانده و فاصله امت [[مسلمان]] تا [[قیامت]] بسیار کم خواهد بود.<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۶-۱۱.</ref> بر این اساس، بعثت پیامبر خاتم(ص) سرآغاز آخرالزمان است.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۱۸۰؛ بحار الانوار، ج۲، ص۸۷؛ ج۹، ص۳۱۹؛ ج۴۰، ص۱۷۷؛ التحریر والتنویر، ج۲۶، ص۱۰۴.</ref> نیز در روایاتی فراوان، آخرالزمان بر دوره پایانی مقارن با ظهور [[حضرت مهدی(عج)]] اطلاق شده است.<ref>کفایة الاثر، ص۱۳۵؛ کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۸؛ بحار الانوار، ج۳۶، ص۳۰۸.</ref>


روایات مربوط به آخرالزمان که از طریق [[شیعه]]<ref>الغیبه، نعمانی، ص۲۰۶؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۴.</ref> و [[اهل سنت|اهل‌سنت]]<ref>صحیح البخاری، ج۴، ص۱۷۹؛ صحیح مسلم، ج۱، ص۹؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۹.</ref> نقل شده، بیشتر ناظر به حوادث و فتنه‌های آن دوران است. بر پایه برخی از این روایات، حتی [[کعبه]] از آن فتنه‌ها در امان نخواهد بود و ویران خواهد گشت.<ref>مسند احمد، ج۲، ص۳۱۰.</ref> به رغم همه خبرهای نگران‌کننده<ref>هزاره گرایی، ص۲۵؛ نجات بخشی در ادیان، ص۱۳-۱۴.</ref> و وقوع فتنه‌ها و آشوب‌ها، گروهی از مردم آن زمان، بهترین مردم دانسته شده‌اند.<ref>الغیبه، نعمانی، ص۲۰۶؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>
روایات مربوط به آخرالزمان که از طریق [[شیعه]]<ref>الغیبه، نعمانی، ص۲۰۶؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۴.</ref> و [[اهل سنت|اهل‌سنت]]<ref>صحیح البخاری، ج۴، ص۱۷۹؛ صحیح مسلم، ج۱، ص۹؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۹.</ref> نقل شده، بیشتر ناظر به حوادث و فتنه‌های آن دوران است. بر پایه برخی از این روایات، حتی [[کعبه]] از آن فتنه‌ها در امان نخواهد بود و ویران خواهد گشت.<ref>مسند احمد، ج۲، ص۳۱۰.</ref> به رغم همه خبرهای نگران‌کننده<ref>هزاره گرایی، ص۲۵؛ نجات بخشی در ادیان، ص۱۳-۱۴.</ref> و وقوع فتنه‌ها و آشوب‌ها، گروهی از مردم آن زمان، بهترین مردم دانسته شده‌اند.<ref>الغیبه، نعمانی، ص۲۰۶؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>
خط ۱۵: خط ۱۵:


=== بعثت پیامبر خاتم(ص) ===
=== بعثت پیامبر خاتم(ص) ===
براساس آیه «فَهَل ینظُرُونَ إِلا السَّاعَةَ أَن تَأْتِیهُم بَغتَةً فَقَد جَاءَ أَشرَاطُهَا...» ([[سوره محمد|محمّد]]، آیه ۱۸) نزول آخرین شریعت که با [[بعثت پیامبر(ص)|بعثت پیامبر اکرم(ص)]] تحقق یافته، نخستین نشانه آخرالزمان و پایان تاریخ به شمار می‌رود<ref>الفرقان، ج۲۷، ص۱۰۹.</ref>. نیز آیه {اقتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ القَمَرُ} ([[سوره قمر|قمر]]، آیه ۱) به نزدیکی [[قیامت]] و فاصله‌اندک میان بعثت پیامبر آخرالزمان و قیامت اشاره دارد<ref>تفسیر لاهیجی، ج۴، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>. از این‌ رو پیامبر اکرم، پیامبر آخرالزمان نامیده شده است.<ref>کمال الدین، ص۱۹۰؛ بحار الانوار، ج۲، ص۸۷؛ تحفة‌ الاحوذی، ج۶، ص۳۸۱.</ref> براساس روایتی، رسول خدا(ص) با کنار هم نهادن دو انگشت سبّابه و میانی خود، به مردم فرمود: فاصله بعثت من با برپایی قیامت مانند فاصله‌اندک میان این دو انگشت است. بر پایه روایتی دیگر، روزی پیامبر(ص) نزدیک غروب آفتاب فرمود: مقدار باقی مانده از عمر دنیا نسبت به عمر سپری شده آن، مانند باقیمانده عمر امروز از این هنگام است.<ref>مجمع الزوائد، ج۱۰، ص۳۱۱؛ فتح الباری، ج۱۱، ص۳۰۱.</ref> افزون بر منابع اسلامی، در برخی از متون ادیان پیشین نیز از پیامبر اکرم(ص) به عنوان پیامبر خاتَم و آخرالزمان یاد شده؛ چنان‌که در برخی گزارش‌ها آمده که [[یهود]] در کتاب‌های خود یافته بودند که [[هجرت پیامبر(ص)|هجرت پیامبر خاتم]] در محلی میان کوه [[کوه عیر|عِیر]] و [[کوه احد|اُحُد]] خواهد بود. بدین دلیل، گروهی از آنان از [[فلسطین]] به این منطقه که همان [[مدینه]] بود، هجرت کردند تا در شمار اصحاب پیامبر آخر‌الزمان قرار گیرند؛ گرچه وقتی دریافتند او از اولاد [[اسماعیل(ع)]] است، به مخالفت و دشمنی با وی برخاستند. [[قرآن]] در آیه {فَلَمَّا جَاءَهُم مَا عَرَفُوا کفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللهِ عَلَی الکافِرِینَ} ([[سوره بقره|بقره]]، آیه ۸۹) به همین ماجرا اشاره کرده است.<ref>الکافی، ج۸، ص۳۰۸-۳۱۰؛ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۴۹-۵۰.</ref>
براساس آیه {'''فَهَل ینظُرُونَ إِلا السَّاعَةَ أَن تَأْتِیهُم بَغتَةً فَقَد جَاءَ أَشرَاطُهَا...'''} ([[سوره محمد|محمّد]]، آیه ۱۸) نزول آخرین شریعت که با [[بعثت پیامبر(ص)|بعثت پیامبر اکرم(ص)]] تحقق یافته، نخستین نشانه آخرالزمان و پایان تاریخ به شمار می‌رود<ref>الفرقان، ج۲۷، ص۱۰۹.</ref>. نیز آیه {'''اقتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ القَمَرُ'''} ([[سوره قمر|قمر]]، آیه ۱) به نزدیکی [[قیامت]] و فاصله‌اندک میان بعثت پیامبر آخرالزمان و قیامت اشاره دارد<ref>تفسیر لاهیجی، ج۴، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>. از این‌ رو پیامبر اکرم، پیامبر آخرالزمان نامیده شده است.<ref>کمال الدین، ص۱۹۰؛ بحار الانوار، ج۲، ص۸۷؛ تحفة‌ الاحوذی، ج۶، ص۳۸۱.</ref> براساس روایتی، رسول خدا(ص) با کنار هم نهادن دو انگشت سبّابه و میانی خود، به مردم فرمود: فاصله بعثت من با برپایی قیامت مانند فاصله‌اندک میان این دو انگشت است. بر پایه روایتی دیگر، روزی پیامبر(ص) نزدیک غروب آفتاب فرمود: مقدار باقی مانده از عمر دنیا نسبت به عمر سپری شده آن، مانند باقیمانده عمر امروز از این هنگام است.<ref>مجمع الزوائد، ج۱۰، ص۳۱۱؛ فتح الباری، ج۱۱، ص۳۰۱.</ref> افزون بر منابع اسلامی، در برخی از متون ادیان پیشین نیز از پیامبر اکرم(ص) به عنوان پیامبر خاتَم و آخرالزمان یاد شده؛ چنان‌که در برخی گزارش‌ها آمده که [[یهود]] در کتاب‌های خود یافته بودند که [[هجرت پیامبر(ص)|هجرت پیامبر خاتم]] در محلی میان کوه [[کوه عیر|عِیر]] و [[کوه احد|اُحُد]] خواهد بود. بدین دلیل، گروهی از آنان از [[فلسطین]] به این منطقه که همان [[مدینه]] بود، هجرت کردند تا در شمار اصحاب پیامبر آخر‌الزمان قرار گیرند؛ گرچه وقتی دریافتند او از اولاد [[اسماعیل(ع)]] است، به مخالفت و دشمنی با وی برخاستند. [[قرآن]] در آیه {'''فَلَمَّا جَاءَهُم مَا عَرَفُوا کفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللهِ عَلَی الکافِرِینَ'''} ([[سوره بقره|بقره]]، آیه ۸۹) به همین ماجرا اشاره کرده است.<ref>الکافی، ج۸، ص۳۰۸-۳۱۰؛ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۴۹-۵۰.</ref>


=== دوری از معنویت ===
=== دوری از معنویت ===
بر پایه روایتی از [[رسول خدا(ص)]]، فراگیر شدن ستم و بیداد از بارزترین نشانه‌های آخرالزمان است. حدیث معروف «یملأُ الأَرضَ قِسطاً وَ عَدلاً بعدما مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً» به همین نکته اشاره دارد.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۳۶۵؛ التفسیر الکبیر، ج۲۲، ص۱۴۰؛ التحریر والتنویر، ج۱۷، ص۹؛ نور الثقلین، ج۱، ص۱۳۸.</ref> در آیه {اقتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُم وَهُم فِی غَفلَةٍ مُعرِضُونَ} ([[سوره انبیاء|انبیاء]]، آیه ۱) بیشتر مردم آخرالزمان، با ویژگی غفلت و رویگردانی از [[خداوند]] شناسانده شده‌اند.<ref>التفسیر الکبیر، ج۲۲، ص۱۱۸-۱۱۹؛ التحریر والتنویر، ج۱۷، ص۹.</ref> بر پایه روایتی، حتی [[حج]] مردم از معنویت تهی می‌گردد. پیامبر(ص) فرمود: در آخرالزمان حج‌گزاران در پی مقاصدی هستند: ثروتمندان در پی تجارت، فقیران در پی گدایی، [[قاری قرآن|قاریان قرآن]] در پی [[ریا|ریاکاری]] و صاحب منصبان و قدرتمندان در پی زینت و خوش‌گذرانی.<ref>عوالی اللئالی، ج۴، ص۲۹؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۶۰.</ref>
بر پایه روایتی از [[رسول خدا(ص)]]، فراگیر شدن ستم و بیداد از بارزترین نشانه‌های آخرالزمان است. حدیث معروف {'''یملأُ الأَرضَ قِسطاً وَ عَدلاً بعدما مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً'''} به همین نکته اشاره دارد.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۳۶۵؛ التفسیر الکبیر، ج۲۲، ص۱۴۰؛ التحریر والتنویر، ج۱۷، ص۹؛ نور الثقلین، ج۱، ص۱۳۸.</ref> در آیه {'''اقتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُم وَهُم فِی غَفلَةٍ مُعرِضُونَ'''} ([[سوره انبیاء|انبیاء]]، آیه ۱) بیشتر مردم آخرالزمان، با ویژگی غفلت و رویگردانی از [[خداوند]] شناسانده شده‌اند.<ref>التفسیر الکبیر، ج۲۲، ص۱۱۸-۱۱۹؛ التحریر والتنویر، ج۱۷، ص۹.</ref> بر پایه روایتی، حتی [[حج]] مردم از معنویت تهی می‌گردد. پیامبر(ص) فرمود: در آخرالزمان حج‌گزاران در پی مقاصدی هستند: ثروتمندان در پی تجارت، فقیران در پی گدایی، [[قاری قرآن|قاریان قرآن]] در پی [[ریا|ریاکاری]] و صاحب منصبان و قدرتمندان در پی زینت و خوش‌گذرانی.<ref>عوالی اللئالی، ج۴، ص۲۹؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۶۰.</ref>


=== خروج سفیانی ===
=== خروج سفیانی ===
خط ۳۱: خط ۳۱:
مهمترین رخداد آخرالزمان که همه مسلمانان آن را باور دارند، ظهور [[منجی]] عالم است.<ref>شرح اصول الکافی، ج۱، ص۳۰۲؛ ج۶، ص۲۵۶.</ref> از نظر [[شیعه]]، این منجی دوازدهمین [[امامان معصوم|امام]] و حجت خدا بر روی زمین و ‌اکنون زنده است.<ref>البرهان، ج۱، ص۳۴۷-۳۵۵؛ ج۳، ص۵۷۶.</ref> بر پایه روایتی در منابع حدیثی [[اهل‌سنت]]، وی از [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و عترت [[پیامبر(ص)]] و فرزند [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] است.<ref>کنز العمال، ج۱۲، ص۱۰۵؛ ج۱۴، ص۲۶۴.</ref>
مهمترین رخداد آخرالزمان که همه مسلمانان آن را باور دارند، ظهور [[منجی]] عالم است.<ref>شرح اصول الکافی، ج۱، ص۳۰۲؛ ج۶، ص۲۵۶.</ref> از نظر [[شیعه]]، این منجی دوازدهمین [[امامان معصوم|امام]] و حجت خدا بر روی زمین و ‌اکنون زنده است.<ref>البرهان، ج۱، ص۳۴۷-۳۵۵؛ ج۳، ص۵۷۶.</ref> بر پایه روایتی در منابع حدیثی [[اهل‌سنت]]، وی از [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و عترت [[پیامبر(ص)]] و فرزند [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] است.<ref>کنز العمال، ج۱۲، ص۱۰۵؛ ج۱۴، ص۲۶۴.</ref>


براساس روایتی از [[امام باقر(ع)]] پس از کشته شدن جوانی به نام محمد بن حسن، موصوف به «[[النفس الزکیه]]» از آل محمد(ص) میان رکن و مقام، صدایی از آسمان به گوش می‌رسد و آن‌گاه [[قائم]] همان جا ظهور می‌کند<ref>کمال الدین، ص۳۳۱.</ref> و به [[کعبه]] تکیه می‌زند و ۳۱۳ نفر پیرامونش گرد می‌آیند.<ref>کمال الدین، ص۳۳۱؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۹۲.</ref> مردم مکه می‌دانند اینان اهل آن‌جا نیستند. سپس این ندا در همه جا به گوش می‌رسد: «این است مهدی. او مانند [[حضرت داود|داود]] و [[حضرت سلیمان|سلیمان]]: داوری می‌کند و به بینه نیاز ندارد».<ref>کمال الدین، ص۶۷۱؛ الخصال، ص۶۴۹؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۸۶.</ref> امام باقر(ع) فرمود: گویا به چشم خود مهدی(عج) را می‌بینم که بر [[حجر الاسود|حجرالاسود]] تکیه زده و [[خدا]] را به حق خود سوگند می‌دهد و خود را به خدا، آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی: و محمد۹ و کتاب خدا نزدیک‌تر از همه می‌شمارد. سپس کنار [[مقام ابراهیم(ع)]] رفته، دو رکعت [[نماز]] می‌گزارد و بار دیگر خدا را به حق خود سوگند می‌دهد.<ref>بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۴۱.</ref> بر پایه برخی روایات، دراین هنگام شماری از [[مؤمنان]] به دنیا [[رجعت]] می‌کنند.<ref>نک: بحار الانوار، ج۵۳، ص۳۸-۵۸.</ref> به فرموده [[امام صادق(ع)]]، آن‌گاه که قائم آل محمد(ع) قیام کند، ۲۷ نفر از پشت [[کوفه]] بیرون می‌آیند: ۱۵ نفر از [[یهود|قوم موسی]]، ۷ نفر از [[اصحاب کهف]]، [[یوشع]] وصی [[موسی]]، [[مقداد]]، [[سلمان فارسی]]، [[ابودجانه انصاری]] و [[مالک اشتر]].<ref>بحار الانوار، ج۵۳، ص۹۰؛ الانوار البهیه، ص۳۸۴.</ref> نخستین بیعت‌کننده با قائم(عج) [[جبرئیل]] است که پس از بیعت، با احاطه بر [[مسجدالحرام]] و [[کعبه]]، با صدای رسا آیه {أَتَی أَمرُ اللهِ فَلا تَسْتَعجِلُوهُ} ([[سوره نحل|نحل]]، آیه ۱) را قرائت می‌کند.<ref>تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۵۴؛ کمال الدین، ص۶۷۱.</ref>
براساس روایتی از [[امام باقر(ع)]] پس از کشته شدن جوانی به نام محمد بن حسن، موصوف به «[[النفس الزکیه]]» از آل محمد(ص) میان رکن و مقام، صدایی از آسمان به گوش می‌رسد و آن‌گاه [[قائم]] همان جا ظهور می‌کند<ref>کمال الدین، ص۳۳۱.</ref> و به [[کعبه]] تکیه می‌زند و ۳۱۳ نفر پیرامونش گرد می‌آیند.<ref>کمال الدین، ص۳۳۱؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۹۲.</ref> مردم مکه می‌دانند اینان اهل آن‌جا نیستند. سپس این ندا در همه جا به گوش می‌رسد: «این است مهدی. او مانند [[حضرت داود|داود]] و [[حضرت سلیمان|سلیمان]]: داوری می‌کند و به بینه نیاز ندارد».<ref>کمال الدین، ص۶۷۱؛ الخصال، ص۶۴۹؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۸۶.</ref> امام باقر(ع) فرمود: گویا به چشم خود مهدی(عج) را می‌بینم که بر [[حجر الاسود|حجرالاسود]] تکیه زده و [[خدا]] را به حق خود سوگند می‌دهد و خود را به خدا، آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی: و محمد۹ و کتاب خدا نزدیک‌تر از همه می‌شمارد. سپس کنار [[مقام ابراهیم(ع)]] رفته، دو رکعت [[نماز]] می‌گزارد و بار دیگر خدا را به حق خود سوگند می‌دهد.<ref>بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۴۱.</ref> بر پایه برخی روایات، دراین هنگام شماری از [[مؤمنان]] به دنیا [[رجعت]] می‌کنند.<ref>نک: بحار الانوار، ج۵۳، ص۳۸-۵۸.</ref> به فرموده [[امام صادق(ع)]]، آن‌گاه که قائم آل محمد(ع) قیام کند، ۲۷ نفر از پشت [[کوفه]] بیرون می‌آیند: ۱۵ نفر از [[یهود|قوم موسی]]، ۷ نفر از [[اصحاب کهف]]، [[یوشع]] وصی [[موسی]]، [[مقداد]]، [[سلمان فارسی]]، [[ابودجانه انصاری]] و [[مالک اشتر]].<ref>بحار الانوار، ج۵۳، ص۹۰؛ الانوار البهیه، ص۳۸۴.</ref> نخستین بیعت‌کننده با قائم(عج) [[جبرئیل]] است که پس از بیعت، با احاطه بر [[مسجدالحرام]] و [[کعبه]]، با صدای رسا آیه {'''أَتَی أَمرُ اللهِ فَلا تَسْتَعجِلُوهُ'''} ([[سوره نحل|نحل]]، آیه ۱) را قرائت می‌کند.<ref>تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۵۴؛ کمال الدین، ص۶۷۱.</ref>


بر پایه روایتی از [[امام باقر(ع)]]، [[حضرت مهدی(عج)]] شبی را در مکه می‌گذراند و صبحگاهان مردم را به [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت پیامبر|سنت رسول(ص)]] دعوت می‌کند. گروهی اندک، دعوتش را می‌پذیرند. ایشان حاکمی بر [[مکه]] می‌گمارد و به سویی حرکت می‌کند و پس از پیروزی بر مخالفان، مردم را به قرآن و سنت رسول خدا و [[ولایت امام علی(ع)|ولایت علی(ع)]] فرامی‌خواند و سپس کارگزاری برای [[مدینه]] برمی‌گزیند.<ref>نک: الغیبه، نعمانی، ص۱۸۷؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۱-۳۴۲.</ref>
بر پایه روایتی از [[امام باقر(ع)]]، [[حضرت مهدی(عج)]] شبی را در مکه می‌گذراند و صبحگاهان مردم را به [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت پیامبر|سنت رسول(ص)]] دعوت می‌کند. گروهی اندک، دعوتش را می‌پذیرند. ایشان حاکمی بر [[مکه]] می‌گمارد و به سویی حرکت می‌کند و پس از پیروزی بر مخالفان، مردم را به قرآن و سنت رسول خدا و [[ولایت امام علی(ع)|ولایت علی(ع)]] فرامی‌خواند و سپس کارگزاری برای [[مدینه]] برمی‌گزیند.<ref>نک: الغیبه، نعمانی، ص۱۸۷؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۱-۳۴۲.</ref>
۶۲۸

ویرایش